Bir şirketin finansal kıymetlerinin sınıflara ayrılmış olarak ve karşılıklı bir şekilde değerlerini gösteren özet tabloya bilanço denir. Bilançoda aktifler tablosu ve pasifler tablosu olmak üzere 2 tablo yer alır. Bilançonun aktif kısmında şirketin mevcutlarına ve alacaklarına yer verilir. Pasif kısmında ise borçlar yer alır.
Bir şirket finansal rapor bildirdiğinde ilk bakılması gereken birkaç nokta vardır. Bu noktalar ise bilanço, gelir tablosu ve nakit akım tablosu olarak sıralanabilir.
Kümülatif kalemlerden oluşan bilanço daha az değişkenlik gösterir. Bilanço fiyatlamalar üzerinde kısıtlı bir etkiye sahiptir. Bilanço, şirketin finansal durumunu anlatır. Bilanço analiz örnekleri ile görülebileceği gibi bu tabloda toplam varlıklar toplam kaynaklara eşit olur.
Bilanço analizi bir temel analiz konusu olarak değerlendirilir. Ancak, teknik analizde olduğu gibi geçmiş fiyat hareketleri izlenir. Yeni pozisyon almak ya da karını gerçekleştirmek isteyenlerin önce bilanço okumanın püf noktaları hakkında bilgi sahibi olması gerekir.
Bir şirketin bilançosunda görüntülenen dönen varlıklar, bir yıldan az bir süre içinde paraya çevrilebilen ve likiditelerine göre sınıflara ayrılmış likit varlıklardır. Nakit ve nakit benzeri finansal varlıklar, alacaklar, envanter ve gelecek aylara ait giderler bu bölümün konusudur. Diğer bölüm ise toplam aktiflerdir.
Toplam aktifler, bir yıl içinde hızlı bir şekilde paraya çevrilemeyecek varlıklardır. Toplam aktifler; araziler, ekipmanlar, menkul kıymetler ve fikri mülkiyetlerden oluşur.
Şirketin varlık listesi içinde “cari yükümlülükler” yer alır. Bunlar; kira, bir sonraki sene için ödenmemiş faizler, ödenecek ücretler ve kar payları gibi ödenmesi gereken borçlardan oluşur. Tüm bunların ödeme son tarihlerine göre listelenmesi gerekir.
Bir diğer bölüm ise toplam yükümlülüklerden meydana gelir. Bunlar; tahvilat faiz ve primleri başta olmak üzere ertelenmiş vergi varlıkları ve emeklilik primleridir.
Öz kaynak ise bir diğer önemli bölümdür. Yükümlülüklerin ödenmesinin ardından hissedarlara kalan varlıkları kapsadığı için net varlıklar olarak adlandırılır. Bu alanda ise geçmiş yılların karları, hazine bonoları, şerefiyeler ve ek ödenmiş sermayelere yer verilir.
Toplam varlıklar = toplam yükümlülükler + toplam öz kaynaklar, temel bilanço formülüdür.
Bir şirketin toplam varlıklarının şirketin toplam yükümlülükleri ve toplam öz kaynaklarının toplamına eşit olması şartı aranır.
Bilanço yorumlama, alınacak yeni pozisyonların gelen bilanço verileri ışığında belirlenmesi için oldukça önemlidir. Finansal raporları, bilanço okuma teknikleri hakkında bilgi sahibi olmak, analizlerinin doğru yapılabilmesi ve yorumlanabilmesi için önemli kriterlerdir.
Bilanço yorumlarken dikkat edilmesi gereken başlıklar aşağıdaki gibidir.