Böylece bankalar sorunlu krediler için kriz öncesinde olduğu gibi yüzde 1 karşılık ayıracak.
Cari açıktaki büyümeyi önlemek için düğmeye basan ekonomi yönetimi yeni kararlar almaya devam ediyor. Kredi büyümesinin önüne geçmek için peş peşe önlemler açıklayan Merkez Bankası’na bir destek de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) geldi. Daha önce konut kredilerinde kullandırılacak kredi miktarını bireysel kredilerde konut fiyatının yüzde 75’i, ticari kredilerde yüzde 50 ile sınırlandıran BDDK, dün de bankaların genel karşılık oranlarındaki yüzde 0 uygulamasının 1 Mart‘tan itibaren sona ereceğini açıkladı. BDDK’dan yapılan açıklamada, “İkinci grupta sınıflandırılan kredi ve diğer alacakların iki defa ile sınırlı olmak üzere yeni sözleşme koşuluna bağlanabilmesine, donuk alacak olarak sınıflandırılmış olan kredi ve diğer alacakların yeniden yapılandırılması veya yeni bir itfa planına bağlanması olanağının daha esnek koşullarla ikiden üçe çıkarılmasına ve genel karşılık oranının sermaye yeterlilik oranı yüzde 16 ve üzerinde olan bankalarca yüzde sıfır olarak uygulanabilmesine imkan veren geçici uygulamaların 1 Mart tarihi itibarıyla sona erecek uygulamanın süresinin uzatılmamasına karar verilmiştir” denildi.
Bankalar karşılık ayırıyordu
Sermaye Yeterlilik Rasyosu (SYR) yüzde 16’nın altında olan bankalar, standart nitelikli kredi toplamının yüzde 1’i, teminat mektupları, aval ve kefaletleri ile diğer gayrinakdi kredilerin yüzde 0.2’si oranında karşılık ayırıyor. Bundan böyle bu oranlar SYR’si yüzde 16’nın üzerindeki bankalar için de geçerli olacak. Bir BDDK yetkilisi, “Bu maddeleri, konulduğu kriz dönemi koşulları gerektirmişti. Şu anda ekstra önlemler almamızı gerektirecek bir durum bulunmuyor” derken, bir başka BDDK yetkilisi ise, “Çoğu banka, bilanço yapısının sağlamlığı, kredi politikası gibi sebeplerle yüzde 0 değil; yönetmelikte belirlenmiş oranlarda karşılık ayırıyordu” açıklaması yaptı.
Merkez’i rahatlatan adım
Yüzde 0 karşılık ayrılmasına olanak tanınan genel karşılık oranı, standart nitelikli nakdi kredilerin toplamını, teminat mektuplarını, aval ve kefaletleri ile diğer gayrinakdi kredilerin toplamını ifade ediyor. HSBC Stratejisti Fatih Keresteci, “BDDK, kriz döneminde sektöre destek amaçlı aldığı kararları geri çekiyor. Bu kapsamda kredilerdeki genişlemeyi sınırlayıcı ve bankaların marjlarını olumsuz etkileyici bir adım attı. BDDK, kredilerdeki artış hızını sınırlamak üzere Merkez Bankası’na destek olmuş oluyor. Bu yönüyle Merkez Bankası’nın radikal adım atma gereksinimi bir miktar azalmış oluyor. Bu ikincil piyasa faizleri için olumlu bir haber niteliği taşıyor” yorumunu yaptı.
Şimdiye kadar hangi önlemler alındı?
MERKEZ BANKASI:
24 Ocak: Vadesiz mevduatta zorunlu karşılık oranları yüzde 8’den 12’ye, 1 ay vadelide yüzde 8’den 10’a, 3 ay vadelide yüzde 7’den 9’a yükseltildi.
20 Ocak: Politika faizleri (1 haftalık repo) yüzde 6.5’ten yüzde 6.25’e düşürüldü.
17 Aralık: Vadesiz ve 1 ay vadeli mevduatta zorunlu karşılık oranı yüzde 6’dan 8’e, 3 ve 6 ay vadelide yüzde 6’dan 7’ye çıkartılırken 1 yıl ve daha uzun vadeli mevduatlarda yüzde 6’dan 5’e çekildi.
16 Aralık: Politika faizleri yüzde 7’den yüzde 6.5’e indirildi.
12 Kasım: Zorunlu karşılık oranları TL mevduatta 0.5 puan artırılarak yüzde 5.5’e, yabancı parada 1 puan artışla yüzde 11’e yükseltildi.
BDDK:
Ödenmesi gereken asgari tutarın, kredi kartı limiti 15 bin Türk Lirası’na kadar olan kredi kartları hakkında dönem borcunun yüzde 25’inden, limiti 15 bin Türk Lirası’ndan 20 bin Türk Lirası’na kadar olan kredi kartları hakkında dönem borcunun yüzde 30’undan, kredi kartı limiti 20 bin Türk Lirası ve üzerinde olan kredi kartları hakkında dönem borcunun yüzde 40’ından ve yeni tahsis edilen kredi kartlarında kullanım başlangıcı tarihinden itibaren bir yıllık sürenin dolmasına kadar dönem borcunun yüzde 40’ından aşağı olamayacak.
Bir takvim yılı içinde kredi kartı borcunu 3 defa dönem borcunun yarısından az ödeyenin nakit çekim hakkı elinden alınacak. Bu kredi kartlarının limitleri de dönem borcunun tamamının ödenmesine kadar artırılamayacak.
Konut kredilerinde, kredi tutarının söz konusu gayrimenkul değerinin yüzde 75’ini; ticari menkul alımı amaçlı kredilerde ise teminata konu olacak gayrimenkul değerinin yüzde 50’sini aşmaması kararı aldı.