İslam ülkeleri arasında, AB ülkeleri arasındaki gümrüksüz ticaret sisteminin bir benzeri olarak kurgulanan tercihli ticaret sisteminde anlaşmayı onaylayan ülke sayısı önceki gün Bahreyn ve Bangladeş’in de imzalaması ile 10’a ulaştı. “Ekonominin ne dili ne dini ne de etnik kökeni vardır. Rengi de yoktur” diyen Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, sistemi 2010’da uygulamaya koymayı hedeflediklerini söyledi
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) üyesi ülkeler arasında tercihli ticaret sistemi oluşturulmasına yönelik anlaşmayı onaylayan ülke sayısının 10’a ulaştığını açıkladı. Çağlayan, hedefin sistemi 2010 yılında hayata geçirmek olduğunu, sistemin Türkiye’nin ihracatına ciddi katkılar sağlayacağını söyledi.
Dış ticaret heyeti gezisi kapsamında bulunduğu Güney Afrika’nın Cape Town kentinde, basın mensuplarına açıklama yapan Bakan Çağlayan, “Türkiye’nin yüzünü Batı’dan Doğu’ya çevirdiği yönündeki yorumların doğru olmadığını” belirterek, “Avrupa pazarını gözardı etmek ya da kaybetmek gibi bir lüksümüz yok. Ama, dünyada bizim gidebileceğimiz mal satabileceğimiz başka pazarlar da var” dedi. Çağlayan, kendinden de bir örnek vererek “Şirketimi krizden Arap ülkeleri ve Rusya’ya açarak kurtarmıştım” diye konuştu.
Çağlayan, Türkiye’nin krizden en fazla etkilenen gelişmiş pazarlardaki kayıplarını alternatif pazarlarla kapatma çabası içinde olduğuna işaret etti. Uygulanan “çevre-komşu ülkeler, ürün ve pazar çeşitlendirme, pazarda tutunma” gibi dış ticaret stratejilerinin doğruluğunun AB’nin değerlendirme raporunda da teyit edildiğini hatırlatan Çağlayan, bu stratejilerin Türkiye’nin AB’den vazgeçtiği anlamına asla gelmeyeceğini vurguladı.
Dış ticareti olumlu etkileyecek
Türkiye’nin en büyük pazarı konumundaki ülkelerden Almanya, İtalya, Rusya gibi gelişmiş ülkelere yönelik ihracatta Ocak-Ekim dönemi itibarıyla ciddi oranlarda gerileme kaydedilmesine karşın, alternatif pazar olarak değerlendirilen Afrika ve özellikle İslam ülkeleriyle ticarette yüzde 20-110 arasında artışlar sağlandığına dikkati çeken Zafer Çağlayan, özellikle İKÖ üyesi ülkeler ile tercihli ticaret sistemi kapsamında ticaretin başlamasının dış ticareti daha da olumlu etkileyeceğini söyledi. İKÖ üyesi ülkeler arasında tercihli ticaret sistemi başlanmasına ilişkin daha önce anlaşma imzalandığını hatırlatan Çağlayan, şu bilgiyi verdi:
Anlaşma uyarınca, üye 57 ülkeden 10’u anlaşmayı onaylarsa uygulamayı müzakere süreci başlayacaktı. Şimdiye kadar Türkiye dahil 18 ülke anlaşmayı imzalamış, ancak sadece 8 ülke onay sürecini bitirmişti. Uygulamayı hızlandırmak için ilgili bakanları tek tek aradım. Önceki gün Bahreyn ve Bangladeş, onay sürecini tamamladığını bize bildirdi. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için menşe kurallarının onaylanması gerekiyor. Şimdiye kadar menşe kurallarını 12 ülke imzaladı, 4 ülke onayladı, 6 ülke hemen onaylayacak durumda. Hedefimiz, 2010 itibarıyla böyle bir uygulamaya geçebilmektir. Ticaretin beklemeye tahammülü yok. Tren kalktı, binen biner, binmeyen kaybeder.”
Hedef karşılıklı ticaretin payını artırmak
Dünya ekonomisinde 4.5 trilyon dolarla yüzde 7 payı bulunan 57 İslam ülkesinin, dünya mal ticaretinden yüzde 1.8 gibi son derece düşük bir payı bulunuyor. Tercihli ticaret sistemi ile üye ülkelerin birbirleri ile ticaretinin oranının 5 yıl içinde yüzde 15’ten yüzde 20’ye çıkarılması planlanıyor. Şu ana kadar birlik için anlaşmayı imzalayan ülkeler şunlar: Türkiye, Ürdün, Malezya, Umman, Pakistan, Suriye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bangladeş ve Bahreyn.