Beynimizdeki Sinaps Sayısı, Evren'deki Yıldız Sayısından Çok Mudur?

İnsan beyni ve evren ile ilgili doğru sandığınız mitler...

Mit-1: "Beynimiz o kadar muazzam bir organ ki, beyindeki sinir bağlantılarının (sinapsların) sayısı, Evren'deki bütün yıldızlardan daha fazla!"

Mit-2: "Beynimizdeki sinaps sayısı, Evren'deki atomların sayısından daha fazladır." (Amélie, 2001)

Gerçek: Evrendeki yıldız sayısı, beynimizdeki sinaps sayısından ortalama bir tahminle 700.000.000 (700 milyon) kat daha fazladır. Evrendeki atom sayısı, en tutucu tahminle beyindeki sinaps sayısından 10 üzeri 65 (1066 kat) fazladır.

Beyin gerçekten çok karmaşık ve muhteşem bir organ ama abartılıyor

Beyin karmaşık bir organdır. Bazı bilim insanlarına göre yapısal dinamikleri bakımından Evren'de karşılaştığımız en karmaşık yapılardan birisidir. Hoş, bu kıyası neye göre yapabildiğimiz hem felsefi, hem bilimsel temelde son derece tartışmalıdır. Ancak tartışma ne düzlemde yapılırsa yapılsın, beynin evrimsel sürecin en ilgi çekici ürünlerinden biri olduğu tartışmasızdır. Ancak bu durum, beynin abartılı anlatımlara konu edilmesini ve gerçeklikten uzaklaşmasını da kaçınılmaz olarak beraberinde getirmiştir. Çünkü insanlar olarak abartmazsak rahat duramıyoruz. Gerçek, ne kadar nefes kesici olursa olsun, yeterli gelmiyor. Mutlaka bir mistik hava katmamız ve abartmamız gerekiyor. Bu mitte de gördüğümüz budur.

Reklam
Reklam

Farklı boyutlardaki cisimlerin karmaşıklıklarını kıyaslamak genellikle işe yarar bir sonuç çıkarmaz

Evren devasa bir yerdir. Bırakın Evren'i, Gözlenebilir Evren bile akıl almayacak kadar büyük bir yerdir. Beyin, her türlü mikro ve nano yapısıyla Evren yanında bir hiç kalır. Ancak zaten bu kıyaslama kategorik olarak saçmadır. "Vücudumuzdaki kan hücresi sayısı, Güneş Sistemi'ndeki asteroit sayısından fazladır." diye bir kıyaslama yapılabilir. Ancak bunun bize kattığı hiçbir bilgi yoktur. Zira kan hücreleri çok küçüktür, asteoritler ise çok farklı boyutlarda olabilir. Birinin sayıca diğerinden fazla olması anlamsızdır.

Yetişkin bir insanın beyninde 100 milyar sinir hücresi bulunur. Bunların her biri ortalamada 1000 sinaps (sinir bağlantısı) yapar. Yani beynimizde toplamda 100 trilyon civarında sinaps bulunur. Gözlenebilir Evren içerisinde ortalama 7x1022 veya 70 sekstilyon yıldız var. Bir diğer deyişle, beyninizdeki her bir sinaps için orada bir yerlerde 700 milyon adet yıldız mevcut. Sayılar çok ciddi anlamda farklılık gösterebiliyor olsa da, Gözlenebilir Evren içerisinde 10 üzeri 80 (100 tredesilyon) atom bulunur. Bazı kaynaklara göre bu sayı sadece Hidrojen atomlarıdır, dolayısıyla çok daha devasa sayılara ulaşmak mümkün olabilir. Ancak ne olursa olsun bu sayıların hiçbiri sinaps sayısıyla; hatta bugüne kadar yaşamış bütün insanların toplam sinaps sayısıyla bile kıyaslanabilir değil. Sinaps sayısı bu sayılar yanında ufak kalıyor.

Reklam
Reklam

Sonuç olarak...

Bu tür mitlerin kaynakları çok farklı olabiliyor. Sinaps sayısını Evren'deki atom sayısıyla karşılaştırma ve hatalı bir bilgi ileri sürme gafletinde bulunanlardan birisi Amélie isimli film. Yıldız sayısıyla kıyaslayan kaynaklar ise daha çoğunluktadır. Bunlar arasında sahtebilimciler tarafından yazılan "kozmik güç" kitapları başı çeker. Beynin sizi heyecanlandırması için saçma sapan sayı ve kıyaslara ihtiyacınız yok. Bundan 2 milenyum önce Hipokrat'ı bu sayılar olmaksızın da yeterince heyecanlandırmış, sizi de yeterince heyecanlandırabilir. Hipokrat şöyle diyor:

"Bütün zevklerimiz, mutluluğumuz, kahkahalarımız ve jestlerimiz ve acılarımız, kederlerimiz, ümitsizliklerimiz ve gözyaşlarımız beyinden ve yalnızca beyinden kaynaklanır."

Orijinal içerik için: *