Dünyanın en önemli sorunlarından olan tahıl krizi Türkiye'nin arabuluculuğuyla sonlandı. Birçok ülke anlaşmayı ve Türkiye'yinin politikasını takdirle karşıladı. Tarihi imzayla ilgili bir açıklama da ABD'den geldi. Beyaz Saray, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında imzalanan anlaşmayı memnuniyetle karşıladı, Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a aracılık etmelerinden dolayı teşekkür etti.
Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamada bulunan Kirby, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin imzalanmasıyla ilgili konuştu.
Kirby, "ABD, bu adımı memnuniyetle karşılıyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bu anlaşmanın yapılmasındaki diplomatik liderliklerinden dolayı teşekkür ediyoruz." dedi.
Anlaşmanın başarıyla uygulanmasının Rusya’nın anlaşmaya uymasıyla mümkün olabileceğini belirten Kirby, anlaşmanın uygulanmasını yakından izleyeceklerini söyledi.
Kirby, aynı zamanda Ukrayna’dan çıkarılan tahıl ve gıda maddelerinin Türkiye üzerinden tekrar satışa çıkarılacağına işaret ederek, "Bu zor bir çalışmanın sonucudur ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Guterres’e burada liderlik ettikleri için minnettarız. Bu olumlu bir işaret.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Dışişleri Müsteşarı Nuland ise, Türkiye'nin aracılık ettiği Ukrayna tahıl sevkiyatı anlaşmasının, izleme ve sevkiyat kanalları bakımından çok iyi yapılandırılmış olduğunu söyledi.
İtalya Başbakanı Mario Draghi, İstanbul'da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının bütün uluslararası toplum için mükemmel bir haber olduğunu belirtti.
Draghi, İstanbul’da imzalanan anlaşmaya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, "İstanbul'da Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM tarafından imzalanan anlaşmalar, bütün uluslararası toplum için mükemmel bir haberdir." ifadesini kullandı.
Karadeniz limanlarında kalan milyonlarca ton tahıl üzerindeki blokajın kalkmasının, bunların düşük ve orta gelirli ülkelerin vatandaşlarına ulaşmasını sağlamanın küresel gıda krizinden kaçınmak için gerekli olduğunu vurgulayan Draghi, şunları kaydetti:
"Bu planın başarısı, bugün imzalanan anlaşmaların hızlı ve tam uygulanmasına bağlıdır. İtalya, son aylarda Birleşmiş Milletler’in (BM) merkezi rolünde Türkiye’nin ara buluculuk girişimini desteklemek için güçlü bir taahhütte bulundu. Bu anlaşmaların, Ukrayna için kabul edilebilir koşullarda barışı getirmesine yönelik somut umutlara doğru ilk adımı temsil etmesini umuyoruz."
İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio da katıldığı çevrim içi yayında, İstanbul'daki anlaşma haberini, "diyalog kanalını da açan iyi bir haber" olarak değerlendirdi.
Dışişleri Bakanlığının Twitter hesabından yapılan paylaşımda da şu ifadelere yer verildi:
"İtalya; Rusya, Ukrayna ve Türkiye’nin Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarındaki blokajın kaldırılması ve dünya çapında tahıl ihracatının sürdürülmesi konusunda yaptığı anlaşmayı memnuniyetle karşıladı. Bu sonuç, BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres ile BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü (Martin) Griffiths'in yorulmak bilmeyen çabaları sayesinde elde edildi. Küresel gıda krizini azaltmak için önemli adım."
İtalyan Lig Partisi lideri Matteo Salvini, Twitter'daki paylaşımında, anlaşmaya ev sahipliği yapan Türkiye’ye çabalarından ötürü teşekkür ederek, bunun aylardır süren savaşta diyaloğa dönüş için ilk ve önemli bir adım olması temennisini dile getirdi.
İtalya Ziraatçılar Derneğince (Coldiretti) yapılan açıklamada, anlaşma sayesinde Ukrayna’dan hayvan yeminde kullanılmak üzere 1,2 milyar kilogram mısırın İtalya'ya geleceği bildirildi.
Bunun dışında ekmek yapımı için buğday ve ayçiçek yağının da İtalya’ya geleceği belirtilen açıklamada, bütün bunların İstanbul'da imzalanan anlaşmanın olumlu etkileri olduğu ifade edildi.
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde imzalanan anlaşmanın sağlanmasında Türkiye’nin rolünden övgüyle bahsetti.
İngiliz Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada Truss, “Ukrayna’nın tahılının uluslararası gıda pazarlarına ulaştırılması son derece önemlidir. Bu anlaşmanın sağlanmasındaki çabaları için Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ni alkışlıyoruz." ifadelerini kullandı.
İngiltere ve müttefiklerinin bu noktaya ulaşılması için yoğun çaba sarf ettiklerini belirten İngiliz Bakan, “Şimdi bu anlaşma uygulanmalı. Rusya’nın sözlerinin eylemleri ile uyumlu olduğundan emin olmak için (gelişmeleri) izliyor olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Truss, “Uzun vadeli küresel güvenliğin ve ekonomik istikrarın sağlanması için Putin, bu savaşa son vermeli ve Ukrayna’dan çıkmalıdır.” görüşünü paylaştı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Sybiha, İstanbul'da imzalanan Tahıl Sevkiyatı Anlaşması'nın küresel gıda krizinin önlenmesi için önemli bir adım olduğunu ve Türkiye ile Birleşmiş Milletler'in (BM) "tahıl meselesinin" çözümünde oynadıkları aktif rolü takdir ettiğini belirtti.
Sybiha, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İstanbul'da imzalanan anlaşmaya değinerek, Ukrayna limanlarındaki engelin kaldırılmasına yönelik girişimin onaylandığını ifade etti.
Bu anlaşmanın tahıl ihracatı için insani bir koridor oluşturulmasına olanak sağlayacağına işaret eden Sybiha, "Küresel gıda krizinin önlenmesi için önemli bir adım. 'Tahıl meselesinin' çözümünde BM ve Türkiye'nin aktif pozisyonunu takdir ediyorum." ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İstanbul'da imzalanan anlaşmalarla ilgili "Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından dolayı Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum." dedi.
Lavrov, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin imzalanmasıyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Rus heyetinin çabalarıyla Ukrayna tahılı anlaşmasının siyasetten arındırılmış yapısını korumanın mümkün olduğunu belirten Lavrov, "Rusya, bu alandaki yükümlülüklerine sadık kalmaya devam edecektir. ABD ve müttefiklerinin jeopolitik maceralarının çıkarları için gıdayı kullanması kabul edilemez ve insanlık dışıdır." ifadelerini kullandı.
Lavrov, ihracat anlaşmalarının temel amacının, Rusya'dan dünya pazarlarına engelsiz gıda ve gübre tedarikini sağlamak olduğuna işaret ederek, bu çerçevede ABD ve AB'nin finans, sigorta ve lojistik alanlarında yarattığı engellerin kaldırılmasının, bu ürünler için ülkeye getirilen kısıtlayıcı önlemlerden belirli muafiyetlerin sağlanmasının söz konusu olduğunu vurguladı.
Washington ve Brüksel'in bugünkü anlaşmaların gerçekleştirilmesine engel olmaktan vazgeçmelerinin memnuniyet verici olduğunu dile getiren Lavrov, Rusya-BM mutabakatının imzalanmasının Batı'nın tahıl tedarikiyle ilgili sorunlar için Rusya'yı suçlama girişimlerinin asılsız olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu kaydetti.
Lavrov, Rusya'nın gelecek dönemde Ukrayna tahılı ve Rus tarım ürünlerinin ihracatıyla ilgili anlaşmaların yerine getirilmesi için her türlü çabanın gösterileceğini umduğunu ifade etti.
İstanbul'da imzalanan anlaşmalarla ilgili Lavrov, "Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından dolayı Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum." değerlendirmesini paylaştı.
Doğu Afrika'daki Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) İcra Sekreteri Workneh Gebeyehu, anlaşmanın hızlı şekilde uygulamaya koyulmasını dört gözle beklediklerini belirterek, süreçte rol alan herkesi tebrik etti.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Pretoria'da Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara ile düzenlediği basın toplantısında, Afrika ülkelerinin Rusya ve Ukrayna bölgesindeki tahıla bağımlılığının gerçek bir tehlike olarak görülmesi gerektiğini ifade etti.
Çatışmanın bir an önce bitmesini ve barışı görmek istediklerini vurgulayan Ramaphosa, bu savaşın kıta için bir "uyarı" olması gerektiğini kaydetti.
Ouattara ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in anlaşmayı imzalama kararı almasından büyük memnuniyet duyduklarını belirterek, Afrika ülkelerinin kırılgan ekonomileri nedeniyle tedarikte öncelikli olması gerektiğini dile getirdi.
Afrika'da 25 ülke, her yıl buğday ithalatının üçte birinden fazlasını Rusya ve Ukrayna'dan yapıyor.