Bu kırmızılara dikkat! Kuşburnu, Karadut ve Kırmızıdut sağlık deposu. Gümüşhane Üniversitesi'nin yaptığı araştırmalar sonucunda kuşburnu, karadut ve kırmızıdutun sağlığa oldukça faydalı olduğu belirlendi. "Geleneksel Tedavide Kullanılan Gümüşhane Bölgesi Bazı Bitkilerin Antikanser, Antioksidan, Antigenotoksik ve Yara İyileştirici Etkilerinin İncelenmesi" projesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünce sağlanan yaklaşık 150 bin liralık destek de kullanılarak tamamlandı. GÜ önderliğinde Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Niğde Üniversitesinde görevli 20 araştırmacının yer aldığı çalışma yaklaşık 36 ayda sonuçlandı. Gümüşhane'de beş ayrı bölgeden toplanan meyveler, kurutulup toz haline getirildikten sonra analiz edildi. Proje yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Kağan Kılınç, yaptığı açıklamada, Gümüşhane ve çevresinin bitki çeşitliliği bakımından zengin olduğunu, karadut ve kuşburnunun da bu zenginlik içinde yer aldığını söyledi. Kılınç, araştırmanın konusunu belirlerken, kuşburnu, kırmızı dut ve karadutun Gümüşhane ekonomisindeki önemini dikkate aldıklarını ve mevcut değerini yükseltmeyi amaçladıklarını belirtti. Araştırma konusu meyvelerin kimyasal içeriklerinin yanında klinik sonuçlarını da görmeyi hedeflediklerini ifade eden Kılınç, "Proje, numunelerin toplanması, kurutulması ve toz haline getirilmesi, ardından uygun çözücülerde ekstraksiyonu, kimyasal içeriğinin belirlenmesi, antioksidan, antikanser ve yara iyileştirici özelliklerinin incelenmesini kapsamaktadır" dedi.
Kılınç, elde edilen sonuçlar dolayısıyla bu meyvelerin tüketilmesini tavsiye ederek, "Çalışmamızda kuşburnu, karadut ve kırmızı dutun içerik olarak son derece yararlı fenolik bileşiklere sahip olduğunu gördük" diye konuştu.
GÜ Tıbbi Bitkiler Geleneksel İlaçlar Uygulama ve Araştırma Merkezi (GÜNTIBGİM) Müdürü Yrd. Doç. Dr. İbrahim Turan, projenin çıkış aşamasındaki önemli parametrelerden birinin, karadut, kırmızı dut ve kuşburnunun kanser ve yara iyileştirici etkisini belirlemek olduğunu söyledi. Araştırma sonucunun, bu meyvelerin özellikle akciğer ve prostat kanserine etkisi ile yara iyileştirici özelliği olduğunu ortaya koyduğunu vurgulayan Turan, "Kuşburnu, kırmızı dut ve karadutun içinde bulunan etken maddelerin kansere karşı etkili olduğu, kanser hücre serileri üzerinde yapılan çalışmalarda görüldü. İlaca giden yolda temel düzeyde yapılan bu çalışma sonrası, ileri analizlerle etken maddenin tespitinin yapılması gerekmektedir" ifadelerini kullandı. "Yaptığımız hayvan çalışmalarında, karadutun yaralar üzerinde özellikle yara iyileştirici kremlerle karşılaştırdığımızda yara iyileşmesini hızlandırdığını kanıtlamış olduk. Bu verilerden de yola çıkarak etkinliği kanıtlanmamış bitki zenginliğimizin değerli özelliklerinin ortaya çıkarılarak katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi çabalarımız GÜNTIBGİM çatısı altında devam etmektedir. Merkezin kurulmasında ve çalışmalarını sürdürmesinde desteğini esirgemeyen Rektörümüz Prof. Dr. İhsan Günaydın'a teşekkür ediyorum."
Karadutun faydaları
Karadutun faydaları saymakla bitmiyor. Doktorların önerdiği karadut faydaları ile listenin başında geliyor. Karadut kansızlığa ve dişlere derman. Karadutun faydalarının başında kansızlığı gidermesi geliyor. Nisan ve Mayıs aylarında çiçek açan karadutun faydaları aslında saymakla bitmiyor. İçerdiği vitamin ve minarellerle sağlık saçan karadut bir çok rahatsızlığa da iyi geliyor. Mevsimi olmadığında karadut çayı içmek ya da kurutulmuş karadut yemek de aynı etkiyi veriyor.
İçerdiği flavonoidler sayesinde kalbi koruyucu, yaşlanmayı geciktirici etkisi bulunuyor.
Sadece bir kabın üçte birini dolduracak kadar karadut, dört gram protein içeriyor ve bir kabın üçte birini dolduracak kadar karadut, günlük lif ihtiyacının yüzde 20'sini karşılıyor.
Kronik gastrit ve hepatit tedavisinde kullanılabiliyor.
Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardım ediyor. Özellikle yemekle birlikte yenildiğinde hazmı kolaylaştırıyor.
Diğer meyvelerin yarısı kadar şeker içermesinin yanı sıra şekerin sindiriminin önüne geçiyor. Bu sayede diyabeti önlediği düşünülüyor.
Karaciğeri kuvvetlendiriyor.
Halsizliği, aşırı yorgunluğu gideriyor.
Saçların ve dişlerin güçlenmesini sağlıyor.
Sindirim sistemi kronik hastalığına faydalıdır.
Aç karnına yenirse kabızlığı gideriyor ve hatta ishal yapabiliyor, bağırsak kurtlarını düşürmeye de yardımcı oluyor.
Öksürüğü gidermeye yardımcı oluyor.
Kansızlığa iyi gelir.
Kan basıncını düşürüyor.
Mide salgılarını arttırıyor
Uykusuzluğa iyi geliyor.
Ateş düşürüyor..
Ağız, bademcik, boğaz iltihabı ve diş eti hastalıklarına karşı fayda sağlıyor.
Dutun faydaları
yaprakları idrar söktürücüdür.
dut diş eti ve ağız içi yaralarında tedavi edicidir.
ağız kokusunu önler
bademcik iltihaplarına iyi gelir
Grip, soğuk algınlığı ve kırıklık durumlarında ateş düşürücü etkisiyle birebirdir.
kanamayı durdurucu etkisi vardır
vücuda kuvvet verir
demir açısından çok zengin olduğu için kansızlığa iyi gelir
iyibir ödem çözücüdür
sindirimi kolaylaştırı
cildi tazeler
kanı temizler
vucut direncini arttırır.
Kuşburnunun faydaları
Kuşburnunun güçlü antioksidan etkisi deneysel araştırmalarda tespit edilmiştir. C vitamini açısından en zengin bitkisel kaynaklardan biri olan kuşburnu proantosiyanidin ve flavonoit tipi fenolik bileşikler taşır.
Kuşburnunun bir başka önemi iltihaplı hastalıklardaki yararıdır. Kuşburnunun dejeneratif eklem hastalığı olan eklem kireçlenmesi ve romatizma ağrılarının giderilmesindeki faydaları klinik araştırmalarda görülmüştür.
Kuşburnu bitkisi soğuk algınlığı ve gripe karşı bağışıklık sistemini destekler. İçeriğindeki C vitamini ve polifenolik sayesinde soğuk algınlığına karşı koruyucu etki gösterir. Gribal enfeksiyonlara yakalanmamak için günde 3 bardak kuşburnu çayı içilebilir.
Danimarkalı doktor Kaj Winter tarafından yapılan araştırmalarda kuşburnunun eklem ağrıları olanlarda tedaviyi desteklediği belirlenmiştir. Kuşburnunun kabuk ve çekirdeğinde yeralan bir maddenin iltihabi reaksiyonu engellediğine dair tespitler yapılmıştır.
Kuşburnunun iltihap giderici ve ağrı kesici bileşenleri suda çözünmediğinden eklem romatizmasına karşı kuşburnu çayı etkili değildir. Eklem romatizmalarına karşı kuşburnu kapsülleri kullanılmaktadır. Yine çay gibi kuşburnu reçel ve marmelatları da eklem ağrılarında etkili değildir.
Toz haldeki kuşburnu kapsülleri Avrupa'da artrit yakınmalarını hafifletmek amacıyla kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar kuşburnunun diz ve kalça osteoartriti üzerindeki olumlu etkileriyle hastaların şikayetlerini ve ağrı kesici ilaca olan ihtiyaçlarını azalttığını göstermektedir.
Scandinavian Journal of Rheumatology'da Ağustos 2005′te yayınlanan bir klinik çalışmaya göre kuşburnu eklem ağrısı olan hastaların % 82 sinde ağrılarda azalmaya neden olmuştur.
Kopenhag Üniversitesinden Prof. Dr. Kaj Winther, eklem ağrıları olan ve kireçlenme proplemi yaşayan hastalar için kuşburnu tozunu önermektedir.
İskandinavya Romatoloji Dergisinde yayınlanan makalede, 3 hafta boyunca kuşburnu tozu tedavisi gören hastaların birçoğunun ağrılarında azalma görüldüğü ifade edilmektedir.
2007 yılında Danimarka'da yapılan bir çalışmada kuşburnunun parasetamol ya da diğer ağrı kesicilere göre daha etkili ve çok daha az yan etkiyle osteoartritle ilişkili ağrı kontrolüne yardımcı olduğu gözlenmiştir.
Kopenhag Frederiksberg Hastanesi'nden Dr. Robin Christensen kuşburnu tozunun artritin tedavisinde kullanılabileceğini belirtmiştir. 3 ay süresince hastalara kuşburnu tozu verilmiş ve bunun parasetamolden 3 kat daha etkili olduğu tespit edilmiştir.
Osteoarthritis and Cartilage 2008 Eylül sayısında kuşburnunun osteoartrit semptomlarını hafifletici etkisi plaseboyla karışılaştırıldığı 3 çalışma incelenmiş ve kuşburnunun ağrıyı önemli ölçüde azalttığı belirtilmiştir.
Kuşburnunun çekirdek ve kabuklarından özel üretim teknikleriyle üretilen toz (Litozin) kireçlenmenin neden olduğu ağrıları azaltmak amacıyla Avrupa ve İskandinav ülkelerinde kullanılmaktadır.
Japonya'da yapılan bir araştırmada tohumundan hazırlanan özütün vücut yağ oranını düşürdüğü gözlenmiştir.
Kuşburnu böbreküstü bezlerine olan etkisiyle hormonların üretimini destekler.
Kuşburnu Çayı Nasıl Yapılır?
1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı ince kıyılmış kuşburnu kabuğu eklenerek 15 dk demlenir süzülerek içilir. Günde 3 bardak içilebilir.
Eklem ağrıları için kuşburnu dondurulup sonra öğütülerek kullanılmaktadır. Bu yüzden eklem ağrılarına karşı etkisinden faydalanabilmek için özel olarak hazırlanmış kuşburnu preperatları kullanmak gerekiyor. Diğer etkilerinden yararlanmak için çay, reçel veya marmelat olarak tüketilebilir.
Türkiye'de yaygın olarak yetişen kuşburnu, içerdiği mineral madde ve vitaminler yönünden gıda ve ilaç sanayisinde aranan bir bitki durumunda.
Anadolu'da çeşitli yörelerinde doğal popülasyonu halinde yaygın olarak bulunan kuşburnu, tezgahlardaki yerini almaya başladı. Sivas'tan getirdiği kuşburnuyu Meydan Çarşısı'nda satışa sunan Baki Çiftçi, geçen seneye göre işlerin durgunluğundan yakındı. Kilosunu 1.5 YTL'den sattığı kuşburnunun birçok rahatsızlığa iyi geldiğini kaydeden Çiftçi, kuşburnu meyvesinin marmelat, reçel, meyve suyu, bitkisel çay ve bebek mamalarının yapımında kullanıldığını söyledi.
Halen birçok Avrupa ülkesinde ilaç hammaddesi olarak değerlendirilen kuşburnunun halk hekimliğinde böbrek ve mesane taşlarına, ishale, diş eti kanamalarına, yan ve göğüs ağrılarına karşı kullanılıyor. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından kuşburnu yetiştiriciliği ve üretimi konusunda verilen bilgilere göre, kuşburnun 100 gramında bir sandık portakala eş değer C vitamini var. Verilen bilgilerde ayrıca kuşburnu meyvesi limon ve domatesten 30-40 defa, elmadan ise 300 defa daha fazla vitamin içeriyor. Çiçek ve yaprakları da bitkisel çay olarak değerlendiriliyor.