Bütçe 9 Ayda 14,4 Milyar Açık Verdi

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yılın Ocak-Eylül döneminde bütçe açığının 14,4 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 25,2 milyar lira olduğunu açıkladı.

Maliye Bakanı Şimşek, bakanlıkta 'Ocak-Eylül 2012 dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Sonuçları', '2012 Yıl Sonu Bütçe Gerçekleşme Tahmini' ve '2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı' konularına ilişkin basın toplantısı düzenledi. Geçen yıl ilk 9 ayda bütçenin 234 milyon lira fazla verdiğini, faiz dışı fazlanın da 35 milyar lira olduğunu belirten Şemşek, "Çok açık bir şekilde bu sene geçen seneye göre bütçe performansında kötüleşme söz konusu, hedeflerden sapma söz konusu. Bu durumun birçok nedeni var. Bazı harcama kalemlerinde öngörülemeyen artışlar, bütçedeki artışta başrol oynadı." dedi.

Maliye Bakanı gelirlerde beklenenin altında bir performans olsa da yılsonunu, gelir anlamında bütçe hedeflerine paralel bir noktaya geleceklerini belirterek, 2012 yılı rakamlarına dair şu bilgileri verdi:

''Bütçe giderleri ilk 9 ayda geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 16,8 oranında artarak 258 milyar liraya çıkmış, bütçe gelirleri yüzde 10,2 oranında artarak 243,7 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Bütçe giderlerine baktığımızda Ocak-Eylül döneminde faiz hariç harcamalar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,4 oranında artarak 218,5 milyar liraya çıkmış, faiz harcamalarıysa yüzde 13,7 oranında artarak 39,5 milyar lira olmuştur. Bütçe gelirlerine baktığımızda ilk 9 aylık dönemde geçen senenin aynı dönemine oranla gelirlerin sadece yüzde 7,2 oranında arttığını görüyoruz. Bu enflasyonun altında bir vergi gelir artış oranıdır. Bunun da sebepleri açık aslında. İlk 9 ayda ÖTV gelirlerindeki yıllık artış yüzde 7,5, dahilde alınan KDV yüzde 2,7 artmıştır. İthalde alınan KDV ise gelir olarak bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 1,9 azaldı. Esas itibariyle Türkiye ekonomisindeki iç talebin zayıf olmasıyla doğrudan doğruya ilişkilidir. Yumuşak iniş süreciyle ilişkilidir. Büyümenin kompozisyonuyla ilişkilidir. Bu aslında, bu düzeyde öngörmediğimiz bir husustur. Geçen sene Türkiye ağırlıklı olarak iç talep ekseninde büyüyordu, bu sene ise net ihracat.''

Bakan Şimşek, cari açığın geçen yıl Ekim ayında 79 milyar dolar seviyesine çıktığını, şu an 59 milyar dolar seviyesine indiğini belirtti. Türkiye'nin brüt enerji ithalatının 58,8 milyar dolar olduğunu bildiren Maliye Bakanı, enerji ithalatı çıkarıldığında neredeyse ithalatın sıfırlandığını, net enerji ithalatı dikkate alındığında ise cari açığın 7 milyar dolar civarında hesaplandığını kaydetti. Geçen yıl petrol fiyatlarının 110 dolar civarında olduğunu, yılın başından bu yana 112 doları bulduğunu belirten Şimşek, ''Enerji fiyatlarının yukarı doğru bir seyir içinde olması bizim performansımızı olumsuz etkilese de cari açık anlamında hedeflerimizden daha iyi noktadayız.'' diye konuştu.

Bütçe açığında bir sapma olduğunu, buna rağmen kamu borç stokunun milli gelire oranının geçen yılki yüzde 39 seviyesinden, bu yıl yüzde 36,5'e inmesini öngördüklerini aktaran Şimşek, ''Maastricht Kriteri'ndeki genel devlet açığı yüzde 3, Türkiye'de bu sene bu sapmaya rağmen açık yüzde 1,6. Türkiye'nin brüt kamu borç stokunun milli gelire oranı, Maastricht Kriterleri olan yüzde 60'ın 24 puan altında.'' dedi.

Mehmet Şimşek, Euro Bölgesi'ndeki krizin küresel büyümeyi aşağıya doğru çektiğini, Türkiye ekonomisine yansımalarının da olumsuz olduğunu ifade etti. Şimşek, Orta Vadeli Program (OVP)'ın açıklandığını, geçen yıl bütçe hazırlanırken yüzde 4'lük bir büyüme öngördüklerini ancak, AB'deki krizin derinleşmesi ve Türkiye'nin AB'ye ihracatındaki düşmesiyle, rakamsal olarak büyüme tahmininin etkilediğini vurguladı. Büyüme tahminini yüzde 4'ten yüzde 3,2'ye revize ettiklerini kaydeden Şimşek, büyüme kompozisyonuna bakıldığında net ihracat kaynaklı olduğunu bildirdi.

2013 GSYH 1 TRİLYON 571 MİLYAR

2013 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)’nın yaklaşık 1 trilyon 571 milyar olarak öngördüklerini açıklayan Maliye Bakanı, “2013 bütçesinin, vergi gelirleri 318 milyar lira, faiz büyümenin yüzde 4, deflatörün yüzde 5,3, yılsonu tüfe oranının yüzde 5,3 olacağını, ithalatın 253 milyar dolar, ihracatın 158 milyar dolar, dış ticaret dengesinin 95 milyar dolar, cari dengenin 60 milyar dolar ve hariç giderlerin ise 351 milyar dolar olmasını öngörüyoruz.” bilgilerini verdi.

Kayıtdışı ekonomideki gerileme ve 2B arazilerinin satışıyla birlikte bütçeye getiri sağlayacak kalemlerin artacağını, dolayısıyla öngörülen rakamların hayali olmadığını vurgulayan Şimşek, 2013 yılındaki giderler hakkında ise “Personel giderleri 97 milyar lira, SGK devlet primi giderleri 17 milyar lira, mal ve hizmet alım giderleri 33 milyar, cari transferleri 151 milyar, sermaye giderleri 33 milyar, sermaye transferleri 5 milyar, borç verme 11 milyar, yedek ödenekler 3 milyar, faiz giderleri 53 milyar olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.” açıklamasını yaptı.

Eğitime verilen artışın enflasyon öngörüsünden 4 kat fazla olduğunu vurgulayan Maliye Bakanı Şimşek, eğitim ve sağlık kalemlerine öncelik verdiklerini ve yatırım ödeneklerini yüzde 20 artırdıklarını belirtti. Çiftçiye verilen desteğin 2013 yılında yüzde 25 oranında artıracaklarının müjdesini veren Şimşek, bu desteğin 9 milyara çıkacağını söyledi. Şimşek'in açıklamalarına göre 2013 yılı bütçe gelirleri ile ilgili öngörüler de şöyle:

"63 milyar gelir vergisi, 29 milyar kurumlar vergisi, 83 milyar ÖTV, 36 milyar dahilde alınan kredi, 61 milyar ithalatta alınan KDV, 7 milyar Motorlu Taşıtlar Vergisi, 6 milyar BSMV, 8 milyar damga vergisi, 11 milyar harçlar, 12 milyar diğer vergiler.