Kronik Venöz Yemezlik, halk arasında varis adıyla biliniyor. Bacaktaki toplardamarlarda çeşitli nedenlerle gelişen akım bozuklukları ve yapısal bozukluklarla seyreden bir hastalıktır. Erken dönemde bacakta dolgunluk, ağrı, kaşıntı, huzursuzluk hissi gibi bulguları olan bu hastalığın ilerleyen dönemlerinde cilt değişiklikleri, ciltte kararma, cilt yapısında bozulma ve çok küçük travmalarla veya kendiliğinden yaralar açılması, yani venöz ülseri oluşması şeklinde bulguları mevcut.
Acıbadem Fulya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk varis oluşumunda 5 önemli faktörü şöyle sıralıyor:
Toplum arasında daha çok estetik bir sorun olarak bilinen varislerde ilk belirtiler, çoğu zaman bacaklarda büyük, ciltten kabarık veya kılcal boyutlu örümcek ağı tarzında damar belirginleşmeleri olmaktadır. Ancak varis hastalığı bacaklardaki toplardamarlarda meydana gelen akım ve yapı bozuklukları ile karakterize bir hastalıktır. Başlangıç döneminde sadece estetik sorunlar ile seyredebilirken son safhalarda bacakta yara oluşumuna dek ilerleyebilecek ciddi tablolara neden olabilmektedir.
Varis oluşumuna pek çok faktör neden olabilmektedir. Kadın olmak da varis riskini arttıran faktörlerden biridir. Bunun birden fazla nedeni mevcuttur. Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojenin, vücuttaki düz kaslar üzerindeki gevşetici etkisi bunlardan ilkidir. Toplardamar duvarında bulunan düz kasların, bu etki ile gevşemesi kronik dönemde damarlarda yapı ve akım bozukluklarına sebep olmaktadır. Gebelikler, kadınlar için varis hastalığı açısından riski arttıran bir diğer faktördür. Gebelik döneminde değişen hormon dengelerinin yanı sıra karın içinde büyüyen rahim ve bebeğin, bacaklar üzerinde yaratacağı olumsuz etki varis oluşumunu ve gelişimini arttırır.
Uzun süre ile topuklu veya tamamen düz ayakkabılar giymenin, varis riskini artırdığı bir gerçektir. Bacak kaslarının kasılıp gevşemesi, toplardamarlar içindeki kan akımını hızlandıran faktörlerden biridir.Çok düz ve topuklu ayakkabı giyenler, yürüme sırasında bacak arka grup kaslarını yeteri kadar kasıp gevşetemezler ve bu nedenle kasların toplardamarlar üzerindeki olumlu etkileri ortadan kalkmış olur.
Günlük hayat sırasındaki pek çok faktör varis oluşumunu kolaylaştırsa da hastalığın oluşması için en önemli risk genetik faktörler ve ailesel özelliklerdir. Özellikle ebeveynlerde varis varlığı, kişi açısından çok önemlidir. Anne veya babadan birinde varis varlığı riski %50 oranında arttırırken ebeveynlerden her ikisinde de varis hastalığı olanlarda risk %70’e kadar yükselmektedir.
Bacaklardaki kasların kasılıp gevşemesi, toplardamar akımının sağlanmasındaki en önemli yardımcı faktörlerdendir. Yerçekimi ise toplardamarlarda genişleme ve yetersizliğin en önemli nedenlerindendir. Bu nedenle hareketsiz kişilerde varis gelişimi ihtimali yükselmektedir. Günlük düzenli spor ve gün içinde sürekli hareket etmek, riski azaltmak için yeterli olacaktır. Bunun dışında şişmanlık da varisin en önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Hem karın içinde artan yağın yarattığı olumsuz etkiler hem de şişmanlık sonucu gelişen hareketsizlik varisin gelişimini kolaylaştırmaktadır.