Budak’tan Eylül Ayı Enflasyonu Değerlendirmesi

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak, 2012 Eylül ayı enflasyonun bir önceki aya göre TÜFE ve ÜFE’de yüzde 1,03 olarak açıklandığını, yıllık enflasyonun tüketici fiyatlarında yüzde 9,19, üretici fiyatlarında yüzde 8,65 olarak artış gösterdiğini belirtti.

Eylül ayı enflasyonunun geçen yıla göre enerji ve gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle yükseldiğini kaydeden ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak yaptığı yazılı açıklamada, son vergi veya zam kararlarının etkisinin fiyatlara henüz tam olarak yansımadığını bildirdi. Budak açıklamasında, “Buna rağmen baz etkisi olumlu yansımadığı için Eylül ayı enflasyonu yükseliş göstermiştir. Son zamlar fiyatlara Ekim ayında yansıyacak, ancak baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonda fazla yükseliş görülmeyecektir. Asıl önemlisi doğal gaz, akaryakıt, elektrik zamlarının enflasyon beklentisini yükseltmesi ve bunun etkisinin önümüzdeki aylarda görülecek olmasıdır. Böylece enflasyon yüzde 7’nin altına düşmemiş olacak ve ekonomideki yavaşlamaya rağmen dünya standartlarına göre yüksek enflasyon devam edecektir. Zira dünyada yüksek enflasyon ülkeleri sayısı giderek azalmıştır. Çift haneli enflasyona sahip olan birkaç ülke Venezuela, Tanzanya ve Moğolistan gibi ülkelerdir. Türkiye, yüzde 7-9 bandında Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Nijerya, Angola gibi ülkelerle birlikte yer almaktadır” sözlerine yer verdi.

Yüksek enflasyonun halkın, çalışanların ve sabit gelirlilerin refahını azaltırken, girdi maliyetlerinin artması nedeniyle üretici ve ihracatçı için ciddi biçimde sıkıntı oluşturduğunu ifade eden Budak açıklamasında şunları kaydetti:

”Bu nedenle artık enflasyon artışına neden olan vergi artışlarından vazgeçilmeli ve kamu harcamaları ve gelirleri daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulmalıdır.

Eylül ayı enflasyonunda gıda grubu fiyatlarındaki artış mevsimsel niteliktedir. Giyim fiyatlarında mevsimlik etki henüz ortaya çıkmamıştır. Nitekim aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler TÜFE’de yüzde 33,49 ile patlıcan, yüzde 29,34 ile yumurta ve yüzde 26,43 ile çarliston biber olurken, ÜFE’de yüzde 36,20 ile sivri biber, yüzde 29,74 ile patlıcan ve yüzde 18,47 ile kadın için yün pantalon olmuştur. Gıda dışında enflasyonun kaynağı konut grubudur ve elektrik, kira gibi unsurlara bağlıdır. Üretici fiyatlarında da fiyat artışları, tarım sektöründe dokuz aylık bazda yüzde -0,88 düşüş ve yıllık bazda yüzde 12,09 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise dokuz aylık bazda yüzde 1,06 ve bir yıllık bazda yüzde 2,55 artış gerçekleşmiştir. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 7,44 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşmiştir.”

BATI AKDENİZ BÖLGESİ TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE

Bölgede TÜFE artış oranlarının aylık yüzde 1,20, dokuz aylık yüzde 4,09 ve yıllık yüzde 8,38 olduğunun görüldüğünü bildiren Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Batı Akdeniz Bölgesi enflasyonunun aylık ve dokuz aylık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde, yıllık bazda ise ortalamanın altında olduğu görülmektedir. Batı Akdeniz Bölgesi enflasyonunun yükselmesinde kira artışı etkili olmuştur. Konut grubu fiyat artışı Türkiye genelinde yüzde 0.82, ancak bölgemizde yüzde 1.31’dir. bunun yanı sıra giyim ve ayakkabıda aylık enflasyon yüzde 2,62 azalış gösterirken, aynı kalemde bölgemizde yaşanan yüzde 0,45 lik artış dikkat çekicidir. Alkollü içecekler ve tütünde de bölgemizdeki artış Türkiye ortalamasının üstündedir. Bölgemizde aylık enflasyonda en büyük artış yüzde 2,91 ile eğlence ve kültür, yüzde 2,12 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 1,88 ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında olurken en büyük azalış yüzde -1,85 ile eğitim harcama grubunda gerçekleşmiştir. Dokuz aylık ve yıllık enflasyonda ise çeşitli mal-hizmetler, lokanta-oteller, alkollü içecekler-tütün ve konut harcama kalemlerinde dikkat çekici artışlar olmuştur. Yıllık en büyük artış yüzde 18,55 ile alkollü içecekler ve tütün harcama grubunda olmuştur.”

Türkiye genelinde 26 bölge arasında Batı Akdeniz Bölgesi, aylık enflasyonda sekizinci, dokuz aylık enflasyonda yirminci, yıllık enflasyonda ise onikinci sırada yer aldığını kaydeden Budak, aylık enflasyonda yüzde 1,56 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane), dokuz aylık enflasyonda yüzde 4,13 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve yıllık enflasyonda yüzde 9,86 ile TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) bölgelerinin ilk sırada yer alan bölgeler olduğunu belirtti.