Araştırmacılar, kafataslarında bozukluğun Meksika ve Orta Amerika’daki antik kabilelerde sıkça görülen bir uygulamadan kaynaklandığını belirtirken, önceden rastlanmamış yeni bulgulara ulaşıldığı açıklandı.
Arkeologlar, Sanora eyaletinin güneyinde bin yıl öncesine uzanan bir mezarlık keşfetti. Mezarlıkta bulunan kafataslarının tümünde basıklık olması, bu yöntemi uygulayan toplulukların sanıldığının aksine Orta Amerika’nın daha kuzeyindeki bölgelere kadar yayıldığını işaret etti.
Geçmişte, bebeklerinin kafalarını sıkıştırarak arkaya doğru uzun ve basık bir kafatası ortaya çıkmasına neden olan uygulamanın, Orta Amerika’nın daha güneyindeki bölgelerde uygulandığı düşünülüyordu.
ABD’nin Arizona State Üniversitesi ve Meksika’nın Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü (INAH) tarafından bulunan M.Ö 943 yılına ait mezarda, 25 kişiye ait kemik bulundu. Kemiklerin 13’ü, kafatası bozukluğuna sahip.
Kafa bağlama veya düzleştirme olarak bilinen antik uygulamanın, belli gruplara ait bir gelenek veya sosyal statü ifadesi olduğu düşünülüyor. Bir diğer teori, kafa düzleştirmenin bir çeşit antik estetik operasyonu olabileceği.
Neandertallerin de yaptığı bilinen kafa düzleştirme yöntemi, kafatası çok daha kolay şekil alacağı için genelde bebeklik döneminde uygulanıyordu. Kafanın şekil değiştirmesi için kafatasına tahtalar sarılarak basınç uygulanıyordu. Bebekler bir aylıkken başladığı düşünülen uygulama, altı ay boyunca devam ediyordu.
**BAZI DENEMELER KÖTÜ SONUÇLANIYORDU**
Arkeologların elde ettiği en son bulgular, kafa düzleştirme yönteminin her zaman istendiği gibi sonuç vermediğini gösterdi.
Mezarda bulunan 25 kişiden 17’sinin, 5 aylık ile 16 yaş arasında, geri kalan sekiz kişinin de yetişkin olduğu anlaşıldı. Araştırmacılar, mezardaki bebek ve çocuklarının büyük kısmının, kafatasının sıkıştırılması nedeniyle öldüklerini ifade etti. Mezarda sadece bir kadının yattığı belirtilirken, ölümlerin hiçbirinin hastalık nedeniyle olmadığı ifade edildi.
Mezarda ortaya çıkan bir diğer ilginç keşif, bazı kafataslarının dişlerinde de bozulma olmasıydı. Genelde Meksika’nın Sialoa eyaletinin güneyi ve Nayarit eyaletinin kuzeyindeki antik kabilelere özgü bu bozukluk da ilk kez Sanora gibi daha kuzeyde kalan bir bölgede görüldü. Antik Orta Amerika yerlilerinde, diş yapısını kötürüm etmek de bilinen bir uygulamaydı.
**SÜSLEMELERLE GÖMÜLDÜLER**
Mezarda yatan iskeletler, bilezik, burun yüzüğü, küpe ve California Körfezi’nde bulunan kabuklar gibi birçok süsle beraber bulundu. Bir iskeletin karın hizasında ise bir kaplumbağa kabuğu bulundu.
Projenin başında yer alan arkeolog Cristina Garcia Moreno, “Bu nadir bulgular, Meksika’nın kuzeyinde farklı geleneklerin bir araya geldiğini gösteriyor. Deniz kabuklarından süsler yapmak Sanora bölgesinde önceden görülmemiş bir bulgu. Antik Meksika ve Orta Amerika insanlarının daha kuzeye kaydıklarını bu bulgulardan anlıyoruz” dedi.