Beygir gücü nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır?

Beygir gücü ifadesi şüphesiz otomobil terimleri içerisinde insanlar arasında en çok bilindiği düşünülen ve belki de en fazla kullanılan terim ifadedir diyebiliriz. Bir otomobil hakkında konuşan iki kişinin bir birlerine sordukları ilk soru büyük ihtimalle “kaç beygir?” bile olabilir. Sonuç olarak çok basit bir kelime olsa da ve gücü ifade etse de oldukça eski tarihi olan bir kelimeden bahsediyoruz.

BG kısaltması ile kullandığımız Beygir Gücü ifadesi İngilizce’den birebir tercüme ile Türkçe’ye geçmiştir. HP kısaltmasının açılımı olan “Horse Power” ifadesindeki Horse kelimesi “At” veya “Beygir” olarak Power kelimesi ise “Güç” olarak dilimizde kullanılmaktadır. Aslında beygir gücü ifadesi hepimizin aklına takılmıştır ve “Acaba motorun ürettiği güç 100 beygirin gücüne mi eşittir?” diye kendi kendimize sormuşuzdur. Ancak durum aklımıza gelenden biraz daha farklıdır.

Motor gücünü ifade etmekte kullanılan HP yani Horse Power ifadesi sonradan çıkmış olan bir terimdir. 1736-1819 yılları arasında yaşamış olan ve buhar makinalarının gelişmesinde önemli katkıları olan Mühendis James Watt‘ın soyadı bu dönem güç birimi olan “Watt” olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Reklam
Reklam

Beygir gücü nasıl ortaya çıktı?

Güce ismine veren mucit ve mühendis James Watt icat ettiği verimli buhar makinalarını üreten ve satan iyi bir sanayici ve iş adamıydı. Ürettiği makinalar o dönem tüm ağır işlerin yaptırıldığı atların ve beygirlerin yerini almaya başlamıştı. Ancak her şeye rağmen bazı insanlar makinalara karşı ön yargılıydı ve bir beygirin yaptığı iş ile makinaların baş edemeyeceğini düşünüyorlardı. James Watt’ın aklına Watt olarak kullanılan güç terimini daha popüler ve ilgi çekici bir terime dönüştürme fikri geldi. İnsanlar buhar makinalarının gücünü Watt terimi ile anlayamıyorlardı ve daha bilinen bir ifadenin bu işi çözeceğini düşündü. Madem herkesin aklında beygirler vardı o da güç ifadesini bu ismin bulunduğu bir birime çevirmeye karar verdi ve “Horse Power” yani “Beygir Gücü” terimini ortaya çıkardı. Bu sayede insanlar makinalar tarafından yapılan işin karşılığının ne olduğunu anlayabilecekti.

Ancak James Watt kendi soyadı ile ifade edilen Watt biriminin de kalıcı olmasını istiyordu. Bu nedenle Watt birimini Beygir Gücü birimine dönüştürmeye karar verdi. Temel olarak güç, birim zamanda yapılan iş anlamına gelmektedir. Bu formül üzerinden yola çıkan James Watt 1 beygirin birim zamanda ne kadar iş yapabileceğini hesaplamak istemiştir. 1 beygirin 1 dakika içerisinde 33000lb yükü yaklaşık 1 foot hareket ettirdiğini var sayılarak yapılan bu işlemler sonucunda HP – Horse Power yani BG Beygir Gücü birimi ortaya çıkmıştır.

Reklam
Reklam

Bu birimleri bizim kullandığımız metrik birimlere çevirecek olursak 1 beygirin 1 dakikada 14.98 ton yükü 30.48cm yukarı doğru hareket ettirmesi gerekiyor. 1 beygir gücün tam karşılığı ise dakikayı saniye birimine çevirmekle elde edilir. Sonuç olarak 1 beygir güç 250kg yükün 1 saniyede 30.48cm yukarı kaldırılmasıdır.