Kalça çıkığı doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde ortaya çıkabilen bir durumdur. Kalça çıkığı kalça eklemindeki kemiklerin normal yerlerinden çıkması veya doğru şekilde gelişmemesi sonucu oluşur. Erken teşhis ve tedavi edilmemesi durumunda kalıcı hasarlara ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Bu nedenle kalça çıkığı bebeklerde sıkı bir şekilde takip edilmeli ve tedavi edilmelidir.
Bebeklerde kalça çıkığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörlerin kalça çıkığına neden olabileceği düşünülmektedir. Bunlar şunları içerebilir:
Bu faktörlerin kalça çıkığına neden olabileceği düşünülse de bazı bebeklerde kalça çıkığı nedeni tam olarak belirlenemeyebilir. Kalça çıkığı teşhisi konulan bebeklerin çoğu doğru tedavi ile sağlıklı bir şekilde iyileşebilir.
Bebeğinizde kalça çıkığı olabileceğine dair birkaç belirti vardır. Kalça çıkığı bebeklerde şunları içerebilir:
Bebeklerde kalça çıkığı belirtileri bazen belirgin olmayabilir veya gözle görülmez olabilir bu nedenle doktorunuzun bebeğinizin gelişimini ve büyümesini takip etmesi önemlidir. Bebeğinizin kalça sağlığı hakkında endişeleriniz varsa doktorunuza danışmanız önemlidir.
Bebeklerde kalça çıkığı doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde ortaya çıkabilen bir durumdur. Bebeklerde kalça çıkıklığı nasıl belli olur sorusuna yanıt olabilecek birkaç cevap şunlardır:
Bebeklerde kalça çıkığı, erken teşhis edilip tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu nedenle bebeğin ilk kontrolünden itibaren doktorlar tarafından düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Doktor kalça çıkığını fiziksel muayene ve ultrason gibi görüntüleme testleri kullanarak teşhis edebilir. Tedavi yöntemleri arasında Pavlik bandajı, Frejka yastığı, pelvik osteotomi gibi seçenekler bulunur.
Bebeklerde kalça çıkığı erken teşhis edilip tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu nedenle kalça çıkığı olan bebeklerin tedavisi önemlidir. Tedavi yöntemleri arasında Pavlik bandajı, Frejka yastığı, pelvik osteotomi gibi seçenekler bulunur. Pavlik bandajı kalça çıkığının hafif veya orta dereceli olduğu durumlarda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde bebeğin kalçasına özel bir bandaj uygulanarak kalça ekleminin doğru pozisyonda kalması sağlanır. Bu bandajın uygulanması, bebeğin kalça eklemini hareket ettirmesini engeller. Pavlik bandajı genellikle 6-12 hafta boyunca kullanılır ve çıkık tamamen iyileşene kadar takip edilir.
Frejka yastığı ise kalça çıkığının daha ciddi olduğu durumlarda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde bebeğin bacakları belirli bir açıda tutulur ve kalça ekleminin doğru pozisyonda kalması sağlanır. Frejka yastığı, Pavlik bandajından daha sıkı bir şekilde uygulanır ve daha uzun bir süre kullanılır. Pelvik osteotomi ise kalça çıkığının çok ciddi olduğu durumlarda uygulanan bir cerrahi işlemdir. Bu yöntemde kalça kemikleri kesilerek yeniden şekillendirilir ve kalça ekleminin doğru pozisyonda kalması sağlanır. Pelvik osteotomi, Pavlik bandajı ve Frejka yastığı gibi konservatif tedavilerin başarısız olduğu durumlarda uygulanır.
Bebeklerde kalça çıkığı tedavisi, erken teşhis ve doğru yöntemlerin seçilmesiyle başarıyla tedavi edilebilir. Tedavi seçeneği kalça çıkığının derecesine ve bebeğin yaşına bağlı olarak belirlenir.
Kalça çıkığı olan bebek ağlar mı?
Bebeklerde kalça çıkığı olan bebekler bazen ağrı veya rahatsızlık hissetmeden de kalça çıkığına sahip olabilirler. Bununla birlikte bazı bebekler kalça çıkığı nedeniyle ağrı ve rahatsızlık yaşayabilirler. Bu bebekler, özellikle bacaklarını hareket ettirdiklerinde veya belirli pozisyonlarda iken ağlayabilirler.
Bebeklerde kalça çıkığı nasıl anlaşılır sorusu yeni ebeveynlerin en çok sorduğu konulardandır. 1 aylık bebeklerde kalça çıkığı asimetrik bacak pozisyonları ve tıkırtı sesleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Bebeğin bacaklarından biri diğerine göre daha kısa veya daha az hareketli olabilir. Kalça eklemindeki kemiklerin birbirine doğru sürtünmesinden kaynaklanan tıkırtı sesi duyulabilir. Bebek bacaklarını açmakta zorlanabilir veya ağrı hissedebilir. Bu belirtiler kalça çıkığı olan bebeklerde daha sık görülebilir. Bu nedenle bebeklerin düzenli olarak doktor kontrolünde olması kalça çıkığı gibi durumların erken teşhis ve tedavi edilmesine yardımcı olabilir.
Yeni doğan kalça çıkığı nasıl anlaşılır sorusu yeni ebeveynlerin en çok sorduğu konulardandır. 2 aylık bir bebekte kalça çıkığı genellikle gözle fark edilemez. Ancak bazı belirtiler vardır ve ebeveynler bu belirtilere dikkat etmelidirler.
Bunlar arasında bebeğin bir bacağının diğerine göre daha kısa görünmesi, ayakların farklı yönlere bakması, kalçada bir çıkıntı hissi, kalçada asimetri (bir tarafın diğerine göre daha büyük veya daha çıkık görünmesi), bacakların açık pozisyonda olması veya bir bacağın diğerine göre daha fazla açık pozisyonda olması, bebeğin tek bacakla yukarı doğru itildiğinde veya çapraz bacak pozisyonunda iken ağlaması veya rahatsızlık hissetmesi sayılabilir. Bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
Bebeklerde kalça çizgisi eğriliği doğuştan kalça çıkığı veya diğer kalça problemleri nedeniyle oluşabilen bir durumdur. Kalça çıkığında olduğu gibi bu durum da erken teşhis edilip tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir. Bebeklerde kalça çizgisi eğriliği, genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde fark edilir. Bu durum bebeğin kalça eklemindeki kemiklerin uygun şekilde gelişmemesi veya yer değiştirmesi nedeniyle oluşabilir.
Eğrilik derecesi ve nedeni doktor tarafından belirlenerek uygun tedavi yöntemi seçilir. Tedavi yöntemleri arasında Pavlik bandajı, Frejka yastığı veya cerrahi işlem gibi seçenekler bulunabilir. Tedavi edilmeyen kalça çizgisi eğriliği ilerleyen yaşlarda kalça ağrısı, yürüme güçlüğü ve kalça çıkığı gibi sorunlara neden olabilir.
Kalça çıkığı olan bir bebek normal bir şekilde yürümekte zorlanabilir ve yürüme becerileri normal gelişim gösteren bebeklere kıyasla farklı olabilir. Bu bebekler yürürken bir bacaklarının diğerinden daha kısa veya daha az güçlü görünmesi, topallama veya yürürken sallanma, yürüme sırasında dengesizlik veya düşme eğilimi, dizlerinin birbirine çarpma veya ayaklarının dışa doğru dönmesi gibi belirtiler gösterebilirler.
Bununla birlikte kalça çıkığı tedavi edildikten sonra bebekler normal bir şekilde yürümeyi öğrenebilirler ve yürüme becerileri normal gelişim gösteren bebeklerle benzer olabilir.
Kanguru taşıyıcısı veya kanguru sırt çantası bebekleri taşımak için popüler bir yöntemdir. Ancak bu taşıyıcılar bebeklerde kalça çıkıklığına neden olabilecek risk faktörlerinden biridir. Kanguru taşıyıcısında bebeğin bacakları kanguru pozisyonunda yani bacakları açık kalçaları bükük şekilde asılır. Bu pozisyon bebeğin kalça eklemlerinin uygun şekilde gelişmesini engelleyebilir ve kalça çıkıklığı riskini artırabilir.
Bu nedenle bebeklerin kanguru taşıyıcısında taşınması önerilirken doğru pozisyonun sağlanması ve düzenli aralıklarla bebeklerin hareket ettirilmesi gerekmektedir. Kanguru taşıyıcısı kullanmadan önce bebeklerde kalça çıkıklığına neden olabilecek diğer risk faktörlerinin de göz önünde bulundurulması önemlidir.
Yeni doğan bebeklerde kalça çıkıklığı tarama testi doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde yapılmalıdır. Amerikan Pediatri Akademisi bebeklerin doğumdan sonraki ilk muayenelerinde, 1-2 ay ve 4-6 ay arasındaki rutin kontrollerde kalça çıkığı taraması yapılmasını önerir. Bu test bebeklerin bacaklarını kontrol ederek kalça eklemi çıkıklığı, kalça eklemi açısında farklılık veya kalça eklemi üzerinde kayma olup olmadığını tespit etmeyi amaçlar. Bu tarama testleri erken teşhis ve tedavi için önemlidir çünkü kalça çıkığı tedavi edilmezse kalıcı hasar veya kalça eklemi bozukluğuna yol açabilir.
Prematüre bebeklerde kalça ultrasonu erken doğum nedeniyle kalça çıkıklığı riski daha yüksek olan bebeklerde rutin olarak yapılır. Prematüre bebeklerin kalça eklemleri zamanından önce dünyaya gelmeleri nedeniyle tam olarak gelişmemiş olabilir ve bu nedenle kalça çıkıklığı riski daha yüksektir. Bu nedenle prematüre bebeklerin doğumdan sonraki ilk haftalarında veya yaşamlarının ilk birkaç ayında kalça ultrasonu ile kontrol edilmeleri gerekmektedir.
Kalça ultrasonu doğumdan sonraki ilk 6 hafta içinde yapılması önerilen bir tarama testidir. Erken teşhis edilip tedavi edilmezse kalça çıkıklığı bebeklerde ilerleyen yaşlarda kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu nedenle prematüre bebeklerin düzenli olarak kalça ultrasonu ile kontrol edilmesi kalça çıkıklığı gibi durumların erken teşhis ve tedavi edilmesine yardımcı olabilir.
Bebek kalça çıkıklığı tedavisi genellikle ortopedi bölümünde uzmanlaşmış doktorlar tarafından yönetilir. Bununla birlikte kalça çıkığı tarama testi bebeklerin doğumundan sonraki ilk muayenelerinde, 1-2 ay ve 4-6 ay arasındaki rutin kontrollerde çocuk doktorları tarafından yapılabilir.
Tarama testinde bir sorun tespit edilirse çocuk doktoru çocuğu ortopedi doktoruna sevk edebilir. Ortopedi doktorları çocuğun kalça eklemi gelişimini izlemek için röntgen, ultrason veya MRG gibi görüntüleme testleri yapabilirler. Ayrıca bebeklerin kalça çıkıklarının çoğu konservatif tedavilerle (örneğin Pavlik tipi bir atel veya yay şeklinde bir cihaz kullanarak) düzeltilebilir ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.