Yemek yeme, su içme gibi temel besin ihtiyaçlarını karşılayarak vücudumuzun dolaşım sistemine katkı sağlarız. Böylece besinler, vücudumuzdaki mekanizmalar sayesinde boşaltım sistemini ağız yoluyla başlatır ve vücuda sağladığı faydalardan geriye kalanları atık olarak dışarı atar. Belli bir düzen içinde işlemesi gereken boşaltım sisteminin herhangi bir sekteye uğratılmaması gerekir.
Boşaltım sistemi; böbrekler, üreter, üretra ve idrar kesesinden oluşur. Bunlar vücutta parçalayıcı ve onarıcı etkiye sahiptir. Vücudun düzgün bir şekilde çalışması için vücuda sürekli takviyelerin alınması ve bu takviyelerin de işlenmesi gerekir. İşlendikten sonra yararlı ve zararlı olanlar ayırt edilir, zararlı olan atıklar da dışarı atılır. Bu bir döngüdür ve vücut sağlığı açısından oldukça da önemlidir. Bu zararlı maddeler; karbondioksit gazı, madensel su ve tuzların fazlası, üre, safra salgısı, amonyak, ürik asit ve benzeri atıklar şeklinde sıralanabilir. Vücuda dışarıdan zararlı ve kimyasal maddeler alındığında boşaltım sistemi çalışmaya başlar. Vücut bunları ihtiyaç fazlası görür ve sadece faydalı olan kısımları kana karıştırır. Bu eleme yöntemine benzer durum sayesinde, gerekli olanlar vücutta kalıp gereksiz olanlar atılarak vücuda daha fazla zarar verilmesinin önüne geçilir. Bunun içindir ki; vücut mekanizmasının doğru bir şekilde çalışması esastır. Aksi takdirde vücut işlevini yerine getiremez ve diğer sistem ve organlara da zarar verir. Boşaltım sisteminin düzgün çalışması için neler yapılabileceği konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.
Boşaltım sistemi organları ve görevleri şunlardır;
Böbrek: Böbrek omurgalılarda bulunan ve genellikle fasulye şekline benzeyen iki tane organdır. Ebatları 10 cm kadar olan böbrekler boşaltım sistemine büyük katkı sağlar. Başta üre olmak üzere vücuda karışan zararlı maddeleri kandan süzer ve artık olan su ile idrar şeklinde dışarı atar.
Böbrek ve böbrek hastalıklarına ilişkin hastalıkları inceleyen bilim dalına da nefroloji denir. Böbrekler vücudun bel hizasında kaburga kemiklerinin altında iki adet olarak bulunur ve kanda bulunan atıkları süzerek dışarı atılmalarını sağlar. Düzgün olarak çalışmayan böbrek, yüksek kan basıncı (hipertansiyon), şeker hastalığı (diyabet), taş üretme gibi hastalıklara neden olur. İyice işlevini yitirmesi durumunda hasta diyalize maruz kalır ya da böbreğini kaybederek organ nakline ihtiyaç duyar.
İdrar kanalı: Böbreklerin havuzcuk bölümüne bağlı olan ve orada biriken idrarı, idrar torbasına taşıyan ve düz kaslardan oluşan kanaldır.
İdrar kesesi: İdrarın depo alanıdır. Üreterler aracılığıyla vücutta biriken idrarı atılana kadar tuttuğu yerdir. İdrar kesesinin dolması ile boşaltım yapılması zorunlu hale gelir. İdrar atıldıktan sonra kese boşalır ve vücut rahatlar. Böylece boşaltım sistemi düzgün çalışmış olur. İdrarın kesede uzun süre tutulması farklı sağlık sorunlarına yol açar.
Üretra: İdrar kesesinde biriken idrar atıklarının depolandığı yerdir. İdrarın vücuttan boşaltılmasını sağlayan bölgeye üretra denir ve boşaltım sisteminin düzgün çalışmasına büyük ölçüde etki eder. Çünkü idrarın atılımı buradan olur. Ayrıca üretra sayesinde, erkeklerdeki spermlerin atılımı sağlanır. Kadınlar için de regl döneminde etkin rol oynar. Kısacası üretra, boşaltım sisteminde kanal işlevi görür ve boşaltım sisteminin son bulduğu yerdir.
Yardımcı boşaltım sistemi organları ve görevleri ise;
Akciğer, deri, karaciğer: Bu organlar boşaltım sistemine yardımcı olur. Bir şekilde toksinlerin ve zararlı maddelerin vücuttan atılımı sağlanır. Vücut sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olan bu organların sağlığı yaşam kalitenizi etkiler.
Bağırsaklar: Kalın bağırsak; ince bağırsak içerisinden kana geçemeyen, sindirilmesi zor olan gıdalar ile madensel tuzlar, su, gıda atıkları, vitaminler ve safra sıvısının depolanmasını sağlar. Burada biriken zararlı atık maddeler ise sindirim sisteminin son aşaması olan anüse gönderilir ve anüsten de dışkı yolu ile vücuttan atılır. Böylece boşaltım sistemi düzgün bir şekilde işlevini tamamlamış olur.
Sağlıklı olmak için her türlü besinden vücudun ihtiyacı kadar tüketilmelidir. Ağız yoluyla alınan gıdaların sindirilmesi için yiyeceklerin iyice çiğnenmesi ve belli aralıklarla tüketilmesi gerekir. Herkes sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı oluşturarak, gün içinde bolca sıvı tüketerek zinde kalabilir. Bu durum boşaltım sisteminin düzgün çalışmasını sağlar. Egzersizlerin de bu konuda etkisi büyüktür. Paketli ve işlenmiş gıdalardan uzak durulmalı ve gazoz, kola gibi asitli içecekler tüketilmemelidir. Kabızlık sorunu yaşanması durumunda bol su içilmeli ve bitki çaylarından faydalanılmalıdır. Sindirim sistemi organları ve hastalıkları konusunda daha fazla araştırma yaparak sağlığınız için yararlı bilgiler edinebilirsiniz.