Düşüş Daha Sürecek Mi?
Bu soruya evet ya da hayır diye cevap verilemez. Bulunduğumuz seviye 76.400 civarında olduğunu söylediğim önemli destek seviyesine çok yakın. Düştüğümüz seviyeler nedeni ile herhangi bir yerden tepki yükselişinin her an için gelmesi gayet normal olur. Ancak, 76.400 seviyesine kadar düşersek bu seviye teknik olarak çok önemli olacak. Hem çok kuvvetli bir destek seviyesi, hem de eğer aşağı kırılırsa omuz baş omuz denilen bir düşüş formasyonunun tetikleyicisi olabilecek bir seviye olduğunun bilinmesini isterim. Bu nedenle görür mü bilemem ama, eğer 76.400 görülür ve aşağı kırılırsa, satışların hızlanıp da 73.300 civarına hızla inildiğini görebiliriz.
Dün Cilvegözü sınır kapısında yaşanan patlama nedeniyle ekstra satışlar yaşandığını düşünüyorum. Son Patriot füzelerinin de konuşlanmasının tamamlanması ile birlikte yaşanan bu patlama, Türkiye'nin sert bir karşılık verme riskinden korkulmasına neden olmuş olabilir. Türkiye'nin soğukkanlılığını koruması çok doğru olur düşüncesindeyim. Patlamadan bir gün evvel Cilvegözü sınırına çok yakın olan Reyhanlı ile Cilvegözü arasında ailem ve arkadaşlarımızla hafta sonu kültür turu yapıyorduk. Hemen dibimizde savaş olmasına rağmen, bizim topraklarımızda huzur olduğu için buralarda çoluk-çocuk gezebiliyorduk. Bu huzuru korumak savaştan çok daha önemli diye düşünüyorum. Savaş bataklığından kendimizi korumalıyız. Tuzaklara uzak durmalıyız. Ülke olarak şimdiye dek kanmadığımız bu tuzağa düşmeyeceğimize inanıyorum. Bir gün evvel çok yakınında gezdiğimiz yerde yaşanan dünkü patlama sonrasında, yaşamın da tesadüflerden ibaret olduğunu bir kez daha gördüm.
Sorun 87.000 Endeksi Zamanından Önce Görmemizden Kaynaklanıyor!
Endekse dönersek, hatırlarsanız geçen yılın Kasım ayından beri 81.650 seviyesinin çok önemli bir direnç olduğunu, bu seviyelerde realizeler yapılması gerektiğini ama eğer geçilirse hızla 87.000'lere gidilebileceğini yazıyordum. 81.650 seviyesi uzun bir süre kırılmadı. Sonrasında kırılınca çok hızla 87.000 civarını gördük. İşte yaşadığımız bu düşüşte kayıpların ve tedirginliğin yüksek olmasında bu zamansız yükseliş yatıyor. Not beklentisi ile yaşanmış olan bu yükseliş, not artışı beklentisi ötelenince yerini gördüğümüz satışlara bıraktı. Eğer dediğim 81.650 seviyesini geçemeden bu düzeltmeyi yaşıyor olsaydık, yaşadığımız bu düşüş şu an için % 5 civarında olan bir düzeltme diye görülecekti. Şu an olduğu kadar da moralleri bozmayacaktı. Hatta olası bir düzeltmenin % 5 ile % 7 arasında yaşanmasının sağlıklı bir düzeltme olacağı şeklindeki ifademe göre 75.000 civarına bile insek, bu düşüşte paniklenmeyecekti. Oysa şimdi acaba bu düşüşün bir trend dönüşü-bozulması mı olduğu dillendirilmeye başlandığını görüyoruz.
Ben görülen 87.000 endeks seviyesinin gereğinden önce ve hızlı bir yükselişten kaynaklandığını düşündüğüm için, 81.650 kriterine göre değerlendirme yapmanın doğru olduğunu düşünüyorum. 81.650 geçilmeden yaşanacak bir düzeltme ile bu seviyelere inilmiş olsaydı bundan paniklemeyeceksek, ekstra görülen 87.000 endeks sonrasında inmiş olduğumuz bu seviyeler nedeniyle de paniklememek gerektiğini düşünüyorum.
Ama yatırımcılar olarak yapılan bazı hatalara da dikkat çekmek istiyorum! 81.650 seviyesinin çok öncesindeyken bu seviyeye dikkat çekerek, yaklaştıkça realize yapılması gerektiğini yazmıştım. Ama geçilirse yeni endeks hedefi olarak 87.000'leri hedefleyerek yeniden alımların doğru olacağını ifade etmiştim. Bununla birlikte bu seviyelerin çok önemli dirençler olacağının da altını çizmiştik. Çok kısa bir sürede bu seviyeye çıkıldı. Artık bankalardan uzak durulması gerekiğini, hisse bazlı takip edilmesi gerektiğini, hedeflerine yaklaşan hisseleri sattıkça, yerine hemen başka hisse aranmadan izlenmesi gerektiğini yazmış olmamıza rağmen, hızlı yükseliş sarhoşluğu gözlerimizi kör, kulaklarımızı sağır ediverdi. Sizlerden en yüksek hedeflerini görmüş olan hisselerin bile satılmadığını duyuyorum. İşte yapılan en büyük hata bu oluyor. İyi piyasada, aşırı iyimser olup, satmak istemiyoruz. Ama gördüğümüz düzeltmeyi yaşadığımızda da, zirvelerinde vermediğimiz hisseleri neredeyse % 20 altındaki seviyelere panikleyip vermeyi düşünebiliyoruz!
İşte bunları yapmamak lazım. İyi bir yatırımcı olmak için, yükseliş sarhoşluğuna kapılmayıp, gerektiğinde satış yapmanın bilinmesi lazım. İnanın bazı yatırımcılarda şu anda yaşanan paniğin en önemli sebeplerinden biri budur. Kendinizi düşünün; eğer 87.000 endeks civarında hedefi gerçekleşmiş hisselerinizi realize edip, yerine yenisini almamış olsaydınız, şu an bu düşüşte panik yapar mıydınız? Yoksa elinizdeki nakit nedeniyle nereden alayım diye pozitif bir bakışa mı sahip olurdunuz?
Bu nedenle artık yukarıda riskini ifade ettiğim düşüş yaşansa bile, bunun normal bir düzeltme olduğunu bilmek, düzeltme oranlarından biraz fazla düşmüş gibi görünmemizin zamanından önce ve hızla görülmüş olan 87.000 endeksten kaynaklandığını göz ardı etmemek lazım diye düşünüyorum. Yapılan yanlışlar, birer tecrübedir. Bunlar unutulmamalıdır. Yorumların piyasa şartlarına göre bir anda değiştiğini görürsünüz. Bu yorumlara bakıp da, karar almak her zaman doğru olmaz. Endeks 87.000 civarında iken, bir çok kişi 100.000'e gidiyoruz diyordu. Ama o an için gitmedik. Şimdi de bir çok kişi, trend bozulmasından bahsediyor!!!
Suriye konusunda alınacak kararlar kısa vadeli yönü belirleyici olabilir. Soğukanlı durulursa dünkü düşüşün bir kısmını geri alabiliriz. Ama en başta yazdığım risklerimizi henüz koruyoruz. Endeks olarak önce 80.700, sonra 82.550 civarı dirençler geçilirse bu riskten uzaklaşmış oluruz. Yoksa ara yükselişler bu riski ortadan kaldırmaz.
Bir süre daha endeks değil, hisse bazlı düşünmek daha doğru olabilir.
Aydın Eroğlu
Stratejist