Omurgaya esneklik sağlayan disklerin yerinden oynaması neticesinde ortaya çıkan bel fıtığı hastalığı "disk kayması" olarak da bilinir. Genelde omurganın alt tarafında görülse de omurganın herhangi bir yerindeki diskin kayması, bel fıtığı probleminin ortaya çıkması için yeterlidir. Bel fıtığı patlamasında ise bel bölgesindeki omurlar arasındaki diskin dışında yer alan sert tabaka yırtılır ve diskin içindeki yumuşak madde dışarıya çıkıp sinir ya da omurilik köklerine baskı yaparak ağrı oluşmasına sebep olur. Peki bel fıtığı belirtileri nelerdir, bel fıtığı tedavisi nasıl yapılmalıdır? İşte detaylar...
Rahatsızlığı erken teşhis ve hızlı tedavi halinde, yatak istirahati ya da fizik tedaviyle ortadan kaldırılmak mümkündür. Bel fıtığı belirtileri görmezden gelinirse sonuçları ağır olabilir.
Bel fıtığı nasıl anlaşılır sorusuna cevap aranıyorsa ilk olarak standart hareketlerde bile zorlanma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayak uçlarınıza eğilebiliyor musunuz, yerden bir şey alırken ağrınız oluyor mu, oturup kalkmada sizi rahatsız eden bir şey var mı? Eğer bu sorulara evet diyorsanız ve bazı hareketleri yapmakta güçlük çekiyorsanız mutlaka en kısa sürede doktora görünmeniz gerekir.
Omurlarda meydana gelen kayma yüzünden bacaklarda ciddi ağrılar oluşabilir, bilekler zayıflayabilir ve burkulabilir.
Bel fıtığının bir belirtisi olarak bel bölgesinde uyuşukluklar oluşabilir. Özellikle sabahları uyandığınız zaman belinizin sağında ya da solunda bir uyuşukluk hissedebilirsiniz.
Disklerin kayması ve bel fıtığının oluşması neticesinde sinirlere daha çok yük biner. Burada basıncın artmasıyla beraber sinirlerin reaksiyon göstermesi sonucunda vücudunuzda çeşitli kasılmalar ya da kas ağrıları gözlemleyebilirsiniz.
Fıtık sonrasında sadece belde ya da bacakta değil, aynı zamanda kalça bölgesinde de ağrı oluşabilir.
Bel fıtığı sonrasında vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılar ve kasılmalar oluşacağı için eskisi kadar rahat hareket edemezsiniz ve bu durum yürümenize bile yansır.
Bel fıtığının nadir görülen belirtilerinden birisidir ve genelde ileri evrelerde ortaya çıkar. Kasların zayıflamasıyla beraber idrarı kontrol etmekte güçlük çekebilirsiniz.
Fıtığın ortaya çıkmasıyla beraber en basit ya da enerji gerektirmeyen aktivitelerde bile eskiye nazaran çok daha hızlı bir şekilde kendinizi yorgun hissetmeye başlayabilirsiniz.
Fıtığın çok daha ileri evrelerinde cinsel arzunun kaybedilmesi söz konusu olabilir. Bu süreç genelde idrar kaçırmadan sonra ortaya çıkar.
Bel fıtığının durumuna göre doktorunuz sizi çeşitli tedavi süreçlerine yönlendirir. Bunlara fizik tedavi ve ameliyat da dahildir.
Bel fıtığı henüz başlangıç aşamasındaysa, yani diskin sinirlere yapmış olduğu baskı çok değilse ve yalnızca bel ve bacakta ağrı bulunuyorsa doktor tarafından kas gevşetici ilaçlar, yatak istirahati ve beli zorlayacak hareketlerden kaçınılması tavsiye edilir. Bu süreçte iki kilodan fazla ağırlık kaldırılmaz ve fıtığın etkilerinin azaltılması amaçlanır. Otururken beli rahatsız etmeyecek şekilde arkaya yastık konması ve belin sıcak tutulması önerilir.
Eğer kas gevşetici ilaçlar ve yatak istirahati neticesinde fıtığın negatif etkileri ortadan kalkmıyor ve yaşam standartlarını düşürmeye devam ediyorsa, fizik tedavi aşamasına geçilir. Bu süreçte bel fıtığı hareketleri yaptırılır. Her ne kadar ilk birkaç gün ağrı biraz daha şiddetlense de bir süre sonra olumlu etkiler gözlenmeye başlanır. Bel fıtığı egzersizleri arasında pelvik tilt, duruş düzeltme, yüzüstü kalkış gibi çeşitli hareketler bulunur.
Fizik tedaviye de yanıt alınamadığı durumda nükleoplasti tedavisi uygulanır. Bu yöntemde sağlıksız diske röntgen kontrolünde bir iğneyle girilir ve diskin içindeki boşluklar açılıp fıtığın çökmesi sağlanır. Tek seansta, hastayı uyutmadan ameliyathane şartlarında uygulanan bu yöntem risk barındırmaz ama fıtığı yok etme konusunda yüzde yüz garanti de sunmaz.
Bel fıtığı ameliyatı, tüm bu tedavi yöntemlerinin başarısız olması ya da fıtık hastalığının daha ileri boyuta varması durumunda söz konusu olur. Eğer bacaklarda incelme, idrar kaçırma, vücutta ciddi bir güç kaybı gibi durumlar varsa ve dayanılmaz ağrılarla karşılaşılıyorsa genelde cerrahi müdahale tercih edilir. Cerrahi müdahalede amaç fıtıklaşan diski temizlemek ve sinirin üstündeki baskıyı yok etmektir. Açık diskektomi, mikrodiskektomi ve endoskopik fıtık ameliyatı gibi çeşitli yöntemler uzmanların kararına göre uygulanabilir.
Bel fıtığına neden olabilecek pek çok faktör vardır ki bunları bilirsek dikkatli olabilir ve vücudumuzu gözeterek bel fıtığından kaçınabiliriz. İşte bel fıtığına yol açabilecek şeyler...
Bel fıtığı başlangıcı genelde ağır yük kaldırılmasıyla ortaya çıkar. Eğer bünyenize fazla gelecek bir yükün altına girerseniz ağırlık birden bacaklar yerine bele yüklenebilir ve bu durum fıtık oluşumuna zemin hazırlar. Bu yüzden ağır bir eşya taşırken öncelikle eğilmeli, dizlerinizi kırmalı ve ağırlığı bacaklara verecek şekilde yükü kaldırmalısınız.
Hareketten uzak bir yaşam sürdürüyorsanız bel fıtığı riskiyle karşı karşıya olduğunuz söylenebilir. Bedeninizin yükünü yalnızca omurga taşımaz. Kaslar ve boyun bölgesi de bu noktada önemlidir ve hareketsiz bir hayat sürmeniz halinde kaslarınız güçsüz kalacağı için omurganın üzerine ekstra bir yük biner ve fıtık ortaya çıkabilir.
Ani bir şekilde yapılan hareketler yüzünden omurgada hasar oluşmasına ve bel fıtığına sebebiyet verebilir.
Vücuttaki fazla kilolar disklere ekstra yük binmesine sebep olur. Bu yüzden vücuda zarar veren fazla kilolardan kurtulmak için sağlıklı beslenmeye ve spor yapmaya gayret göstermelisiniz.
Bel fıtığı genelde en çok 35-45 yaş aralığında ortaya çıkar. Yaşın ilerlemesiyle beraber eğer vücudunuza iyi bakmadıysanız omurga ve diskler hassaslaşır ve fıtık ihtimali yükselir.
Fiziksel anlamda bedeni zorlayan mesleklerde çalışmak, bel fıtığı ihtimalini artırır. Çok fazla hareket etmeyi engelleyen masa başı işlerin yanı sıra sürekli eğilmenin, uzun süre ayakta kalmanın, ağırlık kaldırmanın gerektiği işlerde çalışanların bel fıtığı olma ihtimali yüksektir.
Kaza geçirilmesi, yüksek bir yerden düşülmesi gibi olaylar yüzünden yaralanan ya da sakatlanan kişilerde de diskler kayabilir ve bel fıtığı oluşabilir.
Bel fıtığında cinsiyet önemli bir faktördür. Genelde erkekler bu problemle kadınlara kıyasla daha çok karşılaşırlar.
Sigara yüzünden disklere daha az oksijen taşınır ve bu da disk dejenerasyonunu artırır. Dolasıyla sigara içenlerin fıtığa yakalanma ihtimali daha yüksektir.