Evrenin ilk günlerinde, yaklaşık 12 milyar yıl önce var olan ve XMM-2599 diye bilinen yıldızlar ağı, sadece yaklaşık 1,8 milyar yaşındaydı.
Kısa yaşamında çok sayıda yıldız ortaya çıkardı. Ve ardından bir anda durdu.
Bu hızlı ve açıklanamayan ölüm, devasa galaksinin erken evrene ilişkin mevcut modellerimize uymadığını söyleyen gökbilimcileri epey şaşırttı.
Araştırmanın baş yazarı Benjamin Forrest yaptığı açıklamada "Evren daha 2 milyar yaşına basmadan XMM-2599, Güneş kütlesinin 300 milyardan fazlasına eşdeğer bir kütle oluşturmuştu ve bu da onu ultra-büyük bir galaksi kılıyor.
Daha dikkat çekici olansa, XMM-2599'un yıldızlarının çoğunu, evren daha 1 milyar yaşına basmamışken, büyük bir coşkuyla oluşturduğunu, sonrasında ise evren yalnızca 1.8 milyar yaşındayken pasifleştiğini görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Bilim insanları galaksinin nasıl oluştuğunu ve sonra var olmayı nasıl böylesine hızlı bıraktığını açıklayamıyor. Bunun erken evrenin var oluşuna dair modellerimize meydan okuduğunu söyleyen bilim insanlarına göre, bu yıldızların nasıl oluştuğu ve oluşumlarının nasıl kesildiğine dair kavrayışımızda dramatik değişikliklere yol açabilir.
Araştırmanın yapıldığı Kaliforniya Üniversitesi, Riverside'da fizik ve astronomi profesörü Gillian Wilson, "Çok az sayıda galaksi o çağda yıldız oluşturmayı bıraktı ve hiçbiri XMM-2599 kadar cüsseli değil.
XMM-2599 gibi ultra-kütleli galaksilerin varlığı bile sayısal modeller için hayli zorlayıcı" diye konuştu. Bu tip devasa galaksiler söz konusu dönemde inanılmaz derecede nadir olsa da modellerin öngörüsüne uygun. Ancak bu öngörülen galaksilerin aktif olarak yıldız oluşturması bekleniyor.
Wilson bu durumu şöyle açıkladı:
XMM-2599'u bu kadar ilginç, sıradışı ve şaşırtıcı kılan şey, belki de artık yakıtsız kaldığı ya da kara deliği artık açılmaya başladığı için yıldız oluşturamaması. Sonuçlarımız, erken galaksilerde yıldız oluşumunun nasıl durduğuna ilişkin modellerimizde değişiklikler gerektiriyor.
Söz konusu galaksinin zirvedeyken her yıl oluşturduğu yıldızlar en az bin Güneş'e denk geliyordu. Bu, herhangi bir galaksi için inanılmaz derecede hızlı; Samanyolu Galaksisi yılda yalnızca bir yıldız oluşturuyor.
Galaksi çok uzak olduğu için evrenin çok genç olduğu bir zamanda tespit edildi. Buna göre galaksi, günümüze kadar tamamen farklı ve muhtemelen bir o kadar da muhteşem bir şeye dönüşmüş olabilir.
Wilson "XMM-2599'u pasif aşamasında yakaladık" dedi:
Bugüne yaklaştıkça neye dönüşeceğini bilmiyoruz. (...) Kütle kaybedemeyeceğini biliyoruz. Bir diğer ilginç soruysa etrafında neler yaşandığı. Zaman geçtikçe, yerçekimsel olarak yakındaki yıldız oluşturan diğer galaksileri kendine çekip parlak bir galaksiler kentine dönüşebilir mi?
Keşfin ardındaki ekip şimdi galaksiyi daha detaylı incelemek için Keck Gözlemevi'ndeki yüksek teknolojili ekipmanları kullanmayı ve bu garip yıldızlar öbeğinin yarattığı soruları cevaplamayı umuyor.
Tufts Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın ortak yazarlarından Marianna Annunziatella, "XMM-2599'u yalnızca görüntülemeyle ilginç bir aday olarak belirledik" dedi: "Doğasını daha iyi tanımlamak, bulgularımızı doğrulamak, canavar galaksilerin nasıl oluştuğunu ve nasıl öldüğünü anlamamızı sağlaması için Keck'i kullandık."