Burun tıkanıklıkları Kulak Burun Boğaz Hastalıkları polikliniklerine yapılan başvurularda en sık bildirilen şikayetlerden birisi olmasına karşın çoğu kez yeterince önem verilmeyen fakat aslında değişik durumlarda hayati önem taşıyabilecek bir belirtidir . Dr. Erhun Şerbetçi Myent okurları için yazdı.
Burundan nefes almakta güçlük çekilmesi genel olarak burun tıkanıklığı olarak tanımlanır. Bu durum dinlenme halinde iken mevcut ise daha fazla önem ve öncelik taşır. Günlük hayat sırasında örneğin yol yürüme, merdiven çıkma gibi olağan fiziksel hareketleri güçleştiren bir burun tıkanıklığı da mutlaka araştırılmalıdır. Spor yaparken yani ağır fiziksel etkinlikleri güçleştiren burun tıkanıklıkları da söz konusu olabilir. Bu durum özellikle profesyonel sporcularda önem kazanmaktadır.
Burun tıkanıklıkları tek taraflı, iki taraflı, bir tarafta daha fazla yada bazen bir tarafta bazen de diğer tarafta olmak üzere değişken olabilir.
Bütün bir yıl sürebileceği gibi mevsimsel şiddetlenmeler yada ay içerisinde dönemsel değişmeler gösterebilir. Yıllardan beri var olabilir yada yakın zaman da ortaya çıkmış olabilir. Her iki durumda önemli sayılmalıdır.
Burun tıkanıklığı neyin belirtisidir ?
Burun tıkanıklığının kendisi başlı başına bir belirtidir yada burun akıntısı, geniz akıntısı, burundan konuşma, horlama, yüz ve baş ağrısı, çocuklarda yüzde ve dişlerde şekil bozukluğu, işitme kaybı, kişilik değişimleri gibi belirtilerle beraber bulunabilir. Bu durumda bazı burun ve sinüs hastalıkları ile olay karmaşıklaşmış demektir.
Burun tıkanıklıklarının önemi nedir?
Burun tıkanıklıkları komşu organlar olan orta kulaklar ve sinüslerimiz ile ilgili hastalıklara yol açabilirler. Özellikle çocuklarda yüz kemiklerinin gelişimini , dişlerin düzgün çıkmasını ve zihinsel etkinleri olumsuz etkiliyebilirler. Ayrıca akciğer hastalıkları ve teorik olarak kalp hastalıkları gelişimi üzerine olumsuz etki gösterebilirler.
Burun tıkanıklıklarının çocuklardaki sebepleri ve tedavileri nelerdir?
Yeni doğanda burun tıkanıklığı çok önemli ve hayati bir belirtidir. Burun içerisi ve geniz ile ilgili bir gelişme anomalisi nedeniyle olabilir. Bu durum doğumdan hemen sonra hastane koşullarında tanınarak gerekli önlemler alınır. Bebeklik ve çocukluk dönemi burun tıkanıklıklarının en sık rastlanılan sebebi ise halk arasında geniz eti denilen adenoid büyüklüğüdür.
Geniz etinin burun boşluğunu tamamen tıkıyor olması yada orta kulak ve/veya sinüslerle ilgili hastalıklara yol açması ameliyatla tedaviyi gerektirir. Bu ameliyat teknik olarak küçük fakat özellikli bir ameliyat olarak kabul edilir ve başarısı da yüksektir. Çocuk burun tıkanıklıklarının önemli bir sebebi de çocuk sinüzitleridir. Bu durum özellikli ve sabırlı bir ilaç tedavi sürecini gerektirir. Alerjik sebepler ve bazı gelişimsel anatomik koşullarda da burun tıkanıklığı yapabilir.
Çocuklarda tek taraflı burun tıkanıklığı ve akıntısı burun içerisine sokulmuş bir yabancı cisim nedeniyle olabileceği için ayrıca dikkat çekici kabul edilmelidir. Nadiren çocuklarda burun tıkanıklıkları iyi veya kötü huylu tümörlere bağlı olabilir.
Burun tıkanıklıklarının erişkinlerdeki sebepleri ve tedavileri nelerdir ?
Erişkinlerde en sık burun tıkanıklığı sebebi halk arasında kemik eğikliği olarak bilinen, burun boşluğu orta bölmesinin bir tarafa doğru eğik olması halidir. Bu duruma septum deviasyonu denilir ve genellikle burun boşluğu yan duvarlarında bulunan yumuşak dokuların (konkaların) şişmesi ile birlikte olduğunda burun tıkanıklığı daha şiddetlidir. Kemik eğikliği burun içerisinden yapılan bir ameliyatla düzeltilmeyi gerektirebilir. Günümüzde konka şişmeleri eğer ilaç tedavilerine cevap vermiyorsa lazer yada radyofrekans yardımlı girişimlerle oldukça rahat ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedirler. Erişkin burun tıkanıklıklarının diğer önemli sebepleri sinüzitler, alerjik koşullar, polipler, horlama-apne sendromu ve daha nadiren iyi ve kötü huylu tümörlerdir.
Genel olarak burun tıkanıklıklarının tanı ve tedavisinde günümüzdeki yenilikler nelerdir ?
Bu konuda aslında son yıllarda çok önemli gelişmeler olmuştur. Öncelikle burun tıkanıklıklarının tanısı ve ayırıcı tanısı günümüzde endoskop denilen ince optik çubukların burun içerisini tamamen gözler önüne koyması ile kesin ve kolay bir muayene şeklinde yapılabilmektedir. Bu endoskoplar ameliyat sırasında da kullanılmakta ve eşlik eden ince araçlarında yardımı ile tedavideki başarı ve hasta rahatının en üst düzeyde gerçekleşmesini sağlamaktadırlar . Ayrıca son yıllarda lazer ve radyofrekans yardımı ile yapılan konka ameliyatları ile hastanın aynı gün taburcu edilmesi ve çoğu kez tampon kullanımının gerekmemesi gibi belirgin üstünlükler de önemli gelişmelerdir.