Bektaşi tarikatının nedir ve Bektaşilik hangi tarikata bağlıdır şeklinde sorulan sorular artmaya başladı. Tarikat kelimesinin anlamının çok kirletildiğini dile getiren Kadir Doğulu katıldığı tarikat hakkında “Para ile inancın kimde olduğu belli olmaz. Bu makam bana hediye edildi. Komşum, akrabam biliyordu, siz yeni öğrendiniz. Havası atılacak bir şey değil.'' şeklindeki açıklamalarının ardından Bektaşilik araştırılmaya başladı. İşte Bektaşilik ve Bektaşi tarikatına dair merak edilen detaylara haberimizden ulaşabilirsiniz...
Bektaşi Tarikatı, Hacı Bektaş-ı Veli tarafından kurulduğu kabul edilen bir tarikattır. Ama Balım Sultan’ın Bektaşi tarikatının ikinci piri olarak kabul edildiği ( ölümü 1516) bilinmelidir. Ayrıca Balım Sultan, Bektaşi tarikat erkanını belirleyen kişidir.
Bektaşilik, 13.yy’dan başlayan bir gelenektir. 15.yy’a kadar da etkisi en güçlü şekilde devam etmiştir. Bektaşi Tarikatının ilk zamanları: Hacı Bektaşi tarikatının ortaya çıkmasını Babıali isyanlarına bağlanır. 13.yy’da Anadolu’nun siyasi olarak karışık olması, bir Sünni karşıtı isyan olan Babıali İsyanı Bektaşiliğin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ayrıca Babaili isyanını çıkaran Baba İshak’ın öğrencisidir Hacı Bektaşi Veli. Birçok kaynak da Bektaşi için Batıni inanca sahiptir der.
Babailer, Baba İlyas’a bağlı bir tarikattır ama Babıali isyanı Baba İshak ile alakalıdır. Baba İshak’ın çıkardığı isyan zayıflayan Selçuklu yönetimine, ağırlaşan vergi yüküne karşı Türkmenlerin çıkardığı bir ayaklanmadır aslında; ama bu gruplar Batıni tayfadan görüldüğü için isyan da dini boyutlara taşınmıştır. İşin garip yani bu isyanın kalıntıları edebiyatımızda ve sosyal hayatımızda hala etkisi devam eden büyük depremlere yol açmıştır. Bunlardan birisi Hacı Bektaşi Veli diğeri Yunus Emre’dir. Hacı Bektaşi Veli, Baba İshak’ın halifeleri arasındadır; Yunus Emre ise Baba İshak’ın halifesi olan Baba Tapduk’un mürididir. İki veli de edebiyatımıza ve sosyal hayatımıza damga vuran önemli insanlardır.
Baba İshak 13. yy’da Anadolu sahasındaki göçebe – Türkmen gruplarına Şii – Batınî inancını yaymasıyla meşhurdur. Baba İshak’ın da bu manevi otoritesini kullanarak Türkmenleri ayaklandırdığı düşünülmektedir. Bu isyan ayrıca gün be gün Selçuknameler’de kaydedilmiştir.
Bektaşilik diğer tarikatlar gibi İran etkisinde değildir. Edebiyatı ve kültürüyle Türklere mahsus bir tarikattır.
Bektaşilik iki ana kola ayrılır: Çelebiler kolu ve Babagan kolu. Her ikisinde de iki çeşit ayin vardır. Ayin-i Cem ve ayini ikrar.
Bektaşiliğe göre tevhidin üç mertebesi vardır: