Son dönemlerde boğazınızda ağrı, kuruluk, yutma güçlüğü ve yüksek ateş gibi şikayetler yaşıyorsanız nedeni akut farenjit olabilir. Özellikle soğuk havalarda artış gösteren bu rahatsızlık gün içinde halsizliğe neden olarak yaşam kalitesini de düşürmektedir. Memorial Şişli Hastanesi KBB Bölümü’nden Op. Dr. Nurten Küçük, akut farenjit ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Farenjit küçük dil bölgesi ile bademciklerin arka tarafındaki farinks denilen ağız boşluğunun iltihabı ve iritasyonu şeklinde tanımlanmaktadır. Akut ve kronik olarak 2 şekilde ortaya çıkabilmektedir. Akut farenjit enfeksiyon kaynaklı gelişirken kronik farenjit ise daha çok yutak bölgesinin enfeksiyonlar dışında çeşitli nedenlerle sürekli tahriş olmasıyla meydana gelmektedir. Akut farenjitte neden olan enfeksiyonlar, bakteriler, virüsler çok nadir olarak da mantarlardan kaynaklanabilmektedir. Akut farenjitte enfeksiyonun çeşidine göre tedavi yöntemi değişebilmektedir.
Akut farenjitte sıklıkla üst solunum yolları ile ilgili şikayetler ve ateş görülmektedir. Vücutta halsizlik, kırgınlık, yemek yemede zorlanma ve öksürükte görülen diğer belirtiler arasında yer almaktadır. Hastanın kan tahlillerine bakıldığında ise enfeksiyon değerlerinden CRP, lenfosit, nötrofil, lökosit gibi değerlerde yükselme görülebilmektedir.
Akut farenjit genelde viral olmakla beraber ara ara bakteriyel enfeksiyon olarak da gelişebilmektedir. Çok nadir olarak mantar kaynaklı enfeksiyonlar da görülebilmektedir. Bakteriyel ya da viral kaynaklı farenjit bulaşıcıdır. Genelde hava damlacıkları yolu ile ya da el teması ile bulaşmaktadır, Ayrıca tüketilen besinler iyi temizlenmezse farenjit kaynağı olabilmektedir.
Akut farenjitin teşhisi fizik muayene, boğaz kültürü ve kan testi sonucunda konmaktadır. Fizik muayenede yutak bölgesinde şişme, kızarıklık, beyazlık ya da grilik oluşumu kontrol edilmektedir. Gerektiği durumlarda boğazdan örnek alınıp incelemeye gönderilebilir. Kan tahlillerinde ise enfeksiyon değerlerinde yükselme olup olmadığı araştırılmaktadır.
Akut farenjit bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Düzgün tedavi edilmediğinde enfeksiyon daha aşağıya inerek larenjite çevirebilmektedir. Daha ileri durumlarda ise akciğere kadar inerek akciğer enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Akut farenjitin viral mi bakteriyel mi olduğunun iyi ayırt edilmesi gerekmektedir. Viral enfeksiyonların neden olduğu akut faranjit tablolarında ağrı kesici, boğaz pastili ve spreyi gibi tedaviler verilmektedir. Antiseptik gargaralar ve bol su tüketimiyle boğaz hijyeni sağlanarak tedavi edilebilmektedir. Eğer bakteri kaynaklı olduğu düşünülüyorsa ya da boğazdan alınan örnekte bakteri üremesi bulunuyorsa antibiyotik tedavisine başlanması gerekmektedir. Antibiyotikle beraber ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar, burunu etkileyen bir durum varsa burnu açmak için burun spreyleri kullanılmaktadır. Boğaz hijyenini sağlamak açısından bol su içilmelidir. Çok sıcak olmamak kaydıyla bitki çayları da tercih edilebilir.