Berat ne demek? sorusunun yanıtını öğrenmek isteyen vatandaşlar konuya ilişkin yaptıkları araştırmalara hız verdi. Berat Kandili sebebiyle Berat ne demek? Kelime anlamı nedir? Berat Kandili nedir, bu gece ne oldu? sorularının yanıtı merak konusu oldu. Şaban ayının 14. gününde gerçekleşen Berat Kandili, bugün idrak edilecek. Konuya ilişkin ayrıntıları sizler için derledik.
Berat, Arapça berâe-berâet sözcüğünün Türkçeleştirilmiş halidir.
İslam dininin kutsal kitabı Kur’an’da “Berae” kökünden 25 kelime yer almakta olup, bunlardan sadece ikisi “Beraet” şeklinde geçmektedir.
Berâet, iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin herhangi bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğün bulunmaması anlamındadır.
Istılah olarak berat ise, Allah’ın affı ve bağışlaması, günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi anlamlara gelmektedir. Beratın özünde, günahlardan arınma ve Yüce Allah’ın rahmet ve mağfiretine ulaşma amacı vardır.
Bu gecede Allâh'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye “Berat Gecesi” denilmiştir. Berat gecesi hicri aylardan şaban ayının on beşinci gecesidir. Berat Gecesi için Arapça eserlerde “şabanın ortasındaki gece”, “mübarek gece”, “rahmet gecesi” ve “sak (belge) gecesi” manalarına gelen terkipler kullanılmaktadır. Berat Gecesi, Müslümanlarca kutsal sayılmış, bu gecenin diğer gecelerden farklı bir şekilde ibadetle geçirilmesi adet halini almıştır.
Berat gecesi, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfûz'dan Dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna "inzâl" denir. Kadir Gecesi'nde ise Peygamber'e ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da "tenzîl" denir.
Beratın özünde, günahlardan arınma ve Yüce Allah'ın rahmet ve mağfiretine ulaşma amacı vardır. Bu gecede Allâh'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye "Berat Gecesi" denilmiştir.
İslam peygamberi Hazreti Muhammed'in, Berat Kandili'ne ilişkin şöyle buyurduğu söylenmektedir:
"Şaban ayının 15'inci gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve 'Yok mu tövbe eden, tövbesini kabul edeyim. Yok mu rızık isteyen, rızık vereyim. Yok mu şifa isteyen, şifa vereyim. Yok mu başka isteği olan ona da istediğini vereyim"
Berat Kandili orucu hakkında Hz.Ali (R.A.) tan rivayet edilen bir hadis-i şerifte İslam peygamberi Hazreti Muhammed (SAV) şöyle buyuruyor: "Şaban ayının yarı gecesinde yani (Berat Gecesi) olduğunda, gündüzünde oruç tutun, gecesini de ibadetle geçirin.”Çünkü Yüce Allah (c.c), o gece rahmetiyle gökyüzüne iner ve şöyle buyurur; “Günahının affını isteyen yokmu? Affedeyim, rızkının artmasını isteyen yokmu? Bol rızık vereyim, bir derde düçar olan yokmu? Afiyet vereyim. Yok mu şunu isteyen, yok mu bunu isteyen diye bu ilahi ses tan yeri ağarıncaya kadar devam eder"
Kandil geceleri için tutulan nafile oruçların asıl zamanı, geceyi takip eden gün olmakla birlikte, daha önceki günle birlikte oruç tutulabilir. Kandil gecesini gönül uyanıklığı ile ihya edebilmiş olmak için; gündüzünde oruç tutulmalı, gecesinde cemaatle namaz kılınmalı, vaaz ve mevlid-i şerif dinlenmeli, topluca dua edilmeli, tevbe edilmeli, kaza ve nafile namazlar kılınmalı, büyüklere saygı ve küçüklere sevgi izhar edilmeli, küsler barışmalı, dargınlar kucaklaşmalıdır.
Yoksul-yetim ve muhtaçlar sevindirilmeli, eş, dost ve uzaktaki akrabalarla tebrikleşilmelidir.
Berat Kandili, bu sene 17 Mart Perşembe (bugüne) denk geliyor. İslam peygamberi Hazreti Muhammed bazı mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini önermiştir. Fakat bu gün ve gecelere ait özel bir namaz veya ibadet şekli hiçbir kaynakta yer almamaktadır.
İslam dinine mensup kişiler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli; hata ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur’an-ı Kerim okuyup anlamaya çalışarak, kaza ya da nafile namaz kılarak bu fırsatları değerlendirmelidir.
Peygamber efendimizin amcasına tavsiye ettiği tesbih namazı, kandil gecelerinde kılınabilecek namazlar arasında bulunmaktadır. Diğer taraftan kandil gecelerinde nafile namazı kılınması önerilmektedir.
100 rekatlık Berat Kandili namazına şu şekilde niyet edilir: “Ya rabbi , niyet ettim rızâ-yı şerifin için namaza. Beni afv-ı ilâhîne , feyz-i ilâhîne mazhar eyle. Kasvet-i kalbden , dünya ve ahiret sıkıntılarından halas eyleyip, süedâ defterine kaydeyle"
100 rekat namazı ara vermeden kılmak şart olmamakla birlikte dinlenerek kılınabilir. Berat Kandili namazı akşam namazından sabah vaktine kadar ara verilerek kılanabilir.100 rekatlık namazda okunan ihlası şerifleri 10 okumak yerine her rekatte 100 def'a okuyarak 10 selamda da kılınabilir. Ancak 50 selam ile 100 rekat kılmak daha faziletlidir. Zira bu namazın özelliği, yapılan secdelerin çok olmasıdır.
Tesbih namazı dört rekât olup şöyle kılınır: “Allah rızası için tesbih namazı kılmaya” diye niyet edilerek namaza başlanır. Sübhâneke’den sonra 15 kere “Sübhânellâhi ve’l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber” denir. Sonra eûzü besmele çekilir, Fâtiha ve sûre okunduktan sonra 10 kere daha “Sübhânellâhi ve’l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber” denilir.
Bu tesbih, rükûya varınca 10 kere, rükûdan doğrulunca 10 kere, birinci secdede 10 kere, secdeden kalkınca 10 kere, ikinci secdede 10 kere söylenir. Böylece her rekâtta 75 tesbih yapılmış olur. İkinci rekâta kalkılınca yine önce 15 kere tesbih okunur, ardından besmele çekilip Fâtiha ve sûre okunup 10 kere tesbih getirilir.
Kalan rekatlar aynı şekilde tekrarlanır ve böylece 4 rekât tamamlanmış ve toplam üç yüz tesbih edilmiş olur.Tesbih namazı kerâhet vakitlerinde kılınmaz (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, II, 30-31). Tesbih namazında sehiv secdesini gerektiren bir şey olursa, sehiv secdesi normal olarak yapılır, o secdelerde tesbih namazına özgü tesbihat yapılmaz (Tahtâvî, Hâşiye, s. 361).