Büyüteç, Suriye'de yaşananları masaya yatırdı

TRT Haber Büyüteç, bu hafta Suriye’de son yaşananlar, İran’ın Suriye stratejisi ve Türkiye’nin tavrı sorusuna cevap aradı. Prof. Dr. Çağrı Erhan, Zaman Gazetesi Yazarı Abdülhamit Bilici ve Soli Özel’in katıldığı programda, “BM sistemini baştan aşağı reforme etmedikçe bugün Suriye’de, yarın bir başka yerde insanlar 5 tane daimi üyenin insafına kalacak." görüşü dile getirildi.
"Irak’ın kuzeyinde 21 Mart’ta bağımsız bir devlet ilan edilirse Türk dış politikası ne yapacak?” sorusunun cevabının da arandığı programda Prof. Çağrı Erhan, şu görüşleri dile getirdi: “İran’ın Şii önceliği üzerinden Suriye’ye yaklaştığını düşünmüyorum. İran rejiminin varlığını sürdürebilmesi için iç ve dış düşmanlara ihtiyacı var burada dış düşman İsrail. İran’ın Suriye stratejisinde Lübnan’ı unutmamak lazım. İran için Suriye’de Esed rejiminin devrilmesi demek Lübnan arasındaki yani Hizbullah’a giden bağlarının kopması demek. Suriye ile İran arasında Irak var ve 21 Mart’ta Irak’ın kuzeyinde bağımsız bir devlet ilan edileceğini söyleyenler uluslararası medyada artmaya başladı. Eğer öyle bir durum olursa Türk dış politikası ne yapacak? Suriye meselesi acaba bu denklem göz önünde bulundurularak yeniden mi değerlendirilmek zorunda kalınacak. Suriye’ye ilişkin tasavvurlarımızı yaparken Irak’ın da geleceğini düşünmemiz gerekiyor. Ortadoğu’da şu an itibariyle bilinmez parametreler var fakat önümüzdeki bir kaç ay içinde bilinmeyenler daha da artacak. Birçok soru işaretleri var. Irak’ın geleceği ile ilgili soru işaretleri var. İsrail’in İran’ı vurup vurmayacağı tartışılıyor. Görünen o ki Birleşmiş Milletler sistemini baştan aşağı reforme etmedikçe bugün Suriye’de, dün Bosna’da ondan evvel Ruanda’da da olan ve dünyanın başka yerlerinde de olacak olan ve 5 tane daimi üyenin insafına kalacak insanlar, zalimlerin Baas eşkıyalarının zulmünün muhatabı olurlar.”
Gazeteci-Yazar Abdülhamit Bilici de, “İran rejimine hem mezhepsel hem de ABD ve İsrail’e karşı gösterdiği tavır açısından bakarsak zulme getirdiği reddiye Suriye meselesinde burada durmaması gerektiğini gösterir. Bütün kamuoyu yoklamaları da gösteriyor ki Türkiye’nin Esed yönetimine tavrı ne kadar ahlaki bulunuyorsa İran aynı oranda itibar kaybediyor. İran’ın tutumu ne bölgenin ne de İran halkının çıkarına. Ayrıca İran rejimiyle İran halkını bir görmemek lazım. İran halkının yüzde 70’i, 80’i Türkiye’yi model gören bir yaklaşıma sahip.” şeklinde konuştu.
Gazeteci-Yazar Soli Özel ise, “Türkiye 2009’daki İran seçimini doğru kavrayamadı o aslında İran Baharı’ydı ve Türkiye orada çok kötü bir sınav verdi. Ahmedinejad’ın Hamaney’den önce Türkiye tarafından tebrik edilmesi beni bir vatandaş olarak rencide etti. İran muhalefeti korkunç bir şekilde bastırılırken Türkiye ses çıkarmadı ama o yanlıştan Arap isyanlarını çok iyi okuyarak döndü. Irak’daki söylentilere baktığımızda şu var ki Şam’ın etkisi zayıfladıkça Kuzeydoğu’sundaki Kürtler ne yapacak bu da önemli bir soru.” ifadelerini kullandı.