Son yıllarda gelişen teknolojiler sayesinde beyin tümörleri artık daha erken ve sıklıkla teşhis ediliyor. Hastalığın belirtileri tümörün yerleşim yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak farklı şekillerde görülebiliyor. Yeni teknolojiler sayesinde tümörün tam olarak çıkarılabildiğini söyleyen Liv Hospital Ulus Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Kemal Hamamcıoğlu “Bu da hastalarda sağ kalım süresini en olumlu etkileyen parametrelerden birini oluşturuyor” diyor. Prof. Dr. Hamamcıoğlu beyin tümörleri belirtileri ve erken teşhisin önemini anlattı.
BEYİN TÜMÖRLERİ HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Beyin tümörleri yeni doğandan başlayarak her yaşta görülebilir. Ancak en sık erişkin yaş grubunda rastlanır. Her yıl 100 bin kişiden beş ila yedisinde beyin tümörü görülüyor.
BEYİN TÜMÖRLERİNİN OLUŞMA SEBEBİ NEDİR?
İnsan vücudunda çok az tümörün oluşum sebebi biliniyor. Beyin tümörlerinin neden oluştuğu konusunda yoğun araştırmalar yapılıyor. Günümüzde bir hücrenin tümör oluşturacak şekilde kontrolden çıkması ve aşırı çoğalması ile tümör haline gelmesine neden olan en önemli unsurun genetik faktörler olduğu kabul ediliyor. Bunun dışında radyasyon, kanserojen kimyasal maddeler ve virüsler de suçlanıyor. Bazı beyin tümörleri kalıtsal olabiliyor.
ERKEN TEŞHİSİN ÖNEMİ NEDİR?
Bir tümör ne kadar erken tanı alırsa tedavi şansı daha çoktur. Pek çok kötü huylu tümör daha küçük boyutta iken ameliyat edilebilirse diğer tedavilere verdiği yanıt da o derece iyidir.
BAŞ AĞRISI TÜMÖRÜN BELİRTİSİ OLABİLİR Mİ?
Her baş ağrısı beyin tümörü demek değildir. Beyin tümörleri kafatası içinde yer kaplar ve basınç artışına neden olur. Bu durumda oluşan baş ağrıları daha sıkıcı, şiddetli, zor geçen ve diğer bazı belirtilerle (kusma, görme ve işitme bozuklukları, kol ve bacaklarda güçsüzlükler, dengesizlik gibi) beraber seyreden ağrılardır.
BAŞ AĞRISI ÇEKENLERİN MR ÇEKTİRMESİ GEREKİR Mİ?
Günümüzde ciddi baş ağrısı olan her hastanın ayrıntılı muayene ve uygun yöntemlerle (BT ve/veya MR gibi) tetkik edilmesi benimsenmiştir.
BEYİN TÜMÖRÜNÜN ERKEN BELİRTİLERİ VAR MIDIR, BUNLAR NELERDİR?
Bazı beyin tümörleri uzun süre belirti vermez veya çok az yakınmaya neden olur. Özellikle iyi huylu yavaş büyüyen kitleler ve doğumsal tümörlerde tanı konulması yıllarca gecikebilir, bazen de tesadüfen bulunur. Beyin tümörlerinde genel belirtiler iyi tanımlanmıştır. Baş ağrısı, kusma, görme azalması, çift görme, epilepsi nöbeti geçirme, kol ve bacaklarda güçsüzlük ve uyuşma, unutkanlık, konuşma bozuklukları, dengesizlik ve yürüme bozukluğu, hormonal dengesizlikler gibi.
HER BAŞ AĞRISI BEYİN TÜMÖRÜNE Mİ İŞARET EDER, İLK İŞARET BAŞ AĞRISI MIDIR?
Ani, şiddetli ve kolay geçmeyen, patlayıcı tarzdaki baş ağrıları çok önemlidir ve kafa içinde ani kanamaların belirtisi olabilir. Hemen tetkik edilmelidirler. Bazı ağrılar da şiddetli olmamasına rağmen uzun süreli ve sıkıcı tarzda olurlar ki kafa içindeki bir tümör oluşumunu düşündürebilir. Baş ağrılarının büyük kısmı migren, tansiyon yüksekliği veya stres kaynaklıdır.
BEYİN TÜMÖRLERİ KAÇ ÇEŞİTTİR?
Beyin tümörleri çok çeşitlidir. WHO (Dünya Sağlık Örgütü)’nün sinir sistemi tümörleri sınıflandırmasına göre, insan sinir sisteminde 7 ana grup altında 30’dan fazla farklı türde tümör görülebiliyor… Genel olarak kafatası içindeki tümörlerin hepsi beyin ve sinirle ilişkili dokulardan kaynaklanmaz. Bazıları beyin zarlarından, kan damarları ve diğer hücrelerden oluşabilir ya da vücuttaki başka kanserler kafatası içine yayılım yapabilirler.
BEYİN TÜMÖRÜ NE KADAR BÜYÜKSE O KADAR TEHLİKELİ MİDİR?
Bir beyin tümörünün büyük olması tehlikeli veya kötü huylu olması anlamına gelmez. Bazı iyi huylu tümörler belirti vermeden çok büyük boyuta ulaşabilir. Bazen de çok küçük bir tümör beynin çok tehlikeli bir yerinde olabilir.
ALINMASI GEREKMEYEN TÜMÖRLER VAR MI?
Bazı doğumsal tümörler ve iyi huylu kitleler aralıklı tetkikler ile takip edilebilirler. Mutlaka ameliyat edilmeleri gerekmez.
BEYİN TÜMÖRÜNÜN İYİ Mİ YOKSA KÖTÜ HUYLU MU OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR?
Günümüzde ileri MR incelemeleri ile iyi huylu/kötü huylu tümörler çok yüksek bir doğrulukla ayırt edilebilir. Bunun yanı sıra PET CT/MR gibi yardımcı yöntemler de kullanılabilir. Ancak bir tümörün cinsi ancak dokusunun patolojik olarak incelenmesi ile net olarak isimlendirilebilir.
BEYİN AMELİYATLARINDA EN ÖNEMLİ RİSK NEDİR?
Beyin dokusundan kaynaklanan tümörlerle ilgili en önemli sorun, bu tümörlerin ameliyat sırasında normal beyin dokusundan ayırt edilememesi ve tümör sınırlarının tam olarak anlaşılamaması olabiliyor. Diğer cerrahi branşlardan farklı olarak beyin cerrahisinde, tümörün etrafından geniş bir sağlam doku ile çıkartılması mümkün değil, çünkü beyinde milimetrik düzeyde bile olsa normal doku kaybı hastanın konuşma, hareket ve diğer birçok fonksiyonunda kayba yol açabiliyor.