Boşanma ile ilgili çiftler arasında karar alındıktan sonraki süreçte resmî işlemler başlatılmalıdır. Evlilik birliğinin resmî olarak sona ermesi için boşanma davası açılmalıdır. Ancak öncelikli olarak çiftlerin hangi tür boşanma davası açacaklarını belirlemek durumundadır. Çekişmeli ya da anlaşmalı olmak üzere 2 tür boşanma davası vardır. Davaların süreçleri hangi türde dava açılacağına göre değişiklik gösterir.
Boşanma davası açılabilmesi için öncelikli olarak hangi tür bir boşanma davasının açılacağına karar verilmelidir. Eğer anlaşılarak boşanma gerçekleştirilecek ise ve çiftler arasında iletişime geçebilme konusunda bir engel yok ise hangi tür dava açılacağına çiftler aralarında karar verebilirler. Dava süreci de bu karar doğrultusunda başlatılır.
Bir boşanma davası açılacak ise bu işlem aile mahkemelerine başvuru yaparak başlatılır. Bunun için boşanmak için başvuru yapan kişilerden bazı belgeler istenir. Boşanma için gerekli belgeler şunlardır:
Boşanma davası türlerinden biri olan çekişmeli boşanma davası taraflar arasında bulunan ve boşanmaya esas teşkil eden durumların ve olayların çekişmeli olarak ilerlediği boşanma davalarıdır. Bu tür davalar, Medeni Kanun’un 161. ve 166. maddeleri arasında düzenlenmiş olan ve hem özel hem de genel sebeplere dayanılarak açılabilen davalardır. Şu nedenlere bağlı olarak çekişmeli boşanma davası açılabilir:
Eğer çekişmeli boşanma davası açılacak ise davayı açmak için aile mahkemesine başvuru yapan taraf, gerekçesini belirtmelidir. Davacı olan tarafın, davalı olan taraftan daha fazla kusurlu olduğu tespit edilir ise açılan dava reddedilir. Az kusurlu olarak belirlenen eş, boşanmaya karşı çıkarsa da boşanma adına karar verilmesi mümkün olamaz.
Çiftlerin resmî kararlardan ve işlemlerden önce konuşarak aldıkları boşanma kararları doğrultusunda anlaşmalı boşanma gerçekleşir. Herhangi bir adliyede bulunan aile mahkemesinde anlaşmalı boşanma davası açabilmek mümkündür.
Anlaşmalı olarak açılan boşanma davalarında 2 taraf da ortak karar aldıkları bir aile mahkemesinde anlaşmalı türde boşanma davası açma hakkına sahiptir. Aile mahkemesi, talebi değerlendirir ve tarafların hazırlamış olduğu boşanma protokolü doğrultusunda bir boşanma kararı verir.
Tarafların boşanma davası açabilmeleri için avukat tutmak gibi bir zorunlulukları yoktur. Özellikle anlaşmalı olan boşanmalarda avukat tutmadan boşanma işlemi başlatabilmek ve boşanabilmek mümkün olur. Avukatsız olarak boşanma davası açabilmek için de bazı belgelerin hazır tutulması gerekir. Avukatsız olarak boşanma davası açabilmek için belgeler şunlardır:
Gerekli belgeler aile mahkemesine teslim edilir ve başvuru yapılarak dava açılır. Avukatsız olarak dava açılacak ise genel olarak anlaşmalı boşanma türü için tercih edilmesi önerilir. Çekişmeli davalarda bir avukata gereksinim duyulabilmektedir.
Aile mahkemeleri boşanma davaları için yetkili birimdir. Boşanma başvuruları aile mahkemelerine yapılmalıdır. Açılacak olan boşanma davası için bir dilekçe yazılmalı ve diğer gerekli belgeler ile birlikte aile mahkemesine teslim edilmelidir. Davalar ücretsiz de açılabilir.
Maddi durumu yeterli olmayan ancak boşanmak isteyen bireylerin de ücretsiz olarak dava açabilmeleri mümkündür. Bunun için bulunulan bölgedeki baroya başvuruda bulunulması gerekir. Adli yardım hakkı bulunan vatandaşlar barodan dilekçe yardımı ile bir avukat talep edebilir.
Günümüzde birçok resmî işlemin de gerçekleştirilebildiği internet ortamından boşanma davası talebinde bulunabilmek de mümkündür. Bunun için UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) vatandaş portalına girilmesi gerekir. UYAP üzerinden boşanma davası açma işlemi yapılabilmektedir.
E-Devlet üzerinden kimlik numarası ve kişiye özel e-Devlet şifresi kullanılarak giriş yapmak ve boşanma davası açabilmek de mümkün olmaktadır. UYAP portalından UYAP doküman editörü yardımı ile e-imza kullanılarak dilekçe yazılır ve dava açılır.
Eğer e-Devlet üzerinden boşanma davası açılacak ise birkaç adımda bu işlemi gerçekleştirmek mümkündür. Bunun için öncelikli olarak e-Devlet sistemine giriş yapılması gerekir. Daha sonra ise şu adımlar takip edilir:
Boşanma davaları barodan avukat talep edilerek ücretsiz bir şekilde açılabilmektedir. Ancak bunun dışında dava için ödenmesi gereken bazı ücretler bulunur. Her yıl güncellenen boşanma davası ücretleri düzenli olarak güncellenmektedir.
Buna göre 2024 boşanma davası ücreti avukat ödemeleri için en az sınırda 17.900 TL civarı olarak belirlenmiştir. KDV (Katma Değer Vergisi) bedeli ise %10 üzerinden hesaplanır.