Yaz ayları, açık havada geçirilen zamanın artmasına paralel bazı kazalarda da tırmanışa neden oluyor. Özellikle çocuklar yaz mevsiminde artan enerjileri, heyecanları ve kabına sığmaz hareketlilikleriyle tehlikeye çok daha açık oluyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Acil Tıp Hekimi Doç. Dr. Süha Türkmen yazın havuz ve denizden sıcak çarpmasına, burkulma ve kırıktan bisiklet kazasına, boğulmadan güneş yanığına dek birçok nedenden dolayı çocuğunu acil servise getiren ailelerin sayısında artış olduğunu belirtiyor. Yazın eğlencesi arasında çocukları bekleyen tehlikeler olduğunun farkında olmamız ve onları korumak için gerekli önlemleri almamız gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Süha Türkmen “Aksi halde hem ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına yol açabilir hem de yaz tatilimiz kabusa dönebilir” diyor. Yetişkinlere ilk yardım uygulamalarını öğrenmelerini öneren Doç. Dr. Süha Türkmen yazın artış gösteren kazaları anlattı; anne babalara hem bu kazalara karşı almaları gereken önlemlere hem de ilk yardım kapsamında neler yapabileceklerine yönelik önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Bisiklet yaralanmaları ve trafik kazaları
Yeşil alan olmayan yerlerde çocuklar sokakta oynamak zorunda kaldığından çocuk trafik kazalarında ciddi artış oluyor. Oyun oynadığı ve bisiklet sürdüğü yerin güvenli ve araç trafiğine kapalı olmasına dikkat edin. İç organlardaki yaralanmalar ilerleyen günlerde de ortaya çıkabildiğinden kazanın ardından hekime götürün. Cilt bütünlüğü bozulmuşsa en kısa zamanda bol temiz su ile yarayı yıkayıp üzerini temiz bezle kapatın. Trafik kazaları ve düşmelerde bilinç ve soluk gibi hayati fonksiyonlarını kontrol edin, sorun varsa acil 112’yi arayarak yardım çağırın. Bu sürede özellikle boyun bölgesindeki omurgayı sabit tutun.
Suda bekleyen tehlike
Çocuklar aşırı sıcaklarda serinleyip eğlenmek için kolayca suya girebiliyor. Deniz, göl, su kenarları derken boğulma haberleri eksik olmuyor. Çocuğunuz yüzme bilsin ya da bilmesin gözünüzü üzerinden ayırmayın. Küçük çocuklar için çok az miktardaki su birikintisi dahi büyük risk oluştururken, birkaç dakikalık ihmalin geri dönüşü olmayan kazalara yol açabileceğini unutmayın. Boğulma durumunda hemen hayati fonksiyonlarına bakın, bilinci kapalı ve nefes almıyorsa kurtarıcı 5 soluk verin; değişiklik yoksa 112’yi arayın ve derhal temel yaşam desteği uygulayın. Düzelse de kesinlikle doktora götürüp genel değerlendirmeden geçirtin.
Sıcak çarpması
‘Sıcak acilleri’ arasında pişikten sıcak kramplarına, en tehlikelisi olarak da sıcak çarpmalarına sık rastlanıyor. Yüksek ateş ve bilinç bulanıklığı ile tanısı konan sıcak çarpması hayati risk oluşturuyor. Hafif tablolar halsizlik, yorgunluk, baş ağrılarına yol açabilirken, basit önlemlerle bunları engellemek mümkün. Öğle saatlerini gölgede geçirmesini, bol su tüketmesini, gün içinde serin duşlar almasını sağlayın; ince ve bol kıyafet giydirin. Camları açık olsa da çocuğunuzu kesinlikle araçta bırakmayın! Olası bir sorunda öncelikle vücut ısısını düşürün ardından hekime götürün.
Güneş ve termal yanıklar
Yazın havuz kenarları ya da denizde farkında olmadan güneş yanıklar oluşabiliyor. Bu nedenle uzun süre güneşte kalmamasına, güneşten koruyucu krem kullanmasına dikkat edin. Çocuğunuzun yanında kibrit ve çakmak bırakmayın, kapalı ya da açık mekanlarda yakılan ateşler etrafında onlar için önlem alın. Basit yanıklar için yarayı bol soğuk su ile yıkayıp temiz örtü ile kapatın. Buz, diş macunu, yağ ya da benzeri maddelerden kaçının. Ciddi yanıklarda hemen 112’yi çağırın, bu sürede güvenli bir ortamda yanık bölgesini temiz örtüler ile örtün, ısı kaybı ve enfeksiyondan koruyun. Küçük yanıklarda dahi hekime başvurun.
Kanamalar
Herhangi bir keside kanayan bölgeyi bol temiz su ile temizleyip temiz örtüler kullanarak bası uygulayın. Buna rağmen durmuyorsa son seçenek olarak turnike uygulayabilir yani bandajla sarabilirsiniz. Burun kanamalarında çocuğunuzun başını geri yaslamamasına dikkat edin. Başını hafif öne eğip, burun kemiklerini birbirine doğru hafifçe sıkın. Parmak kopmuşsa çok hızlı şekilde 112’ye haber vererek parmağı sağlık kuruluşuna ulaştırın. Ancak bu sürede organı nemli ve soğuk tutun, temiz kumaş (atlet, tişört vs) ve temiz su ile nemlendirerek sarın. En temiz, deliksiz, kilitli bir plastik torbaya koyup ağzı sıkıca bağlandıktan sonra içinde su ve buz parçaları olan bir başka torba ya da kap içine yerleştirin. Organı doğrudan su içine koyup buz ile temas ettirmekten, dondurmaktan kaçının.
Burkulma, çıkık ve kırıklar
Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Süha Türkmen “Düşmeler yine özellikle yaz aylarında sıklıkla karşılaştığımız çocuk acilleri arasındadır. Burkulmalar, çıkık ve kırıklarda etkilenen uzuv sabitlenmelidir. Bunun için çevremizdeki bir cismi kullanabiliriz. Uzuv altına koyduğumuz bu cisim bir sargı ile sarılmalı ve yüksekte tutulmalıdır. Mümkün ise soğuk uygulanmalı ve erken dönemde doktor değerlendirmesi sağlanmalıdır” diyor.