**Bankalar, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için, karşılığının hiç bulunmaması halinde, çek bedeli 600 TL veya üzerinde ise 600 TL'sini, çek bedeli 600 TL'nin altında ise çek bedelini ödemekle yükümlü olacak.
**
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının, “Çek Defterlerinin Baskı Şekline, Bankalarına Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktar ile Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararlarının Bildirilmesine ve Duyurulmasına İlişkin Tebliği” Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile çek defterlerinin baskı şekline ilişkin esasları, çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde muhatap bankanın hamile ödemekle yükümlü olduğu miktarlar, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararları ile bu kararların ortadan kaldırılmasına dair kararlara ilişkin bilgilerin Adalet Bakanlığınca Merkez Bankasına bildirilmesine ve Merkez Bankası tarafından da bankalara duyurulmasına ilişkin esas ve usuller düzenlendi.
Buna göre, çek defterleri, bankalarca tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler açıkça ayırt edilebilecek şekilde belirlenen esaslara göre bastırılacak. Tacir çeklerinde, zemini lacivert olan çerçeve içerisinde beyaz renkte ve büyük harflerle “TACİR” ibaresi yer alacak.
Hamiline düzenlenen tacir çeklerinde zemini kırmızı olan çerçevede içerisinde beyaz renkte ve büyük harflerle, hamiline ifadesi ikinci satırda olmak üzere, “TACİR HAMİLİNE” ibaresi yer alacak. Tacir olmayan kişi çeklerinde zemini yeşil olan çerçeve içerisinde beyaz renkte ve büyük harflerle “TACİR OLMAYAN” ibaresi yer alacak.
Çek defterleri, yapraklarının boyutları koçan hariç eni 76 milimetre, boyu 166 milimetre olmak üzere ve çek tutar alanı sağ üst köşeye gelecek şekilde bastırılacak.
Çek yapraklarının basımında CBS-1 standardında manyetik kodlamaya imkan veren kağıtlar kullanılacak ve bu kağıtlar, organik asitler, alkaliler, klor bileşikleri ve organik çözücüler ile tahrifata karşı duyarlı olacak.
ÇEKDE BANKALARIN SORUMLU OLDUĞU MİKTAR
Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için, karşılığının hiç bulunmaması halinde 600 TL veya üzerinde ise 600 TL'sini, çek bedeli 600 TL'nin altında ise çek bedelini ödemekle yükümlü olacak.
Karşılığının kısmen bulunması halinde, çek bedeli 600 TL veya altında ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığı 600 TL'ye tamamlayacak bir miktarı, çek bedeli 600 TL'nin üzerinde ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak 600 TL'sini ödemekle yükümlü olacak.
ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMA YASAĞI
Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı ile bu yasağın kaldırılmasına ilişkin kararlara ait bilgiler, güvenli elektronik imza ile imzalandıktan sonra Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi aracılığıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezine elektronik ortamda haftalık olarak bildirilecek.
Bu tebliğ hükümleri döviz çekleri için de uygulanacak.
Tebliğe konulan geçici maddeye göre, mahkemelerce verilmiş çek düzenleme ve çek hesabı açmaya ilişkin yasaklama ve ortadan kaldırma kararlarından, kesinleşme tarihi 31 Mayıs 2010 tarihine kadar olanlara ilişkin bilgiler Merkez Bankasına bildirilmeye devam edilecek.
Tebliğe konulan bir diğer geçici maddeye göre de, bu tebliğden önce yayımlanan tebliğlere göre bastırılan çeklerden ötürü muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için 600 TL'ye kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için 500 TL'ye tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlü olacak.