Birçok sebebe bağlı olarak beyinde hasar oluşur.
Bu sebeplerden önemli olan bir kaçını sıralarsam:
1)
Beyin damarlarının tıkanmasına bağlı oluşan felçler yani inme
2)Beyin kanamasına bağlı oluşan felçler
3)Kafa travmasına bağlı oluşan hasarlar ( trafik kazası,düşme vs)
4)Beyin tümörlerine bağlı oluşan hasarlar
5)Beynin enfeksiyonlarına (menenjit,ensefalit vs) bağlı oluşan hasarlar
6)Beynin ilerleyici veya kalıcı hastalıklarına bağlı oluşan hasarlar (MS,vs)
Nedeni ne olursa olsun oluşan hasarın derecesi, hastanın tüm yaşamını etkiler. Beyin hasarı olmuş hastanın ilk müdahalesi ve tedavisi çok önemlidir.Ne yazıkki beyinde hasar oluşan kişinin durumu ağır olduğu için en yakın merkeze götürülmekte ve o merkez yetersizse müdahale gecikmektedir.Hasta tedavi olup eve çıkınca da hayati fonksiyonları devam ettirecek kadar tedavi almakta ,uzun süren bu tedavi hasta yakınlarını umutsuzluğa sürüklemektedir.Halbuki beyin ve sinir sisteminin tedavisi uzun sürer.Tıbbi tedaviyi ve fizik tedaviyi hiiçbir zaman bırakmamak gerekir.
Beyin hasarlarını şöylece sıralayabiliriz.
1)Koma: hasta kendinden ve çevresinden haberdar değildir.
2)Ağır sakatlık: Hastaların günlük yaşamında desteğe gereksinimleri vardır.
3)Orta dereceli sakatlık: Hastanın desteğe ihtiyacı yoktur.Ancak sakatlık vardır.Hata işe dönebilir de dönmeyebilirde.
4)İyi düzelme: Hasta iyidir. Ancak daima tam bir iyileşme yoktur. Hasta günlük aktivitesine dönebilir.
Hastalar tedavi olup eve çıkınca yukarıda bahsettiğim beyin hasarı derecelerinin bir tanesinin durumunda olur. Hasar ilerleyiciyse (kötü huylu tümör, ilerleyici beyin hasarı ile giden hastalıklar.. vs) zaten yapılacak pek fazla bir şey yoktur. Fakat olmuş bitmiş bir hasarsa hasta özellikle orta veya iyi dereceli sakatlık durumu içine giriyorsa; hastanın daha iyi olması için ilaç ve fizik tedavi olması bence şarttır.
Son çalışmalar, beyin de oluşan hasarda hiçbir tedavi yapılmaz tezini çürütür niteliğindedir.Sinir sisteminde ve beyinde hasar görmüş hücrenin içinde az hasar görmüş veya canlılığını yitirmemiş hücrelerin korunması ve çalışma gücünün arttırarak olabildiğince aktif hale getirilmesi yeni tedavi metotlarının ana prensibidir.Bunla ilgili bir çok ilaç piyasa sürülmüş ve yavaş yavaş başarı sağlanmaya başlanmıştır.Bunun yaında hareketsizliğe bağlı kasların güçlendirilmesi ve her gün tapılacak düzenli ve de doğru fizik tedavi bu hastalar için tedavinin vazgeçilmezdir.Özellikle hasta yakınlarının umudunu kaybetmeden hastalarına yaptıracağı tedsviyi sürdürmeleri tedsvide başarıyı getirir.Böylece oturamayan bir hasta oturur hale gelebilir,tanıyamayan hasta tanır hale gelebilir,beslenemeyen bie hasta beslenie hale gelebilir….vs .Bu gelişmeler hastalar ve yakınları için büyük kazançtır.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN: serdar.dag65@mynet.com