Ben bu yaşıma kadar hiç böyle bir ortam, siyaset, gerilim, belirsizlik, anlamsızlık, spekülasyon, manipülasyon görmedim, yaşamadım. Aylar öncesinden 25 Mart'ta yer yerinden oynayacak haberleri ile neredeyse iki aydır insanlara bir korku salınıyor. Şimdi siz hangi görüşten yatırımcı olursanız olun, böyle bir risk varsa ve önceki benzer tarzda tapenin, kasetin bazıları BIST, Kurlar ve Faiz için sıkıntılar yaratmış, bazıları ise dikkate alınmamış olsa bile, ''ya problem olursa, piyasaları bozarsa'' diyerek, almayı düşünürken beklemeyi seçiyorsunuz. Elinizde hisseleriniz varsa en azından bir kısmını satıp, belli bir nakitte kalmayı tercih ediyorsunuz. Olur da sert bir düşüş yaşanırsa, verdiklerinizi alttan almayı, ya da ekstra düşen fiyatlardan yararlanabilmek için nakit bulundurmayı tercih ediyorsunuz.
Bilançolarını da, olası tekniğini de iyi gördüğünüz bir hisse, bir bakıyorsunuz çok uzun süredir görmediği kadar satışlar görmeye başlıyor. Hisse bir kaç gün içinde çok ciddi düşüşler yaşıyor. Siz ''ne oluyor ya, acaba şirkette bir sorun mu var?'' derken, hatta bundan çekinip, elinizdeki hisseyi bile zararına verip de kaçayım derken, bir bakıyorsunuz, aynı hisse bir anda alım yönüne dönüyor. Düştüğü yerden bir anda % 20, % 50 yükseliş yaşayabiliyor.
Bilançolarına göre iyi gördüğünüz hisseler bir bakıyorsunuz bir anda başbakanın hedefi oluyor. Adları bile verilerek çok büyük bir tepki dile getiriliyor. Şimdi bu durumda siz ne yapmalısınız? Tuprs almalı mısınız, satmalı mısınız? BIM almalı mısnız, satmalı mısınız? Yoksa uzak mı durmalısınız? Kchol'leri hemen verip kaçmalı mısınız, yoksa bir şey olmaz diye yeniden almalı ya da elinizdekileri taşımaya devam mı etmelisiniz? Ipeke ve kozal'larınız varsa hemen vermeli misiniz, yoksa taşımalı mısınız? Dohol'leriniz varsa ne yapmalısınız? Seçim sonrası ne olursa ne olur diye korkmalı mısınız? Yoksa, biz demokratik bir ülkeyiz, kişisel gerilimler başka, hisseler başka mı demelisiniz?
Olası not indirimi için negatif izlemeye alınan bankalarınızın olduğunu görünce, bankalardan kaçmalı mısınız? Yoksa, bunlar hikaye ben alırım arkadaş mı demelisiniz? Taban taban düşüşlerle yarı yarıya düşen krdmb'yi, 1/4'e hatta daha da altına neredeyse kesintisiz düşen Ihmad'ı bir yerlerden almalı mısınız? Yoksa daha en başında elinizde varsa onu bile satıp, nereye düşerse düşsün bir daha bakmamalı mısınız? Durduk yerde bir anda inanılmaz hacimli ve muhtemelen yabancı diye düşünülen bir satışa muhatap olan, 8,03'ten 7,24'e düşen Sahol'ü bir yerlerden almalı mısınız? Yoksa, bu satış boş yere olmaz diye uzak durarak, bir hafta sonra yeniden 8,30 olmasını seyreder misiniz?
Twitter, youtube kapatılırken, Suriye ile savaş riski yaşanırken, ülkenin en büyük belediyelerinden birinin başkanı, liderlere ya da muhalefet adaylarına suikast korkularıyla emniyete aman çok dikkatli olun derken, ratingçilerin neredeyse hepsi bir takım uyarılar yaparken, FED tahvil alımını azaltmanın yanında, akabinde faiz artışını diline düşürmüşken, seçimlere bir kaç gün kalmışken ne yaparsınız? Hisse alır mısınız, satar mısınız, bakar mısınız, yarı yarıya mı durusunuz?
'' Hiç bir şey yapmam öylece bakarım'' dediniz; Elinizdeki Froto 20,50'den bir anda ters raporlar da gelerek, 17,85'e inmiş olur. Dün ise bir günde 21,10'u görür.
46,00 olan BIM, 36,40'a iner, tüm mevcut risklere rağmen şu anda 47,50'ye çıkar.
İki ay evvel 8,00, bir ay evvel 6,50 olan, o seviyelere nasıl çıktığının anlamını veremediğim Ihmad, soluksuz bir şekilde 1,50'ye iner, sonra bir kaç tavan yapar, yeniden kısmen gevşer.
17 Aralık öncesi 2,00 olan ve bilançosu da iyi gelen Asyab, malum gerilimler nedeniyle 1,00'e kadar düşer, sonra da Katar'ın en büyük bankası ile stratejik ortaklığı düşünüyoruz dediği için tavan tavan 1,60 (Düştüğü yerden % 60) yükseliş yaşar. Peki yaşadığı malum gerilimler nedeniyle siz düşerken bir yerlerden almaya cesaret edebilir miydiniz? Yapılan ifşaatlar, kaset, tape servisleri vatana ihanettir, suçtur, terör faaliyetidir. Bunları yapanların mallarına bile el konabilir haberleri, açıklamaları yapılırken, siz ''ben korkmam alırım'' diyebilir miydiniz? Peki böyle riskler varken, ABD'nin dediğinin aksini yapmayacak olan Katar'ın en büyük bankasının, bir anda Asyab ile staratejik ortaklık planlıyoruz demesini umar mıydınız?
Bir sürü bankacılık, kredi tedbiri alırken, bir anda ''zorunlu karşılıklara faiz ödenmez'' diye yazan tebliğinizi değiştirip, zorunlu karşılıklara faiz verilebilir ama zamanını TCMB'nın bileceği bir değişiklik yaparsanız, bunlar yatırımcılar ve yorumcular tarafından nasıl tahmin edilir?
Seçim riski, ratingçilerin riskleri var derken, bir anda ortaya çıkan Kırım-Ukrayna-Rusya gerilimi nedeniyle, batıdan çıkacak Rus parasının, Rusya'dan çıkacak batı parasının bir kısmının Türkiye'ye yönelmesi ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle gelebilecek paralar, gerçekten de finans piyasalarımızda çok ciddi pozitif etkiler yaratabilir.
64.400 düşüş trendi yukarı kırıldığında, teknik olarak 68.500 - 70.000 seviyelerine gidebiliriz diye düşünmenize rağmen, o güne kadar endeks için söylenen çok ciddi düşük seviye riskleri, Suriye ile gerilim riski, 25 Mart için yaratılan korkular, bankalar için yapılan uyarılar nedeniyle ne kadar cesur olabilirsiniz?
İşte, üstün körü içinde bulunduğumuz ortama dikkat çektim. Dün tam % 1 üzerinde yükseliş yaşarken, bir anda bir gelişme ile % 1 eksiye inebiliyoruz. Şimdi almaya ya da satmaya karar verdiğiniz zaman, endeksin ve hisselerin yaptığı bu fiyat hareketlerinin hangi anına denk geleceğinizi bilebilir miydiniz?
İşte tüm bu nedenlerle, yatırımlar için çok bilimsel karar vermek dönemindeyiz! Ben bu bilimsel yöntemin adını veriyorum; ''Bul Karayı Al Parayı!'' Ne durumda olduğumuzu anladınız siz!
İçinde bulunduğumuz durumun şaka ile karışık tarifi budur. Ama yine de aslında teknik olarak olmasını beklediğimiz şeyleri biliyorsunuz. ''BIST İkili Dip Yapar Mı?'' başlıklı beklenti yazımdaki olası teknik seviyelere uygun fiyatlamalar yaşanıyor. Ama işte insan kendisini olaylardan, gelişmelerden soyutlayıp da, tamamen tekniğin gereklerine göre ne kadar davranabilir, bu oldukça zor değil mi?
Bu kadar şey yazıp, anlattım. Artık bana seçim öncesindeki son gün ne olur diye sormazsınız umarım? Beni fotoğraflarımdan gördünüz. Kısmen alnı açık bir kel sayılırım. Yani merhemim olsa, böyle olur muydu:)
Pazar günü yapılacak seçimlerin, ülkemiz için hayırlı olmasını, demokratik, cumhuriyetimizin ilelebet devam etmesi temennisi ile hepinize iyi bir hafta sonu, ve olaysız bir seçim dilerim.
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
Twitter;borsaanalizci.com