David Rhodes
BBC muhabiri
Bazen çok muz yemenin tehlikeli olabileceği söylenir. Hatta bir defada altıdan fazla muz yemenin insanı öldürebileceği iddia edilir. Peki bu gerçekten doğru olabilir mi?
Muz, dünyanın en popüler meyvelerinden biri. Vitamin ve mineral deposu olarak biliniyor. Öyleyse, nasıl olup da bu kadar yararlı bir şeyin ölümcül olabileceği düşünülüyor?
İngiltere'de bu iddiayı oyuncu Karl Pilkington ortaya attı. Pilkington, İngiliz komedyenler Ricky Gervais ve Stephen Merchant ile bir sohbetinde "Muzdan bahsetmeden önce... Altıdan fazla muz yemek insanı öldürür. Bu bir gerçek; potasyum seviyesi tehlikeli miktarda yüksek. Bir meyve tabağında altı muz gördüm. Neden altı muz vardı biliyor musunuz? Çünkü yedi tehlikeli olabilir" dedi.
Peki potasyum ne kadar tehlikeli olabilir? Londra'daki St George's Hastanesi'nden diyetisyen Catherine Collins şunları söylüyor:
'Aşırı doz muz'
"Aslında potasyum hayatta kalabilmek için son derece önemli. Vücudumuzdaki her bir hücrede potasyum var. Potasyumu hücrelerin gerektiği gibi çalışmasını sağlayacak elektrik yükünü üretmek için kullanıyoruz. Kalp atışının düzenli olmasına yardımcı olur. Pankreastan insülin salımının başlatılmasına yardımcı olur ve daha önemlisi kan basıncını kontrol altında tutar" diyor.
Diğer taraftan vücuttaki potasyum seviyesi çok düşükse ya da çok yüksekse, kalp atışları düzensizleşebilir. Mide ağrısı, mide bulantısı ve ishal ortaya çıkabilir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde idam mahkumlarının infazında kullanılan zehirli iğnelerde potasyum klorür var. Aşırı dozda potasyum klorür, ani kalp durmasına neden olabilir.
Ancak Collins, "Sağlıklı insanlar için muzun aşırı dozu olamaz. Kalbinizin durmasına neden olacak kadar potasyum için belki de 400 muz yemeniz gerekecektir. Bu yüzden muz tehlikeli değildir. Aksine çok çok yararlıdır" diyor.
Böbrek hastalarına uyarı
Yetişkinlerin günde 3.500 mg potasyum alması gerekiyor. Ortalama bir muz 125 gram. Her bir muz 450mg potasyum içeriyor.
Bu da sağlıklı bir insanın tavsiye edilen potasyum seviyesi için en az 7,5 muz yiyebileceği anlamına geliyor.
Ama Collins, böbrek hastalarının yüksek seviyede potasyum almaması gerektiğini söylüyor.
Collins şöyle konuşuyor:
"Böbrek hastalarının böbrek fonksiyonları çok düşüktür. İdrarlarını yaparken vücuttan atamadıkları için kanlarında tehlikeli seviyede potasyum birikebilir. Bu nedenle teoride potasyum açısından zengin yiyeceklerden çok sayıda tüketen bir böbrek hastası için ölüm riski vardır."
Catherine Collins bir defasında çok fazla domates yiyen, diyalizdeki bir hastasının kalp krizi geçirdiğini söylüyor. Hastasının böbreklerinin fazla potasyumu atamadığı için durma noktasına geldiğini belirtiyor.
Muzda ne kadar radyasyon var?
Muzla ilgili bir başka endişe kaynağı da radyasyon.
Bir çok yiyecek gibi muz da radyoaktif izotoplar içeriyor. Hatta Amerika'da gümrük kapılarında nükleer malzeme kaçakçılığını önlemek için kullanılan dedektörlerle tespit edilebilecek kadar.
Bir muz 0,1 mikro sievert radyasyon içeriyor.
Tomogrofi çektiren hastalar, 10-15 mili sievert radyasyona maruz kalıyor. Yani muzdakinden 100 bin kat fazla.
Collins, "Muzdaki radyasyon seviyesi çok önemli değil. Brezilya fındığındaki kadar radyoaktif değil. Bu yüzden aşırıya kaçmamak kaydıyla muz güvenli bir meyvedir." diyor.