Böbrek yetmezliği, böbrekteki aktivitelerin yavaşlamaya başlaması ya da durmasıyla ortaya çıkar. Bu da vücutta bazı problemlere yol açar ve problem kendini çeşitli belirtiler ile gösterir. Peki Böbrek yetmezliği belirtileri nelerdir?
Böbrekte yaşanan yavaşlama, yani yetmezliğe bağlı olarak kanın içerisinde yer alan su, tuz ve diğer minerallerin oranıyla ilgili dengeler bozulmaya başlar. Düzgün şekilde çalışamayan böbrekler, atık sıvıların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayamaz ve atık birikintisi vücutta ne kadar artarsa ölüme kadar varabilen istenmeyen sonuçların etkisi o kadar büyük olur. Hastalık kronik böbrek yetmezliği ve akut böbrek yetmezliği olmak üzere iki genel sınıfa ayrılır.
Böbrek yetmezliği nasıl anlaşılır sorusuna en doğru yanıtı verebilmek için belirtileri, sık rastlanandan az rastlanana doğru analiz etmek daha doğru olur. Hastalığın evrelerine göre farklı belirtiler gösterebilen bir hastalık olduğu için ilk evrelerde genelde idrarda gözle görülür bir değişiklik meydana gelir. Zaman zaman başka hastalıklara işaret edebilse de idrardaki değişiklik, böbrek yetmezliği belirtileri başında gelir.
Böbrek yetmezliğinin oluşumuyla beraber kandaki oksijenin sağlıklı taşınmasını destekleyen hormonların salgılanması azalmaya başlar. Bununla birlikte gerek kaslara gerekse beyne yeteri kadar oksijen taşınamaz ve yorgunluk hali ortaya çıkar.
Böbrekler süzme işlemini sağlıklı biçimde gerçekleştiremediği için atıklar kanda birikir ve vücuttan dışarı atılamaz. Atıkların kanda birikmesiyle beraber tüketilen besinlerin tadında farklılık hissedilir.
Tüketilen besinlerden tat alınamaması sebebiyle iştahta azalma ve buna bağlı olarak kilo kaybı yaşanır.
Kanda biriken zararlı maddeler vücuttan atılmadıkları için yoğun bir toksitlenme meydana gelir. Buna bağlı olarak başta kaşıntı olmak üzere ciltte çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.
Böbreklerin işlevini kaybetmesiyle beraber fazla sıvılar vücuttan atılamadığı için biriken sıvılar çoğu zaman ayak, bacak, bilek ve yüz gibi bölgelerde şişkinlik oluşumuna sebep olur.
Kanın içinde biriken atıklar yüzünden beden bir tepki vermek ister ve bu tepkiler arasında mide bulantısı da bulunur. Bulantıyla beraber kusmaların da meydana gelmesi kaçınılmazdır.
Normal tempoda yürüyüş ve merdiven çıkma gibi eylemlerde bile nefes nefese kalınabilir. Bunun sebebi ise böbrek yetmezliğine bağlı olarak oluşan sıvının akciğerde birikerek soluk alışverişini zorlaştırmasıdır.
Böbrek hastalıkları genelde sırtta, vücudun yan bölgelerinde ve bacaklarda ciddi ağrıların oluşmasına sebep olabilir.
Kan dolaşımının sorunlu bir hal alması ve kandaki zararlı maddelerin süzülememesi yüzünden beyne taşınan kanda beynin düzgün çalışmasını sağlayacak maddeler yeteri kadar bulunmaz. Beyne yeteri kadar oksijen de iletilemediği için ilk etaplarda ufak tefek konsantrasyon kayıpları, çok ileri evrelerde ise bilinç kaybına kadar varabilen sonuçlar meydana gelebilir.
Böbrek yetmezliği diyaliz aracılığıyla kötü etkileri azaltılmaya çalışılan bir rahatsızlıktır. Diyaliz sürecinde işlev kaybı yaşayan böbreklerin görevlerini makineler görür. Birikmiş su ve kandaki atık diyaliz aracılığıyla vücuttan atılır.
Diyaliz sonu gelmeyen bir süreç olduğu için ve hasta sürekli makineyle irtibatta kalmak durumunda olduğu için bu durumdan kurtulmak ancak böbrek nakliyle mümkün olur. Teknolojinin gelişmesi ve organ nakli konusundaki bilincin artmasıyla beraber günümüzde nakil işlemleri eskisine nazaran daha sık gerçekleştiriliyor. Böbrek naklinin gerçekleşmesi halinde 2 gün gibi kısa bir süre içerisinde taburcu olmak ve normal hayata dönmek mümkün.
Kanı temizlemek için toplardamar ile atardamarın birleştirilmesi yoluyla böbreğe yardımcı olunan bir tedavi sürecidir. Bu sayede kirli atığı vücuttan def etmek daha kolay bir hal alır.
Sinir seviyesini yükselterek sosyal hayatta kötü etkilerin ortaya çıkmasına sebep olabilen tansiyon, aynı zamanda vücutta da istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Kan basıncının yükselmesiyle oluşan hasar böbrek içindeki damarlarda da görülür. Bu damarların tıkanmasıyla beraber böbreklerde tıkanıklık ve fonksiyon kaybı gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Fazla kiloların zararlarından biri de böbrek yetmezliğidir. Aşırı kilolar yüzünden böbreklerdeki kılcal damarlardaki basınç artar ve idrarda protein kaçağı gibi durumlar ortaya çıkabilir. Genelde yüksek tansiyon ya da tip 2 diyabetle beraber görülen bu durumla karşılaşma ihtimalinizi düşürmek için sağlıklı beslenmeye ve egzersiz yapmaya gayret göstermelisiniz.
Vücudun her bölgesine zarar veren sigara, uzun vadede böbrekleri de kötü etkiler. Böbreklerin içinde yer alan kılcal damarlardaki kan dolaşımı sigara yüzünde yavaşlayabilir. Bu durumda kandaki oksijen miktarı azalır. Sonuç olarak böbrekler işlevlerini yerine getirememeye başlar.
Tek böbrekli doğmak kulağa çok dezavantajlı bir durummuş gibi gelse de beslenme düzenine ve yaşam tarzına dikkat edenlerin bu durumun olumsuz sonuçlarıyla karşılaşma ihtimali düşüktür. Ancak tek böbrekli olarak doğmuş olmasına rağmen sağlıksız beslenen ve kötü alışkanlıklarından vazgeçemeyenler riskli grubun içerisinde yer alır.
Kalıtım her hastalık için bir risk faktörüdür. Yakın kan bağı bulunan aile fertlerinde böbrek yetmezliği sık görülen bir hastalık olan kişilerin aynı problemle karşılaşma ihtimalleri yüksektir.
Yaşın ilerlemesiyle beraber vücuttaki damarlar da yorulmaya başlar ve bu yüzden kimi fonksiyonlarda eksiklikler ortaya çıkabilir. Böbrekler, kılcal damarlar açısından zengin organlar oldukları için bu durumdan daha kolay etkilenebilirler.
Dünya genelinde böbrek yetmezliğine sebep olan en önemli faktörlerden biri diyabettir. Sinsi bir hastalık olan diyabet, böbreklerdeki kılcal damarlara zarar vererek işlev bozukluklarına yol açabilir.
Bu soruya net bir cevap vermek çok mümkün değil, çünkü işin içerisinde bireysel faktörler, hastalığın hangi boyutta olduğu, nasıl bir tedavi yönteminin tercih edildiği gibi birçok konu var. Fakat erken teşhis, doğru tedavi ve başarılı nakil ile normal sağlığa kavuşmak son derece mümkün. Diğer taraftan ne yazık ki hastalık çok ilerlerse ölüm ihtimalinin de ortaya çıkabileceği söylenebilir.
Böbrek yetmezliğinin en çok karşılaşılan beş çeşidi ise şunlardır: akut içsel, kronik postrenal, kronik preneral, akut preneral, kronik içsel.