Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi (HÜ-GEBAM) Müdürü Yeşim Gökçekutsal, 2-4 adet ilaç kullanımında ilk sırayı Ankara'nın, 5 ve üzerinde ilaç kullanımında ise Zonguldak'ın aldığını bildirdi.
Gökçekutsal, yapılan araştırmaya göre evli olmayanların yüzde 60'ının, evlilerin yüzde 44.6'sının her gün 2 ile 4 arasında ilaç kullandığının belirlendiğini aktardı.
Prof.Dr. Yeşim Gökçekutsal, yaptığı açıklamada ileri yaştaki hastanın farklı doktorlara giderek çok sayıda reçete alması, yaşlılarda tanıdan çok semptoma yönelik ilaç kullanılması, doktorların eski ilacı kesip yeni ilaca başlama eğilimi, hastanın veya doktorun tercihi olarak kullanılan ilaçların otomatik olarak tekrar yazılması ve çok sayıda reçetesiz ilaç satılması gibi nedenlerin gün içinde fazla sayıda ilaç kullanımına yol açtığını kaydetti. 1433 yaşlı arasında yapılan bir araştırmaya göre evli olmayanların yüzde 60'ı, evlilerin yüzde 44.6'sının her gün 2 ile 4 arasında ilaç kullandığı belirlendi.
"ÇOKLU İLAÇ KULLANIMI TEDAVİYİ KARMAŞIK HALE GETİRİYOR"
Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımının tedaviyi karmaşık hale getirdiğine işeret eden Gökçekutsal, bunun da maliyeti artırdığını ve sağlık-sosyal güvenlik sistemleri açısından sorun oluşturduğunu bildirdi. Gökçekutsal, ileri yaş grubunda ilaç etkileşimlerinin ve yan etkilerinin görülme oranının da çoklu ilaç kullanımı ile katlanarak arttığını ifade etti.
Prof.Dr. Gökçekutsal, Türkiye'nin 12 farklı şehrinde 65 yaş ve üzerindeki 1433 yaşlı ile görüşülerek çoklu ilaç kullanımının araştırıldığı bir çalışmada 12 ildeki üniversitelerin tıp fakültesi hastane polikliniklerine değişik yakınmalar ile ardı sıra başvuran yaşlı hastalar ile doktorlar tarafından yüz-yüze görüşmeler yapıldığını aktardı. Araştırmaya katılan yaşlıların yüzde 67.3'ünün kadın, yüzde 32.7'sinin erkek olduğunu dile getiren Gökçekutsal, bunların yüzde 43.8'inin 65-69 yaş grubunda, yüzde 32.2'sinin 70-74 yaş grubunda, yüzde 24'ünün ise 75 ve üzeri yaş grubunda olduğunun belirlendiğini ifade etti. Gökçekutsal, bu kişilerin yüzde 84.7'sinin sürekli kullandığı bir ilacı varken, yüzde 15.3'ü kullandığı herhangi bir ilaç olmadığını kaydetti.
BEKARLAR DAHA ÇOK İLAÇ KULLANIYOR
Çalışmaya katılanların yüzde 23,2'si sadece 1 ilaç kullandığı, yüzde 17'si 2 ilaç, yüzde 19,2'sinin 3 ilaç, yüzde 38,2'sinin ise 4 veya daha fazla ilaç kullandığı belirlenen araştırmada şu bulgulara rastlandı:
"-Evli olmayanların yüzde 60'ı, evlilerin yüzde 44.6'sı, dulların ise yüzde 46.1'i 2 ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor,
-Çocuğu olmayanların yüzde 40'ı, 1-2 çocuğu olanların yüzde 49'u, 3-4 çocuğu olanların yüzde 47.3'ü, 5 ve fazla çocuğu olanların yüzde 43'ü 2 ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor.
-Çalışanların yüzde 57.6'sı, emeklilerin yüzde 40.2'si ve ev hanımlarının yüzde 49.9'unun 2 ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor."
Başka bir çalışmada ise en çok ilaç kullanan şehirlerin tespit edildiğini bildiren Gökçekutsal şu verileri açıkladı:
"2 ile 4 arasında en çok ilaç kullanan şehirler arasına yüzde 53.9 ile Ankara ilk sırayı alırken, Ankara'yı yüzde 53 ile Sivas, yüzde 51.4 ile Kocaeli, yüzde 49.5 ile İstanbul, yüzde 47.5 ile Samsun, yüzde 47.3 ile İzmir, yüzde 47 ile Zonguldak, yüzde 45.3 ile Tokat, yüzde 44 ile Manisa, yüzde 43 ile Diyarbakır, yüzde 39.6 ile Bursa, yüzde 32.7 ile Antalya izliyor. 5 ve üzerinde ilaç kullanan ilin ise yüzde 42 ile Zonguldak olduğu belirlendi."
EN SIK GÖRÜLEN KRONİK HİPERTANSİYON
Türkiye'de 23 ildeki huzurevlerinde 1944 yaşlı ile görüşülerek yapılan bir başka araştırmada da, huzurevi sakinleri tarafından en sık kullanılan ilaçların kardiyovasküler sistem ilaçları ve analjezikler olduğu dikkati çekmiş, çoklu ilaç kullanımı ile ilaç yan etkileri arasında da pozitif korelasyonlar saptandı.
Araştırmada, erkeklerin yaş ortalamasının 74.3, kadınların ise 77.1 oldu. En sık görülen kronik hastalık hipertansiyon (yüzde 30.7) olurken, bunu sırasıyla osteoartrit, kalp yetmezliği, diabetes mellitus ve koroner arter hastalığının izlediği belirlenen araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 11.7'sinin dört ilaç, yüzde 17.3 ü ise beş veya daha fazla sayıda ilaç kullandığı belirlendi.