Bush'un konuşması İsrail'i ikiye böldü

ABD Başkanı George Bush'un, Filistin halkını lideri Yaser Arafat'ı değiştirmeye çağıran konuşması İsrail'i ikiye böldü.

İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un genel başkanlığını yürüttüğü Likud Partisi ile diğer sağcı partilerin yetkilileri, Bush'un konuşmasını memnuniyetle karşıladı. Diğer taraftan başta Dışişleri Bakanı Şimon Peres olmak üzere solcular konuşmadan hayal kırıklığına uğradı.

Şaron'un yakınları Bush'un konuşmasını dinledikten sonra, "İsrail için bundan daha iyi bir konuşma umut edemezdik" yorumunda bulundu. İletişim Bakanı Rubi Rivlin "Konuşmayı bir Likud yetkilisi yazsaydı, bundan daha iyi yazamazdı" dedi. Eğitim Bakanı Limor Livnat, konuşmanın İsrail yanlısı olduğunu vurgulayarak, "Bu konuşma Şaron için diplomatik bir zaferdir" değerlendirmesini yaptı.

Reklam
Reklam

Aşırı sağcı İsrail Beyteynu Partisi Lideri Avigdor Liberman, Bush'un Arafat'ın değiştirilmesi çağrısını çok "olumlu ve yapıcı" bulduğunu söyledi.

Şinui Partisi Genel Başkanı Tomi Lapid de, Bush'un konuşmasıyla "teröre taviz verilmeyeceğini gözler önüne serdiğini" belirtti.
Diğer taraftan barış yanlısı İsrailliler, Bush'un konuşmasını eleştirdi. Ana muhalefet partisi Meretz'in Genel Başkanı Yosi Sarid, konuşmayı gerçekçi bulmadığını açıkladı. Sarid, "Bush'un hedefleri iyi fakat bu hedeflere nasıl ulaşacağını bilmediği açık" diye konuştu.
Eski Dışişleri Bakanı Şılomo Ben Ami, "Bu konuşma bizi hiçbir yere götürmüyor. Bush, Arafat'ı nasıl değiştirmeyi düşünüyor. Ne yazık ki Bush'un dış politikadan anlamadığı ve sorunları derinine bilmediği anlaşılıyor" dedi.
Oslo barış anlaşması mimarlarından Yosi Beilin de, "Bush'un fikirleri güzel. Ancak İsrail'in Bush'un sunduğu koşulların yerine getirilmesini bekleyecek kadar zamanı yok" yorumunda bulundu.

İşçi Partisi genel başkanlığına aday Hayim Ramon, Bush'un konuşmasının, "Başkanın İsrail-Filistin çatışmasından bir şey anlamadığını gösterdiğini" öne sürdü. Ramon, Bush'un bu konuşmayla İsrail'e yeni bir saldırı meydana geldiğinde Arafat'ı sürme hakkı verdiğini iddia etti.

Reklam
Reklam

ŞARON'UN RÜYASI, PERES'İN KABUSU OLDU Nobel Barış ödülü sahibi Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Bush'un konuşmasını büyük bir öfke ile dinledi. Peres, Bush'un Filistin devletinin kurulması için lider değişikliğini önkoşul olarak öne sürmesini, "Bu ölümcül bir hata" diye nitelendirdi.

Peres, "Arafat, Filistin halkına 35 yıldan fazla bir süredir liderlik yapıyor. Arafat'ın bir konuşma ile gönderilmesi mümkün değildir. Bu konuşmadan sonra bölge kan gölüne dönecektir" diye konuştu.

Diğer taraftan Kudüs'teki ofisinde konuşmayı dinleyen Şaron, Amerikalı yetkilileri ikna etmeyi başardığı için memnun oldu. Şaron, Bush ile ilk görüşmesinden beri Washington'a Arafat ve Tunus'tan kendisi ile gelen ekibiyle müzakere masasına oturmayacağını zira bu müzakerelerin başarılı olma ihtimali bulunmadığını söylüyordu.

Son günlerde Şaron ile Beyaz Saray arasında gizli telefon görüşmeleri yapılıyordu. Yediot Aharonot gazetesi, Perşembe günü Bush'un Şaron'a "Arik, Pazartesi günü konuşmamı yapacağım fakat seni küçültmek gibi bir niyetim olmadığına söz veririm" dediğini iddia etti. Gerçekten de Bush konuşmasında Şaron'un gerçek bir dostu olduğunu kanıtladı.

Reklam
Reklam

Bush'un vurguladığı tek zaman cetveli nihai barış anlaşmasının 3 yıl içinde imzalanması oldu. Üç yıl, hem Bush hem de Şaron için politik açıdan en uygun zaman olduğu belirtiliyor. Zira bu süre için de Bush ikinci kez ABD Başkanı seçilecek ve Şaron da İsrail'de ikinci başbakanlık döneminde olacak. Bu zaman birimi ile seçimler esnasında iki liderin birbirine baskı yapmasına gerek kalmayacak.

Yediot Aharonot gazetesi, Bush'un İsrail yanlısı bir konuşma yapmasına kamuoyu yoklamalarının neden olduğunu öne sürdü. Amerikan halkı arasında yapılan son kamuoyu yoklamaları halkın İsrail'i desteklediğini ve terörün desteklenmesine karşı olduğunu gösterdi. Gazete, ikinci dönem başkan seçilmek isteyen Bush'un halka ters bir beyanda bulunmaktan kaçındığını iddia etti.
İsrail basını, Bush'un konuşmasının ABD'nin teslim olduğunu ve Beyaz Saray'da Başkanın İsrail-Filistin çatışmasını bir yana bırakarak Irak ile ilgilenmesi gerektiğini düşünenlerin kazandığını gösterdiğini belirtti. İsrail gazeteleri bugünden itibaren Bush'un Bağdat'a yöneldiğini iddia etti.

Reklam
Reklam

Haaretz gazetesi ise, Bush'un konuşmasının Arafat'ı politik açıdan öldürdüğünü iddia ederek "Bu, Arafat için politik bir suikast. Ölümsüz lider Arafat'ın siyasi hayatını sona erdi. Arafat bundan sonra siyasi süreçte olmayacak" ifadesini kullandı.

Anahtar Kelimeler: