Bir ve Evren'in kaderi 29 yıl sonra kesişti

28 Şubat sürecinde yargıya Genelkurmay Başkanı adına talimatlar gönderdiği, ordu içinde faaliyet gösteren “Batı Çalışma Grubu”nun başında olduğu iddia edilen ve “Demokrasiye balans ayarı yaptık” sözleri tarihe geçen Bir, Genelkurmay Başkanı Kenan Evren tarafından Özel Kalem Müdürlüğü’ne getirilmişti.

Bir bu görevi sırasında 12 Eylül darbesinin hazırlıklarına da şahit oldu. Evren Cumhurbaşkanı olarak Çankaya Köşkü’ne taşınınca, Bir de kendisiyle beraber gitti. Çankaya Köşkü’nde Başyaver sıfatıyla uzun süre Evren’in en yakınında oldu. 1981’de rütbesi albaylığa yükseltildi.

Bir’i çok seven Evren de, yanından ayrılmaması için ilginç bir formül buldu. Bir, “Devlet Başkanı Başyaverliği”nin yanısıra Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı’na atandı. 1983’e kadar yaverlik ve komutanlığı birlikte yürüttü. Bir, tuğgeneral olunca Köşk’ten ayrılmak zorunda kaldı. Ancak Evren ile dostluğu hiç bitmedi. Fırsat buldukça Evren’i telefonla aradı ve ziyaret etti.

**UYGULAMA EMRİ BELGESİ DELİL OLDU**

Postmodern darbe olarak adlandırılan 28 Şubat sürecine ilişkin operasyonda gözaltına alınan dönemin 2. Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral Çevik Bir ile emekli Tuğgeneral İdris Koralp, 28 Şubat kararlarının uygulanması için hazırlanan “Batı Harekât Konsepti”ne imza atmıştı.

Dönemin Genelkurmay Plan Şube Müdürü Albay İdris Koralp, 28 Şubat 1997’deki tartışmalıMGK toplantısında alınan kararlar doğrultusunda yaklaşık 3 ay süren hazırlıkları yürüten isimdi. Koralp’in emirler doğrultusunda yürüttüğü ve altına imzasını attığı çalışma, 6Mayıs 1997’de “Batı Çalışma Grubu Eylem Planı” olarak şekillenmişti. “Gizli” ibareli, 19 sayfa 32maddeden oluşan plan, Genelkurmay Başkanlığı’na gönderildikten sonra dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir tarafından tümkuvvet komutanlıklarına gönderilmişti. Belgeye göre, “siyasi partiler, üniversiteler, sendikalar, demokratik kitle örgütleri,medya vasıtasıyla kamuoyunun olumlu yönlendirilmesinin sağlanması” isteniyor.

**EMİRLER ŞÖYLE:**

Belgede yer alan sistematik emirlerden bazıları şöyle:

\*Cumhuriyet’in temel nitelikleri arasında yer alan laiklik ilkesine sahip çıkılması amacıyla laiklik aleyhtarı yayın yapan radyo, televizyon ve yazılı basın neşriyatını takip etmek.

\*Siyasi partiler, üniversiteler, sendikalar, demokratik kitle örgütleri, kadın ve gençlik teşkilatları,medya vasıtasıyla kamuoyunun olumlu yönlendirilmesini sağlamak, genç nesillerin körpe dimağlarına Cumhuriyet, Atatürk vemillet sevgisi işlenmesi.

\*Kuran kurslarınınMilli EğitimBakanlığı kontrolünde açılıp denetlenmesi için gerekli kanuni düzenlemelerin yapılması.

\*Tarikat, vakıf ve cemaatlerin açtıkları Kuran kurslarının kapatılması için yetkili mercileri yönlendirmek. Yasal olarak açılan Kuran kurslarında Cumhuriyet rejimine bağlı din adamlarının görevlendirilmesini sağlamak.

\*İrticai faaliyetleri nedeniyle TSK’dan uzaklaştırılanların kamu kurumlarında çalışmasını engelleyecek yasal düzenlemeler yapılmasını sağlamak.

\*Şeriatçı kadroların faaliyetlerini kontrol ve takip etmek.

\*Hükümet değişikliği fırsatlarından yararlanıp köktendinci kadroları tasfiye etmek.

\*İlahiyat fakültesi mezunlarından yararlanmak.

\*Vakıf, dernek, yurt, özel okul, dergah gibi teşkillerin varsa bağlı olduğu şirketlerinmali yönden denetimlerini sağlamak.

\*TSK garnizon ve personellerinin bu şirketlerden alışveriş yapmamasını sağlamak.

**Batı Çalışma Grubu**

Mazlum-Der’in dilekçesinde, Genelkurmay bünyesinde kurulan Batı Çalışma Grubu’nun (BÇG) Demirel’e 17 Ocak 1997’de brifing verdiği, Çevik Bir’in TSK’nın Refahyol’dan rahatsızlığını 27 Ocak 1997’den önceki MGK toplantısında Demirel’e anlattığı öne sürüldü. Brifingin ardından Demirel tarafından bir çalışma grubu kurulduğu ve bu gruba “titiz çalışma yapın” talimatı verildiğinin iddia edildiği, eski cumhurbaşkanının böylece suça iştirak ettiği öne sürüldü. Dönemin RP’li milletvekilleri tarafından yapılan suç duyurusunda ise, emekli komutanların Türk Silahlı Kuvvetleri’ni kullanarak Erbakan başbakanlığında kurulan 54. Cumhuriyet Hükümeti’ni cebren iskat etmeye teşebbüs ettiği ve kısmen dahi olsa çalışamaz duruma getirmeye çalıştığı iddia edildi.

**‘KOZMİK ODA’ SAVCISI**

28 Şubat sürecine ilişkin başlatılan soruşturma, kamuoyunda Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’a yönelik suikast iddialarıyla ilgili başlatılan soruşturmada Genelkurmay Seferberlik Tetkik Kurulu’ndaki iki “kozmik oda”da günlerce arama yapılmasını sağlayan özel yetkili Ankara Cumhuriyet Savcısı Mustafa Bilgili’ye verildi. İddialara göre, bu aramalarda da bazı önemli belgelere ulaşan Bilgili, ilk olarak Genelkurmay’da görevli 4 sivil memurun ifadesini aldı. 28 Şubat’ın 15. yıldönümünde ise YÖK’te arama yapıldı. Aramada, YÖK’ün “Toplumsal Faaliyetler Birimi” olarak adlandırılan bölümünden birçok bilgi ve belgeye el konuldu. 2010’da yapılan KPSS’de kopya çekildiğine ilişkin başlatılan soruşturmada YÖK’te 4 gün boyunca yapılan aramalardan ise Batı Çalışma Grubu’nun Türkiye’deki üniversitelerde görevli akademisyenlerle ilgili YÖK’ten bilgi-belge talebinde bulunduğuna ilişkin ele geçirilen bir belge 28 Şubat soruşturmasına dahil edildi.

**DÜN DÜĞMEYE BASILDI**

Soruşturmada ilk gözaltı dalgasına ilişkin operasyon için dün düğmeye basıldı. Bilgili, ikametleri Ankara’da olan 17 emekli askerin ev ve işyerlerinde arama yapılması için Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvururken, ikamet adresleri Ankara dışında olan 14 kişi için de bulundukları illerdeki mahkemelerden karar aldırdı. Arama kararlarıyla birlikte 31 kişi için gözaltı emri de verildi. Bilgili, arama ve gözaltı kararlarını tamamladıktan sonra AİHM kriterlerine uygun bir şekilde dün sabah 08.00’de operasyon emrini kolluk güçlerine bildirdi. Böylece, polisin sabahın ilk saatlerinde baskın yapmasının önüne geçildi. Polis Ankara, İstanbul, Eskişehir, Çanakkale ve Niğde’de, 31 ayrı adreste eş zamanlı operasyonlar yaptı.

Ankara’da emekli Tuğgeneral Abdullah Kılıçarslan, emekli albaylar Hüsnü Dağ, Arslan Daştan, Oğuz Kalelioğlu, Sezai Kürşat Ökte, Ahmet Nazmi Solmaz, Mustafa Kemal Savcı, İbrahim Selman Yazıcı, Ziya Batur, Ruşen Bozkurt, Mehmet Şinasi Çalış, Abdurrahman Yavuz Gürcüoğlu, İsrafil Aydın, Yahya Cem Özarslan, Serdar Çelebi, emekli binbaşı Ahmet Aka, emekli başçavuş Hamza Özaltun için gözaltı kararı çıktı. Çanakkale’de emekli astsubay Ahmet Tarık Yelkenci, Niğde’de emekli kıdemli albay Ümit Şahintürk ve Eskişehir’de de emekli albay Alican Türk hakkında gözaltına alınma kararı verildi.

**28 KİŞİ GÖZALTINDA**

Gözaltı kararları uyarınca 28 şüpheli gözaltına alındı. 3 şüpheliye ise yurtdışında oldukları için ulaşılamadı. Ankara dışında gözaltına alınanlar, uçakla Ankara’ya getirildi. Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde sorgulanacak şüphelilerin, yarın adliyeye sevkedilmesi bekleniyor. Sabah ilk saatlerde, emekli orgeneral, eski Genelkurmay Genel Sekreteri Erol Özkasnak ile eski DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel’in de evlerinin arandığı ve gözaltına alınacakları iddia edildi. Ancak her iki isim ve savcılık kaynakları bu iddiayı yalanladı.

Savcı Bilgili’nin 28 Şubat soruşturmasını “hükümete karşı suçu” düzenleyen 5237 sayılı yeni TCK’nın 312, 765 sayılı eski TCK’nın 146. maddeleri uyarınca yürüttüğü anlaşıldı. “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs etmek” suçunu düzenleyen eski ve yeni TCK’daki bu maddeler, bu suçu işleyenlere ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilmesini öngörüyor.