Bir milyon 700 bin ton atık bitkisel yağın yüzde biri bile geri toplanamıyor

Melikşah Üniversitesi Proje Yönetim Ofisi Koordinatörü Hüseyin Tepe, atık yağların suya karışmaması gerektiğini belirterek, “Ancak Türkiye’de bir milyon 700 bin ton bitkisel yağın yüzde biri bile geri toplanamıyor.” dedi.
Kayseri Melikşah Üniversitesi Proje Yönetim Ofisi Koordinatörü Hüseyin Tepe tarafından yürütülen ve AB Birliği tarafından da desteklenen 'Atık Yağlar Kanalizasyona Akmasın' projesi kapsamında yapılan araştırmada, ülkemizde atık yağların içme sularına karışmasıyla ortaya çıkan kirlenmenin boyutlarının çok büyük olduğu ortaya çıktı. Proje hakkında bilgi veren Hüseyin Tepe, Türkiye'de yaklaşık 950 bin ton likit, 550 bin ton margarin, 200 bin ton yem, boya ve sabun sanayi ihtiyacı olmak üzere 1,7 milyon ton bitkisel yağ tüketildiğini aktardı. Tepe, şunları kaydetti: “Orman ve Su İşleri Bakanlığı'mızın verilerine göre toplanması gereken 350 bin ton yağın lisanslı toplayıcılarla yüzde 1’i bile toplanamamaktadır. Eğer bu kadar az yağ toplanabiliyorsa geri kalan yağı kimler topluyor ve bu yağları ne yapıyorlar. Sormak gerekir.”
Bir litre atık yağın bir milyon litre içme suyunu kirlettiğini söyleyen Tepe, bir milyon litre suyun 5 kişinin bir yıllık ihtiyacı olduğu düşünülünce kirliliğin boyutlarının daha iyi anlaşılacağını belirtti. Tepe, “Atık yağlar ekotoksik özelliğe sahiptir. Bulunduğu ortamı kirletir, ortamda yaşayan canlılara zarar verir. Atık su kirliliğinin kaynağını yüzde 25 oranında kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağlar oluşturmaktadır. Arıtılmayan atık suların içindeki bitkisel ve hayvansal atık yağlar denizlere, göllere ve akarsulara döküldüğü zaman o suyun kirlenmesi ve sudaki oksijenin azalması kaçınılmazdır. Başta ortamdaki balıklar olmak üzere diğer canlılar üzerinde büyük tahribata yol açar. Bunun yanı sıra önemli bir içme suyu kaynağı olan yeraltı sularının da kirlenmesine neden olmaktadır.” diye vurguladı.
Kullanılmış yağların lavaboya döküldüğü zaman dren sistemine sıvanıp, kanalizasyon borusu içindeki atıkların yapışmasına ve zamanla borunun daralmasına neden olacağını vurgulayan Tepe, kanalizasyona dökülen atık yağların diğer atıkları tutarak ve kanalizasyon sisteminin kullanılmaz hale gelmesine sebep olacağını, böylece atık su arıtma tesislerine zarar verip işletme maliyetini artıracağını söyledi. Atık ve bitkisel yağların toplanmasını ve geri kazanılmasını ulusal bir sorumluluk projesi olarak gördüklerini belirten Tepe, şu bilgileri verdi: “Bu projenin bir tarafı çevre ve insan sağlığı açısından bilgilendirme, bilinçlendirme genel ve yerel yönetimler ve ilgili sivil toplum kuruluşları ile işbirliği temin ederek atık yağların özellikle sıvı yağların lavabolar vasıtası ile kanalizasyona oradan da sucul ekosistemleri kirletmesini engellemek ve maksimum oranda toplanarak çevresel zararları önlemektir. Bu kapsamda mühendislik fakültesinden 15 öğrenci ile birlikte bu projeyi yürütmekteyiz. Proje kapsamında şimdiye kadar gençlere yönelik 12 adet eğitim semineri, Kayseri Büyükşehir ve Melikgazi Belediyesi’ne ziyaret düzenledik. Projeyi tabana yaymak ve farkındalığı artırmak adına restoran ve kafelere ziyaretler gerçekleştirip el broşürü ve tanıtımlarla atık yağların kanalizasyona akıtılmasının önüne geçmeyi ve özellikle gençleri bu konuda bilinçlendirmeyi istiyoruz.