99 yıl önce bugün, Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak yaktığı bağımsızlık meşalesinin ışığı bir millete yol gösterdi. Türk millleti için adeta yeniden dirilişin başlangıcı olan 19 Mayıs günü Cumhuriyet'in ilanıyla da bayram olarak kutlanmaya başlandı. İşte kurtuluşa giden yolun öyküsü:
Tarih: 15 Mayıs 1919…
Mustafa Kemal'in öncülüğünde Çanakkale Cephesi'nde büyük bir destan yazılsa da Osmanlı 1. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış, Anadolu düşmanlar tarafından işgal edilmişti. Millet, kurduğu küçük gruplarla düşmana karşı direnişe geçmiş, var gücüyle yurdunu savunmaşa başlamıştı. Anadolu toprakları bu durumdayken, İngiliz işgali altındaki İstanbul'da milletin kaderini değiştirecek tarihi bir karar alınmış, Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gitmekle görevlendirilmişti.
BANDIRMA VAPURU HAZIRLANDI
Mustafa Kemal, kendisi için hazırlanan ve onu Samsun'a götürecek olan Bandırma Vapuru'nun kaptanı İsmail Hakkı Bey'i makamına çağırtarak yolculuk hakkında bilgi aldı. Yolculuk 16 Mayıs 1919 günü başladı. Vapur, yola çıkmadan Sirkeci Garı açıklarında İngilizler tarafından arandı. Mustafa Kemal, Bandırma Vapuru'na Kız Kulesi açıklarında bindi.
O GÜNÜ NUTUK'TA ANLATTI
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'un 1. bölümündeki “Benim Kararım” adlı kısmında bu görevle ilgili şu sözlere yer verecekti:
“Osmanlı ülkeleri bütün bütüne parçalanmıştı. Ortada bir avuç Türkün barındığı bir ata yurdu kalmıştı. Baylar, bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da ulus egemenliğine dayanan, tam bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak. İşte, daha İstanbul'dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulamaya başladığımız karar, bu karar olmuştur.”
BAĞIMSIZLIĞA GİDEN YOL
O ‘karar'ı uygulamak için ilk adım 19 Mayıs 1919 günü atıldı. Mustafa Kemal, beraberindeki 18 askerle 19 Mayıs günü Samsun'a çıkarak bağımsızlığa, çağdaşlaşma ve demokratikleşmeye giden yolun ilk adımını atan Mustafa Kemal Atatürk, Anadolu'da kurtuluş mücadelesini başlatmış, Samsun, Türk millleti için yeniden dirilişin ilk durağı olarak tarihe adını yazdırmıştı. Önce Anadolu'daki ulusal direniş örgütleri birleştirildi, ardından Amasya Genelgesi yayınlandı ve Erzurum ile Sivas Kongreleriyle de direniş yeni bir kimlik kazanmış oldu. Kurtuluş mücadelesi, tüm düşmanların kovulması ve Cumhuriyet'in ilan edilmesiyle birlikte adeta bir destana dönüştü.
ATATÜRK BAYRAM KUTLAMALARINA BİR KEZ KATILABİLDİ
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, Türk milleti için bir dönüm noktası olan ve kurtuluşun başlangıcı olan 19 Mayıs 1919 tarihine verdiği önemi “19 Mayıs benim doğum günümdür” diyerek gösterdi. Bir ulusu bağımsızlığa kavuşturan mücadelenin başlandığı 19 Mayıs, ulusal bayram ilan edildi. İlk bayram kutlamaları, 1938 yılında İstanbul'da “Atatürk'ü Anma” günü olarak yapıldı. Ne yazık ki ulu önder Atatürk, gençlere armağan ettiği bayram kutlamalarına sadece bir kez katılabildi.
ATATÜRK GENÇLERE SESLENDİ
Atatürk, ‘doğum günüm' dediği 19 Mayıs'ı armağan ettiği gençlere ise şöyle seslendi:
“Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz.”
KURTULUŞA GİDEN İLK ADIM
Mustafa Kemal, beraberindeki 18 askerle birlikte 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a ulaştı.
ULUSAL MÜCADELE BAŞLADI
23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da düzenlenen kongrede kurtuluş mücadelesinde izlenecek yol belirlendi.Bandırma Vapuru'ndan inişinde ise böyle karşılandı.
İŞTE İLK BAYRAM TÖRENİ
Ulu Önder Atatürk, 19 Mayıs 1938'de Ankara Stadyumu'ndaki bayram törenine katıldı. Törende Yugoslavya Savunma Bakanı da vardı.