Beyin ve sinir hasarlarında ve hastalıklarında kişinin hareketini ,konuşmasını,yemesini,kisaca tüm işlevlerini düzenleyen kaslarında basitten ,ağıra doğru hasar oluşur.Beyinde ve sinişr sisteminde oluşan hastalık geçse de kastaki güç kaybı fizik tedavisiz geçmez.Bu yüzden yatağa bazen basit hastalıklar sonucu kişi yürüyemez ve hatta yatağa mahkum olur.
Toplumumuzda en sık görülen ve fizik tedavisi şart olan bazı önemli hastalıkları sıralarsam
1-Felçler yani inme
2-Parkinson ve hasarlı MS hastalıkları
3-Kazalar ve ağır bel ,boyun fıtıkları sonrası oluşan omirlik hasarları
4-Kas hastalıkları
5-Fibromyaljiler ve gerginlikten sonra oluşan tüm ağrılar..vs
Nörolojik hastalarda, iyileşme süresi uzun ve zahmetlidir. Örneğin; bir felç hastasını ele alalım. Herhangi bir tarafı tutmayan hasta acile gelir. Hemen tanısı konur ve öncelikle hayati tehlikenin kontrol altına alınması sağlanır. Hastanın hayati tehlikesi atlatıldıktan sonra, tanısı konur. Hasta iyileşme aşamasına girince, ilaçları düzenlenip eve yollanır. İyileşme süreci uzun bir süreç olduğu için, hastanın mevcut olanl fonksiyonlarını kayıp etmemesi ve gerileyen fonksiyonlarını tekrar kazanması için fizik tedavi şart bir kuraldır.
Fizik tedavinin amacı yukarıda da söylediğim gibi kaybolan fonksiyonları olabildiğince tekrar kazanmak ve diğer fonksiyonları kuvvetlendirmektir. Fizik tedavi bir yardımcı tedavidir. İlaç tedavisine yardımcıdır. Başlı başına bir tedavi değildir.
Nörolojide birçok hekim arkadaşın sorunu hastalarda oluşan hareket kısıtlılığıdır. Hastalar ilaçlarını alırlar, fakat fizik tedaviye genelde ihmal ederler. Bu uzun iyileşme evresinde var olan fonksiyonda geriler. Tedavi sonunda beklide tam şifa olacakken fizik tedavi eksikliğine bağlı fonksiyonlarda kayıplar oluşur.
İyi bir fizyoterapist hasta ve hastanın doktoru ile ilgili bir iletişim kurarak, bu işi çok iyi başarabilir. Fizyoterapist hasta, ailesi ve hastanın primer doktoru ile bütün halinde çalışmalıdır. Doktorundan izinsiz aşırı hareketlerden ve zorlamalardan kaçınmalıdır. Tedavi programından beklenenler, yapılan değişiklikler, elde edilen gelişmeler kapsamlı bir şekilde hastaya, yakınına ve doktoruna açıklanmalıdır.
Nörolojide rehabilitasyon programının amacı, kişiyi kas gücünde mümkün olan en aktif duruma ulaştırmak, fonksiyonel bağımsızlığını elde etmesine yardımcı olmaktır. Bu nedenle hastalığın getirdiği veya sonradan oluşabilecek problemleri engellemek ve en aza indirgemek mümkünse gidermek gerekmektedir.
Fizik tedavide yapılan yanlışlardan biri de şudur. Hasta sadece fizyoterapist geldiği zaman çalıştırılır. Ve daha sonra kendi haline bırakılır. Bu çok yanlış bir uygulamadır. Hasta yakınlarının diğer zamanlarda da hastayı çalıştırması ve eğer hasta kendi çalışacak durumdaysa teşvik etmesi gerekmektedir. Vücut geliştirmek isteyen spordu, haftada 1-2 saat çalışmakla amacına ulaşamaz. Her gün saatlerce çalışması gerekir. Hastalarda, sporcu gibi her gün düzenli çalışmalı ve çalıştırılmalıdır.
Özetlersem, nörolojik hastalıkların tedavisinin 3 ayağı vardır.
1-Nöroloji doktoru ve yattığı etkin ve doğru tedavi,
2-İyi bir fizyoterapist,
3-Hasta ve hasta yakının bilinci.
3 ayağı olan sehpa nasıl bir ayağı veya iki ayağı olmazsa ayakta duramazsa, nörolojide fizik tedavi gerektiren hastalıklarda da yukarıda saydığım 3 maddeden biri eksik olursa tam tedavi sağlanamaz.
**SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN serdar.dag65@mynet.com
**