Bilanço defteri, bilanço esasına göre tutulan kayıtlara denmektedir. Bilanço esasına göre aslında 3 farklı defter tutulur. Notere tasdik edilen bu defterleri ancak I. sınıf tüccarlar tutmaktadır. Bilanço defterini kimlerin tutacağı Vergi Usul Kanununca belirlenmiştir. Bilanço esasına göre kayıt tutanlar için belirlenmiş defter hadleri de bulunmaktadır. Bilanço defter hadleri nelerdir?
Bilanço, işletmenin alacaklarını ve vereceklerini raporladığı finansal bir tablodur. Bilanço, her işletme tarafından tutulur ve belirli dönemlerde bilanço tablosu tekrar çıkarılır. Bilançolar 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde çıkarılır.
Vergi Usul Kanunu’na göre tüccarlar ikiye ayrılırlar. Bunlar I. sınıf ve II. sınıf tüccarlardır. II. sınıf tüccarlar işletme hesap esasına göre belirlenen işletme hesap defteri tutmakla yükümlüdürler. I. sınıf tüccarlar ise bilanço esasına göre kayıt tutarak birkaç farklı defter kullanırlar. Bilanço esasına göre tutulan bilanço defteri, çift taraflı kaydedilen bir defterdir.
Tüccarlar belirli kriterlere göre I. ve II. sınıf olarak sınıflandırılırlar ve bu sınıflandırmaya göre kayıt tutarlar. Bilanço esasına göre defter tutan tüccarlar I. sınıf tüccarlardır. I. sınıf tüccarlar, II. sınıf tüccarlara göre daha karmaşık bir muhasebe kaydı tutarlar ve defter hadleri de farklıdır.
Bilanço defter hadleri, bilanço esasına göre kayıt tutan I. sınıf tüccarların defter hadleridir.
Bilanço defter hadleri şunlardır:
Bilanço esasına göre tutulması gereken üç farklı defter vardır. Bu defterler yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defteridir.
Yevmiye defteri: Günlük defter olarak da geçen yevmiye defteri, günlük olayların kronolojik olarak ve maddeler halinde kaydedildiği bir defterdir.
Büyük defter: Defter-i kebir olarak bilinen büyük defter, yevmiye defterine yapılan kayıtları toplar ve sistemli olarak diğer hesaplara dağıtır.
Envanter defteri: Envanter defteri işletmenin tüm varlıklarının, borçlarının, alacaklarının, taşınmazlarını kaydedildiği defterdir. Envanter defteri maksimum 12 aylık dönemlerde tutulabilir.