Ülkemizde de en sık görülen ölüm nedenlerinden biri olan iskemi kalp rahatsızlığı, kalp kasının ihtiyacı olan oksijen ve besinlerin dokulara ulaşmasını engelleyen daralma veya tam tıkanma oluşmasıyla ortaya çıkar. Siz de yazımızda rahatsızlığın tedavisi ve korunma yöntemleri hakkında tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
İskemi vücudun, kan damar dolaşım sisteminde meydana gelen tıkanmanın veya kan dolaşım bozukluğunun yaşanmasıdır. Yani, beyne giden damarlarda kan akışı yavaşlar ya da tamamen durur. Böyle bir durumda beyne kan ve oksijen gidemez. Tıbbi müdahalelerin gerekebileceği gibi maalesef bazı kişilerde bu durum ölümle de sonuçlanabilir. Kan damar yollarındaki tıkanıklığın sebebi; kan pıhtısı, tabakalaşmış yağ veya hava kabarcıklarıdır. Kan dolaşımındaki bu duraksama vücudun sistem yapısını bozar ve bazı organların yavaş çalışmasına ya da hiç çalışmamasına neden olur.
İskemi hastalığının temel nedeni, kolesterol içeren yağların zamanla tabakalaşarak damar yollarını tıkaması ve kan dolaşım hızını yavaşlatmasıdır. Dolayısıyla yağlar, kan damar yollarını tıkayarak, işlevini kısmen veya tamamen yitirmesine neden olur. Direkt olarak beyin ve kalp fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Dikkat edilmez veya önemsenmez ise; beyin ölümü, geçici veya kalıcı felç, bitkisel hayat, inme, kalp krizi gibi durumlar meydana gelebilir, daha da kötüsü ölümle sonuçlanabilir. İskemi, kan dolaşım sisteminde meydana gelir ve zamana yayılarak şiddetlenir. Kısa sürede normalmiş gibi kabul edilir fakat önceden fark edilebilir belirtileri vardır. Bu yüzde bu olaya sessiz iskemi de denir. Bir diğer neden de damarlardaki kanın pıhtılaşması olayıdır ve pıhtılaşmanın giderilmesi için kan sulandırıcı ilaçlar kullanmak gerekir.
İskemi belirtileri önlenebilir. Fakat inme ve felç gibi kalıcı hasarlar yaşanmaması için derhal doktorunuza başvurmanızda yarar vardır.
1. Miyokardiyal iskemi: Kalbe giden koroner arterdeki kan akış hızının azalarak ihtiyacı olan oksijeni alamamasıdır.
Miyokardiyal iskemi nedenleri; damar sertliği, koroner arter spazmı, kan pıhtısıdır. Risk faktörleri ise; tütün kullananlar, diyabet ve kolesterol, yüksek tansiyon hastaları, yüksek kan trigliserit seviyesi, obezite, stres ve hareketsiz yaşamdır.
2. Beyin iskemi: Beyne giden dolaşım hızının yavaşlaması ve kesintiye uğramadır. Beyne kan ve oksijen gidemez ve beyin ölümü gerçekleşir.
3. Kritik uzuv iskemi: Bacaklardaki atardamarlarda oluşan damar sertliği sebebiyle hissizlik topallama ve dinlenirken bile geçmeyen ağrılardır.
4. Bağırsak iskemi: Bağırsakta yaşanan pıhtılaşma sebebi ile gerçekleşir. Tedavisi için tıbbı müdahale gerekebilir. Belirtileri ise; her yemekten sonra yaşanan karın ağrısı ve şişkinlik, dışkıda kanama, kusma ve ishaldir.
İskemi inme ve atak birbirinin birbirlerinin devamı niteliğinde kabul edilmelidir. İskemi inme nedir diye merak ediyorsanız onu şu şekilde açıklamak mümkündür: İskemi inme beyne giden kan ve oksijen akışının kesilmesidir. Eğer kişinin yüzünün bir kısmı aşağı sarkıyor, vücudunun bir kısmını oynatamıyor ve konuşma bozukluğu yaşıyor ise muhtemelen inme iniyordur. Böyle durumlarda hiç beklemeden doktora gidilmesi şarttır. Çünkü tedavisi erken yapılmaz ise kalıcı inme, felç ve beyin ölümü gibi durumlar ile karşılaşılması muhtemeldir.
Gelelim “İskemi atak nedir?” sorusuna. İskemi atak, beyne giden kan akışının ve oksijenin yavaşladığını gösteren ve geçici olan bir uyarıdır. Dikkate alınmaz ise inme ve felç gibi durumlara yol açabilir. Yani iskemi inme ile belirtileri aynıdır; fakat şiddeti daha azdır. Mini iskemi inme de denebilir ve uyarıcı niteliğindedir.
İskemi inme ve iskemi kalp hastalıkları nedenleri şunlardır:
Tedavisi hastadan hastaya değişmektedir. İlk olarak hastanın yaşına ve muayene geçmişine bakılır. Amaç kalp atış hızının ve basıncının normale döndürmektir. Aspirin veya doktorun reçeteye yazdığı kan sulandırıcı ilaç takviyesi ile pıhtılaşmış olan yerde açılma sağlanır. Eğer ki ilaç ile tedavi metotları işe yaramaz ise ameliyat edilmesi de söz konusu olabilmektedir. Yapılan tetkikler ile stent takılabilir ve açık veya kapalı ameliyatlar ile kişinin damar yolundaki tıkanıklık giderilmeye çalışılabilir.
Öncelikle yaşam kaliteniz artırmanız gerekir. Yani sağlıklı ve dengeli beslenerek, yeme öğünlerinizi düzene koymalı, ardından spor ve egzersizleri hayatınızın vazgeçilmezleri arasında tutmalısınız. Sağlıklı beslenerek gereksiz olan yağlanma ve obeziteden de kurtulmuş olursunuz. Egzersiz yaparak, aldığınız kaloriyi enerjiye çevirisiniz. Böylece kilo kontrolü yapabilirsiniz. Üstelik dengeli beslenerek ve düzenli egzersiz yaparak mutluluk hormonu salgılarsınız. Bu da stresten uzak kalmanızı sağlar ve iskemi dâhil birçok hastalığın önüne geçmiş olursunuz. Bütün bunlar ile birlikte mutlaka sıvı tüketimi yapmalı, sigara ve alkolden de uzak durmalısınız. Son olarak düzenli doktor kontrollerini kaçırmamalısınız.