Çalışma koşulları ağır ve yıpratıcı olan mesleklerde çalışanlara tanınan erken emekli olabilme hakkı, mevcut hizmet sürelerine gün ilave edilerek sağlanıyor. "Fiili hizmet süresi zammı" olarak adlandırılan uygulamada çalışılan sektöre göre ilave edilen gün sayıları değişiklik gösteriyor. Yirmi ana başlık altında belirlenmiş olan işlerde ve işyerlerinde çalışanlara, çalıştıkları her 360 gün için 60, 90 ya da 180 gün olarak değişen şekilde prim ilavesi yapılıyor.
Normal şartlarda bir yıl içerisinde 360 gün çalışmış olan kişi, sektörüne göre 90 gün ilave prim hakkı elde ettiğinde 450 gün çalışmış sayılıyor. Bu sayede emekli olmak için gereken prim gün sayısına normalden daha erken ulaşmış oluyor.
YIPRANMA HAKKI SAYESİNDE ERKEN EMEKLİ OLUNABİLEN MESLEK GRUPLARI NELERDİR?
Bir yıllık çalışma süresine ilave edilecek gün sayısı, mesleklerin çalışma şartlarına ve zorluğuna göre değişiyor. İlave edilen gün sayısına göre meslekleri gruplandırarak açıklamaya çalışalım.
180 GÜN YIPRANMA PAYI HAK EDEN MESLEKLER
- Maden ocakları ile tünel, kanalizasyon gibi yer altı işlerinde çalışanlar
90 GÜN YIPRANMA PAYI HAK EDEN MESLEKLER
- Hapishanelerde görev yapan ve tutuklu kişilerle bir arada çalışan kişiler,
- Milletvekilleri, bakanlar ve Cumhurbaşkanı yardımcıları,
- Emniyet ve Milli İstihbarat Teşkilatı çalışanları
- Basın kartı sahibi olmak şartıyla gazetecilik mesleğinde çalışanlar ve TRT'de aktif olarak haber işlerinde çalışanlar,
- TSK ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı çalışanları,
- Cıva üretim işlerinde çalışanlar,
- Dalgıçlık gibi su altında 35-39 metre derinlikte ve basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren mesleklere mensup olanlar,
- Radyoaktif maddeler ile çalışanlar,
- Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar,
60 GÜN YIPRANMA PAYI HAK EDEN MESLEKLER
- Kurşun ve arsenik çıkarılması, işlenmesi ile ilgili işlerde çalışanlar,
- Cam fabrikalarında ve cam atölyelerinde yapılan çeşitli işlerde çalışanlar,
- Çimento fabrikalarında çalışanlar,
- Döküm fabrikalarında çalışanlar,
- Alüminyum fabrikalarında çalışanlar,
- İtfaiye bünyesinde yangın söndürme işlerinde çalışanlar,
- Sağlık çalışanları,
- Su altında 20-34 metreye kadar derinlikte ve basınçlı hava içinde çalışanlar,
- Kömür ve ocak işlerinde çalışanlar, termik santrallerde çalışanlar ve kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar