Çanakkale Boğazı'nın Mercanları, BM Projesiyle Korunacak

BURAK AKAY - Çanakkale Boğazı'ndaki mercan kolonilerini koruma altına almak ve balıkçı çapalarından etkilenmelerini önlemek amacıyla hazırlanan proje, Birleşmiş Milletler projeleri bakımından çok önem verilen konular arasında yer alıyor. Deniz altındaki canlıların birbirleriyle olan zincirleme etkileşimi konusunda 'mercanı korumak' demek, 'mercanın etrafında gezen küçük balıkları da korumak' demektir. Tabii sadece balıklar değil, mercanların etrafında yer alan küçük karides türleri ve diğer makro düzeydeki canlı türleri de korunacak. Deniz altında yaptığınız incelemede bunu çok net görüyorsunuz. Bir bakıyorsunuz, kayanın altını kocaman bir mercan kolonisi kaplamış, diğer canlılar da o sistemin içinde." Özalp, küresel ısınma sorununun doğrudan etkilediği canlılar olarak bilinen mercanların, yurt dışında birçok projede araştırıldığını dile getirdi. Milyonlarca denizel organizmaya barınma, üreme ve beslenme ortamı oluşturan sert mercan resiflerinin, ilgili kanun ve yönetmeliklerle koruma altına alınan birincil bölgeler olduğuna dikkati çeken Özalp, yaşam bölgelerinde su sıcaklığının 1-2 derece bile yükselmesinin, bu canlıların beyazlaşıp telef olmasına yol açtığını bildirdi. - Mercanların, balıkçı çapalarından zarar görmesi engellenecek Çanakkale Boğazı'nda yapılan bilimsel çalışmalarda, burasının, Akdeniz ekosisteminin önemli sert mercan kolonilerinin yaşam bölgesi olarak belirtildiğini dile getiren Özalp, şunları kaydetti: "Boğazda birçok alanda Akdeniz endemik mercan türü cladocora caespitosanın geniş kolonilerine rastlanmaktadır. Bununla beraber farklı 4 mercan kolonisinin de boğazdaki yayılışı mevcuttur. Proje kapsamında yapılan çalışmalarda, bazı bölgelerde bu türün amatör balıkçılar tarafından bilinçsizce atılan tekne çapaları nedeniyle zarar gördüğü ve telef olduğu belirtilmektedir. Özellikle mercanların yoğun dağılım alanları olan Kilitbahir ve Eceabat kıyılarında balık tutma amaçlı çapa atım faaliyeti görülmektedir. Mercan projesi, boğazdaki çapa atımının olumsuz etkisini ilk kez bilimsel anlamda gösteren bir durum oluşturmaktadır. Proje ara hedeflerinden biri de mercan yayılım alanlarının en az 3’üne koruma şamandırası konumlandırmaktır. Bu sayede sert mercan kolonilerinin en yoğun dağılım gösterdiği 3 bölgede çapa atımının yapılmaması ve sabitlenecek şamandıra vasıtasıyla olta balıkçılığı faaliyetine devam edilmesi öngörülmektedir." Barış Özalp, Çanakkale Boğazı'nda belirlenen 47 çapanın, bulunduğu yerlerden çıkarılarak mercan kolonilerinin yaşamalarının sağlanacağını sözlerine ekledi.