ÇANAKKALE (İHA) - Çanakkale Savaşı sırasında Kepez önlerinde A-2 mayın hattına çarparak batan ve 29 mürettebatıyla birlikte boğazın serin sularına gömülen Fransız denizaltısı "Joule", 3 kişilik bir ekibin başarılı çalışması sonucu 89 yıl sonra ilk kez görüntülendi.
Dalış sırasında Fransız denizaltısının üzerine anı olarak Atatürk'ün yabancı askerlerle ilgili sözlerinden oluşan bir plaket bırakıldı. Çanakkale iskelesine "Detek Salvor" isimli araştırma gemisi ve "Botni" adlı süratli bir araştırma gemisi ile gelen belgesel yapımcısı Savaş Karakaş, DETEK Denizcilik şirketinin sahibi Enez Ediz ve aynı zamanda Avustralya A 2 denizaltısını bulan ünlü su altı araştırmacısı Selçuk Kolay ilk olarak yapılacak dalışla ilgili ön hazırlık yaptılar. Ön hazırlık çalışmasının ardından sabah erken saatlerde Fransız denizaltısının battığı Kepez önlerine giren ekip kısa sürede çalışmalarını yoğunlaştırdı. Sualtı kameralarının hazırlanmasının ardından dalış gerçekleştirildi. Yaklaşım 44 metre derinlikte yatan ve 29 kişinin ölümüyle sonuçlanan Fransız denizaltısı "Joule"ye ulaşan ekip 89 yıl sonra bu anı görüntülemenin sevincini yaşadılar. Denizaltının muhteşem görüntüsü karşısında hayretlerini gizleyemeyen ekip anı olarak bu denizaltının üzerine bir plaket bıraktı.
89 YIL SONRA İLK KEZ GÖRÜNTÜLENDİ Türkiye Su Altı Arkeolojisi Vakfı (TİNA) tarafından desteklenen bir proje kapsamında Çanakkale Boğazında batan denizaltıları arama çalışmalarının bütün hızıyla sürdüğünü belirten belgesel yapımcısı Savaş Karakaş, "Çanakkale Savaşı hep "Çanakkale Geçilmez" olarak anlatılıyor ama aslında sessiz ve derinden de hücuma geçen müttefik donanması emeline ulaştı. Ancak sadece onlar ulaştı. İstanbul'a kadar gelmeyi başardılar. Denizaltılarla bunu yaptılar. Türkler denizaltılara tahtelbahir adını veriyorlardı. Pekçok denizaltılarını da Çanakkale Boğazı'nın içerisinde yitirdiler. Fransız ve İngiliz denizaltıları gibi Çanakkale Boğazı'nı geçemeyenler de var aralarında. Biz buraya bu boğazı geçemeyenlerden Fransız denizaltısı "Joule"ye dalmak için geldik. 29 mürettebatı ile beraber 1 Mayıs 1915 yılında geçmek için geldiği Çanakkale Boğazı'nın tutsağı oldu. Ve hala da sessiz ve azgın akıntılı dalgaların altında yatıyor. Bu denizaltıya ilk defa dalış yapılıyor. Bugüne kadar tarih kitaplarında hep 11-A mayın hattının hemen üzerinde bulunan bir mayına çarpıp battığı söyleniyordu. 1915'in haritalarını incelediğim zaman 11-A mayın hattı diye bir şeyin olmadığını gördüm. Roma rakamları ile yazılı A-2 mayın hattı vardı. Bunu karıştırmışlar. Ardından yaptığımız araştırmada denizaltının yerini bulduk ve başarılı bir çalışmanın ardından DETEK Denizcilik şirketinin sahibi Enez Ediz ve aynı zamanda Avustralya A 2 denizaltısını bulan ünlü su altı araştırmacısı Selçuk Kolay'la birlikte denizaltıyı 89 yıl sonra ilk kez görüntüledik. Bunun anısına da 44 metre derinlikteki Fransız denizaltısının üzerine anı olarak bir plaket bıraktık. "Detek Salvor" isimli araştırma gemisi ile "Botni" adlı süratli bir araştırma gemisi kullanıldığı dalış çalışmamız yaklaşık 8 saat sürdü. Şimdi amacımız 28 Ocak 1918 yılında Çanakkale Boğazı çıkışında batırılan E-14 denizaltısını bularak görüntülemek" dedi.
Öte yandan, DETEK Denizcilik şirketinin sahibi Enez Ediz ile Avustralya A 2 denizaltısını da bulan ünlü su altı araştırmacısı Selçuk Kolay ise bundan sonraki ilk hedeflerinin 28 Ocak 1918 yılında Çanakkale Boğazı girişinde batan E-14 İngiliz denizaltısını görüntülemek olduğunu belirterek, "Bu denizaltı bulunamayan tek denizaltı. Bunu da bulduğumuz taktirde Çanakkale Savaşı sırasında boğazda batan bütün denizaltıları bulmuş olacağız" dedi.
JOULE DENİZALTISI NASIL BATTI?
1 Mayıs 1915 tarihinde Yüzbaşı Aubert du Petiti Thouars de Saint-Georges komutasındaki "Joule" denizaltısı demirli bulunduğu Bozcaada açıklarından yola çıkarak Çanakkale Boğazı'na giriş yaptı. Diğer gemiler gibi oda güneş batmadan Bozcaada önlerine geri dönecekti. Fakat güneş batmasına rağmen onun geri döndüğünü hiç gören olmadı. Boğazın girişinde nöbet bekleyen İngilizler'in "Agamemnon" zırhlısı "Joule" denizaltısına ait bir torpilin yakıt deposunu buldu. Ertesi gün Türkler'in yayınladığı bir telsiz mesajında, boğazı zorla geçmek isteyen bir denizaltının mayına çarparak battığı bildirildi. Denizaltının içinde bulunan 29 mürettebat da hayatını kaybetti.