ANKARA-Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) geçen yılın ilk dokuz ayında 2.4 milyar YTL olan bütçe açığının, bu yıl aynı dönemde 12.2 milyar YTL'ye çıktığını belirterek, bütçe performansındaki bozulmanın ciddi boyutlara ulaştığını bildirdi. TEPAV, özelleştirme gelirleri dışarıda tutulduğunda ise açığın 3.8 milyardan 19.1 milyara çıktığına işaret etti.
TEPAV İstikrar Enstitüsü tarafından hazırlanan Mali İzleme Raporu-2007'de Eylül bütçe sonuçları değerlendirildi. Rapor'da bütçe açığına ilişkin olarak "Merkezi bütçe gelirleri arasında yer alan özelleştirme gelirleri (TELEKOM hisse satış gelirleri ile özelleştirme kapsamında arsa satış gelirleri) hariç tutularak bütçe açığı hesaplandığında ise açığın 3,8 milyar YTL'den 19,1 milyar YTL'ye çıktığı görülmektedir. Bu ise bütçe açığında yüzde 400'ü aşan bir sıçrama anlamına gelmektedir" denildi.
Bütçe harcamalarındaki hızlı artış ve özellikle dolaylı vergi gelirlerindeki düşük performansın, merkezi yönetim bütçe dengesindeki bozulmayı belirleyen temel unsurlar olduğuna dikkat çekilen Rapor'da, böylelikle bütçe dengelerinde bozulma riskinin gerçekleşmeye ve bu durumun kamu otoritelerinin söylemlerine yansımaya başladığı anlatıldı.
-VERGİ GELİRLERI HEDEFİN ALTINDA
TEPAV Raporu'nda, Eylül sonu itibariyle toplam vergi gelirlerinin hedefin ancak yüzde 70.6'sına ulaştığına dikkat çekilerek, ekonominin talep düzeyinde yaşanan göreli yavaşlama çerçevesinde özel kesim harcamalarının artmamasının bunda etkili olduğu belirtildi.
Vergi geliri hedefine ulaşılamaması ve bütçedeki bozulmaya yol açan diğer unsurlar şöyle sıralandı:
"Enerji KİT'lerine yönelik zamların ertelenmesi, KİT'ler ve yerel yönetimler olmak üzere bazı kamu kurumlarının dolaylı vergi yükümlülüklerini yerine getirememesi, YTL'nin değerlenmesi sonucunda ithalde alınan vergilerin hedeflenen düzeyin gerisine düşmeye başlaması, ihracatta KDV iadelerinde gözlemlenen hızlı artış, tekstil ve gıda gibi sektörlerde yapılan KDV indirimleri, Mayıs 2007 tarihinde imzalanan niyet mektubunda öngörülen gelir artırıcı politika tedbirlerinin uygulamaya yeterli etkinlikle konulamaması ve seçim sürecine girilmesiyle de gelir idaresinde ortaya çıktığını tahmin ettiğimiz gelir toplama isteksizliği."
-"HARCAMALAR ERTELENEBİLİR"
TEPAV Raporu'nda, toplam kamu kesimi faiz dışı fazla performansının 2007 yılında yüzde 6,5 yerine yüzde 4,3 olarak gerçekleşmesinde geçen yıldan sarkan harcama yükümlülüklerinin etkisine vurgu yapıldığına dikkat çekilerek, "Geçen yılın bütçesini olumlu göstermeye yönelik olarak yapılan bu tür harcama ertelemelerinin bu yılın geri kalan kısmında bütçe dengelerinin daha da bozulmasının önüne geçmek açısından tekrar gündeme getirilmesinin söz konusu olabileceğine dikkat çekmek istiyoruz" denildi.