Beyninizin %10'unu Kullandığınızı Söyleyenlere İnanmayın

Bildiğiniz gibi insanlar arasında çok yaygın bir inanç vardır: "İnsanlar beyinlerinin %3'ünü (%5'ini, %10'unu, vs.) kullanıyormuş. Einstein bile %5'ini kullanıyormuş."

Bu iddia bilimsel olarak doğru değil. Bu yanlış verinin bu kadar yaygın olması bilimden uzak yaşayan insanların bu tip efsanelere kolayca inanıp, hızlı ve etkili bir biçimde yanlış bilgiyi geniş kitlelere yayabileceklerinin de güzel bir örneğidir.

İnsan ve tüm hayvanlar beyinlerinin %100'ünü kullanır

İnsanlar (ve muhtemelen beyni olan hayvanların tümü), beyinlerinin %100'üne yakınını kullanır. Beynimizin kullanılmayan hiçbir noktası yoktur. Farklı koşullarda bazı bölgeler daha fazla, bazı bölgeler daha az çalışıyor olabilir. Ancak bu, beynin herhangi bir noktasının "kullanılmadığı" ya da "işlevsiz" olduğu anlamına gelmez.

Reklam
Reklam

Zekayı ne belirler?

Beyin kapasitesi, genetik faktörlerle belirlenir ve sınırlanır. Belirli hastalıklara sahip olmayan her canlı bu kapasitenin tamamını kullanılır. Tabii ki bazı bölgeler daha aktif, bazı bölgeler daha az aktif çalışabilir. Bunun beyni kullanmakla bir ilgisi yoktur; zira her nöronun aynı anda çalışması, beynin daha "iyi" çalıştığı anlamına gelmez. Beynin her bölgesi belirli konularda özelleşmiştir ve gerektikleri zaman çalışmaları gerekir. Unutulmaması gereken önemli bir nokta, beyin kapasitesinin aynı zamanda zekanın da üst sınırını belirlediği.

Kas gücü ve beyin gücü benzerliği

Zeka kapasitesi ise, bir canlının genetik unsurlarla sınırlandırılmış beyin kapasitesi tarafından belirlenir. Zeka kullanımı, bu kapasitenin ne kadarının kullanılabildiği ile ilgilidir. Bu noktada, zekamızı bir kas yapısına benzetebiliriz. Ulaşabileceği en üst nokta, genetik unsurlarla belirlenmiştir; ancak biri çok çalışırsa kaslarını bu en üst kapasiteye kadar (ama daha fazlasına değil) çıkarabilir. Çalışmayan biri ise ortalama bir güçte kaslara sahip olur. Zeka da bunun gibidir. Tek farkı, yeni kas hücreleri üretmek düzgün bir çalışmayla oldukça kolayken, yeni sinir hücrelerini üretmenin imkansıza yakın olması. Zihin antremanları sayesinde zekamızın normalde, antremansızken kullanığımızdan fazlasını kullanabiliriz; ancak bunun üst sınırı, beyin kapasitemiz ile aynıdır ve %100'ü geçemez. Normal bir insan, zekasının %80-90'ını kullanmaktadır (asla %3-10'u kullanılmaz; çok ciddi hastalıklara sahip olanlarda bile bu kadar düşük oranlar görülmez). Düzgün yapılan ve genelde yıllarca süren pratikle bu kapasite %100'e yaklaştırılabilir.

Reklam
Reklam

Zekamızı arttırabilir miyiz?

Ancak unutulmaması gereken nokta, bu kapasitenin %100'ün üzerine çıkamayacak olmasıdır. Çünkü bu üst sınır, nöronlarla belirlenir ve artması için nöron sayısının da artması; yani yeni nöronlar üretilmesi gerekir. Bu olaya nörogenez denir. Ancak nörogenez, nöronların büyük oranda bölünme kabiliyetlerini yitirmiş hücreler olmalarından dolayı çok kısıtlı miktarda olur ve zekayı önemsenmeyecek kadar az etkiler. Tabii gelecekte bu hücrelerin kök hücrelerden üretilebilmesiyle zekanın arttırılması mümkün olabilir.

Yazının detaylı versiyonunu için: http://evrimagaci.org/makale/260/