İSTANBUL (ANKA) - Türkiye'nin önde gelen ayçiçek yağı üreticilerinden Aymar'dan, tümüyle ithalata bağımlı hale gelmesi nedeniyle "üretimin durabileceği" uyarısı yapıldı. Aymar Yönetim Kurulu Başkanı Beşir Özyurt, son bir ayda, tüm yağlı tohum hammadde fiyatlarının yüzde 60 seviyesinde arttığını ve üretimin tümüyle ithalata bağımlı hale geldiğini söyledi. Özyurt, "Ben hayatımda bu kadar kısa sürede böyle bir artışa hiç tanık olmadım. Şimdi ayçiçeği üretecek hammaddeyi bile bulamaz hale geldik" dedi.
Aymar Yönetim Kurulu Başkanı Beşir Özyurt ANKA'ya yaptığı açıklamada, tüm dünyada 2007'de yaşanan kuraklık nedeniyle çok ciddi bir hammadde sıkıntısını yaşandığını ve bu durumun özellikle son bir ayda fiyatların olağanüstü artışına yol açtığını belirtti. Özyurt, "İş adamı olarak hammadde yağ fiyatlarında bu kadar kısa sürede bu kadar büyük bir fiyat artışına hayatımda hiç tanık olmadım. Trakya Birlik bize hammadde vermiyor. Uluslararası pazarlarda ise ayçiçeği brokerleri malın üzerinde oturmuş durumda ve bu da fiyatların iyice artmasına yol açtı" dedi.
"TON BAŞINA FİYATLAR BİN DOLAR ARTTI"
Özyurt, Eylül 2007'den Ocak 2008 başına kadar hammadde ihtiyacını Türk menşei yağlı tohumlardan karşıladıklarını, şimdi gelinen aşamada ise ihtiyacın tümüyle ithalat yoluyla karşılandığını söyledi. Stokların yetersizliği yüzünden uluslararası piyasalarda da ayçicek hammaddesinin olağanüstü bir tırmanış gösterdiğini söyleyen Beşir Özyurt, son bir aylık sürede ayçiçeği başta olmak üzere tüm yağlı tohum hammadde fiyatlarında yüzde 60'a varan artışlar olduğunu kaydetti. Özyurt, "Bir ay önce ham ayçiçeği yağının tonu 1.500 dolardı. Şimdi 2.500 dolara çıktı" değerlendirmesinde bulundu.
Aymar Yönetim Kurulu Başkanı Özyurt, fiyatların nerdeyse iki günde bir değişmeye başladığını ve satmak için mal bulamadıklarını ifade etti. Özyurt, "Çünkü yağı üretecek hammaddeyi de bulamıyoruz. Trakya Birlik stoklarını sadece kendi bayilerine kullandırıyor. Diğer üreticilere satmıyor. Uluslar arası pazarlarda ise zaten sınırlı olan stoklar da brokerlerin kontrolünde. Biz yerli üreticiler olarak bir yanda uluslar arası yağ brokerlerinin, bir yanda Trakya Birlik'in kıskacında kalmış durumdayız" diye konuştu.
"BİTKİSEL YAĞDA İFLASLAR BAŞLAMAK ÜZERE"
Hızlı fiyat artışı nedeniyle hem tüketicilerin hem de üreticilerin mağdur durumunda kaldığını ifade eden Beşir Özyurt, şunları söyledi:
"Türkiye'nin birçok sorunu var bunun farkındayız. Ama Türkiye'de artık herkes lütfen bitkisel yağ sektörünün büyük bir sıkıntının eşiğinde olduğunu bilsin istiyoruz. Sektör alarm veriyor. Bütün yağ sanayicileri zor durumda. Fabrikalar kapanma sürecinde. İflaslar başlayabilir. Yediğimiz her şeyin ana maddesi yağ. Yağdaki sıkıntı ve fiyat artışı bütün gıda maddelerine de yansıyacak."
"AYÇİÇEĞE BAĞIMLILIK AZALTILMALI"
Özyurt, yağlı tohumların işlenmesi sürecinde ortaya çıkan küspenin, hayvansal yem olarak kullanıldığını belirterek "Bu gidişle hayvansal yem fiyatları da büyük sıçrama gösterecek ve sorun daha da büyüyecek" uyarısında bulundu. Özyurt, Türkiye'de bitkisel yağ üretiminin ağırlıkla ayçiçeği üretimine dayalı olduğunu ve Trakya Birlik'in nihai üretici konumundan çıkması gerektiğini kaydetti. Özyurt, "Bitkisel yağda ayçiçeğe bağımlılık azaltılmalı ve başta ‘kanola' olmak üzere diğer yağlı tohumlar da desteklenmeli. Ayrıca ithalata bağımlılıktan çıkıp ihracatçı bir ülke konumuna geçmeliyiz. Sektörün de kurtuluşu burada" dedi.
"TRAKYA BİRLİK BİZİMLE REKABET EDİYOR"
Trakya Birlik'in bitkisel yağ üreticileriyle rekabet halinde olmaması gerektiğini ifade eden Beşir Özyurt "Birlik nihai ürün üretiyor ve bayilerine veriyor. Promosyon yapıyor kendi ürününü satmak için. Devlet ayçiçeği politikasını kuşkusuz Trakya Birlik üzerinden yapıyor. Devlet yağda nihai üretimi bırakmalı, çiftçileri desteklemeli, üretimi artıracak önlemleri almalı ve sektörün gelişimi için ana politikaları üretmeli" diye konuştu.
"TÜRKİYE'NİN DAĞI TAŞI KANOLA OLMALI"
Toprak yapısı ve ayçiçeğinin çok su istemesi nedeniyle Türkiye'nin her yerinde yetişmediğini, diğer üretici ülkelere kıyasla Türkiye'de ayçiçeği tohumunda randımanın düşük olduğunu savunan Özyurt, Anadolu toprağının ‘kanola' için çok uygun olduğunu söyledi. Kanola bitkisi için "Tanrı'nın Türkiye'ye bir lütfu" diyen Özyurt, Türkiye'de kanolanın yüzyıllardır doğal yetiştiğini kaydetti.
"AYMAR AYÇİÇEKTEN KANOLAYA DÖNECEK"
Aymar'ın üretiminin yüzde 70'inin ayçiçek yağından, yüzde 15'inin kanoladan, yüzde 5'inin mısırözünden, geri kalan bölümün de diğer yağlardan oluştuğunu söyleyen Özyurt, "Şimdi biz Aymar'ın üretim yelpazesinde bu oranı tersine çevirme sürecindeyiz. Türkiye'ye Kanola yağını alıştırmaya ve sevdirmeye kararlıyız. Hem daha sağlıklı hem daha ucuz. Türkiye'de kanola üretimini yaygınlaştırmak gerekiyor. Kanola üretimi arttıkça yağ hammaddesi olarak dışa bağımlılığımız da azalacak" dedi.
"PETROL FİYATI ARTINCA BİYODİZELE KAYIŞ VAR"
"Petrol fiyatlarındaki artışın ve küresel iklim değişikliği dolayısıyla yaşanan kuraklığın etkisiyle tüm dünyada yağlı tohumların fiyatlarında çok büyük tırmanışlar yaşandığını söyleyen Beşir Özyurt, taleplerini şöyle sıraladı:
"Petrol fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle biyo-dizele tüm dünyada talep arttı ve bitkisel yağlar biyodizel üretimine kaydı. İnsan gıdası olarak bizler yağ üretimi için hammadde bulamazken, gıda maddesi yağlar şimdi yakıt olarak kullanılmaya başlandı. Türkiye'de kamyoncuların akaryakıt yerine bitkisel yağ kullanmaya başladıklarını bile duyuyoruz.
Hükümetin yağ fiyatlarındaki tırmanışı önlemek üzere yağ ithalatında gümrük vergilerini yüzde 32'den yüzde 22'ye indirerek 10 puanlık bir düşüş yapmasına karşın, ithal yağlı tohum fiyatlarındaki artışın devam ettiğini savunan Özyurt " Hükümet gümrük vergilerini bir kez daha gözden geçirmeli."
"KANOLA EKİMİ İÇİN ÜRETİCİLERİ TEŞVİK EDECEĞİZ"
Bitkisel yağ sektörünün içinde bulunduğu krizin bugünden yarına çözüleceğinden umutları olmadığını dile getiren Beşir Özyurt, kanola üretimini teşvik etmek için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın yanı sıra tarım kredi kooperatifleri ve ziraat odaları ile de görüşmeler yaptıklarını belirtti.