Adını fiyat hareketlerinin çizdiği şekilden alan çanak formasyonu, kup formasyonu olarak da bilinmektedir. Genellikle uzun vadede denk gelinen çanak formasyonu, hızla başlayan bir düşüşün habercisidir. Ancak ters çanak formasyonu göstergesinde de yükselen piyasa durumundan söz edilebilmektedir.
Kup formasyonu olarak da adlandırılan çanak formasyonu, adını çanağı andıran şeklinden almaktadır. Düşen piyasada sıkça görülen formasyonlardan biri çanak/ kup formasyonu olmaktadır. Bu formasyonda tepeden hızla başlayan bir düşüş söz konusudur. Ayrıca bu düşüş direnç noktasının kırılması ile birlikte bir süre boyunca aşağı yönde hareket etmektedir. Çanak formasyonunda görülen aşağı yöndeki hareketten sonra ise yatay düzlemde meydana gelen bir seyir söz konusudur. Dolayısıyla bu alanda hacim iyice düşmektedir. Hacim düşerken bir süre boyunca yatay seyreden piyasanın ardından yatırımcılar, alım işlemlerine başlamaktadır.
Kup formasyonu olarak da bilinen çanak formasyonun tersi de bulunmaktadır. Yani ters çanak formasyonu olarak adlandırılan durum, yükselen piyasalarda görülmektedir. Genellikle yükselen piyasalarda rastlanan ters çanak formasyonu, fiyatların zirve yaptığı seviyelerde ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla ters çanak formasyonunun bir trend dönüş formasyonu olduğu belirtilebilmektedir.
Ters çanak formasyonunda ilk olarak fiyatların bir süre boyunca zirvede yatay hareket ettiği bilinmektedir. Bu süreçte de işlem hacimleri artmakta olup, çanağın orta seviyesinde en üst düzeye tırmanmaktadır. Ardından satışların artmaya başladığı ve fiyatlarda da destek seviyesine doğru ilerlediği görülmektedir. Oluşan şeklin ters bir çanağa benzemesi nedeni ile bu durum ters çanak formasyonu olarak adlandırılmaktadır.
Kup veya çanak formasyonu olarak adlandırılan gösterge, farklı süre zarflarında oluşabilmektedir. Ancak çanak formasyonunun genellikle uzun vadede analiz edilen bir dönüş formasyonu olarak nitelendirildiği bilinmektedir. Dolayısıyla çanak formasyonu, birkaç ay sürebildiği gibi birkaç sene de devam edebilmektedir. Bu bağlamda çanak formasyonu, uzun vadede oluştuğu için tespit edilip tanımlanması da zor olan bir göstergedir.
Bu formasyonda düşen fiyatlar, bir süre dip çalışması yaparak hareket göstermektedir. Dolayısıyla çanak formasyonunda bu süreç, işlem hacminin azaldığına ve çanağın orta seviyesinin en alt düzeyine indiğine işaret etmektedir. Bu durumda bir sonraki süreçte alışlar ile hacimlerin artmaya başlayacağı tahmin edilebilmektedir. Aynı zamanda bu artışla birlikte fiyatlarda hareketlenme oluşacağı ve fiyatların direnç seviyesine doğru ilerleyeceği anlaşılabilmektedir.
Fiyatlar çanağın dip seviyesine ilerlemeye başladığında ise oluşan direnç seviyesinin kırıldığı ve formasyonun tamamlandığı görülmektedir. Söz edilen bu direnç seviyesinden, çanağın en dip seviyesine uzanan yükseklik de yukarı yönlü bir fiyat hareketi beklentisini doğurmaktadır. Bunun ardından formasyon tamamlandığında da yukarı yönlü pozisyonların alınması ideal bulunmaktadır.