Cennetin 10 Canlısı

Sri Lanka, dinsel söylencelerde Adem Peygamber'in cennetten indiği ada olarak anılır çünkü yeryüzünde cennete en benzeyen yer olduğu düşünülür. Magma Dergisi, mayıs sayısında Sri Lanka'nın canlılarını araştırdı. Cennetten 10 canlı ve hikayesi... Daha fazlası Magma'nın mayıs sayısında!

Yazı ve fotoğraflar: Ahmet Karataş

Brahma Çaylağı (Haliastur Indus)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545888/640xauto.jpg)

Güney, Güneydoğu Asya ve Avustralya'da yaygın orta boy bir gündüz yırtıcısı kuştur. Hint Çaylağı veya Avustralya'da kullanılan adıyla Kızılsırtlı Denizkartalı da denir. Sulak alanlarda, deniz kıyılarında sık görülür.

Fırsatçı bir beslenme tarzı vardır. Canlı hayvanları nadiren avlar. Bu durumda daha çok tavşan, yarasa gibi canlıları yakalar. Daha çok ölü hayvanlar, leşler ile beslenir. "Kleptoparaztizm" denen çalarak beslenmeye rastlandığı gibi; Mekong Nehri'nde İravadi yunusu olarak bilinen kısa burunlu küçük bir katil balina çeşidi olan Orcaella Brevirostris'ten kaçan balıklarla beslenmesi de ilginç bir davranıştır.

Reklam
Reklam

Tepeli Yılan Kartalı (Spilornis Cheela)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545897/640xauto.jpg)

Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya boyunca dağılım gösteren orta boylu bir yırtıcı kuştur. Çoğunlukla yılanlar ve kertenkelelerle beslendiğinden ve tepe tüyleri alarm halinde dikleştirildiğinden bu adla tanınır.

Akşam üzeri Udavalavi Milli Parkı'nda kuru bir ağacın üst dalına konmuş dişi kartal, birden hareketlenmeye başladı. Birkaç saniye sonra gelen eşi ile durum hemen anlaşıldı. Meğer balayındalarmış. Çok kolay rastlanmayacak bir ana tanıklık ettik.

Sri Lanka Akgözü (Zosterops Ceylonensis)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545906/640xauto.jpg)

Sri Lanka'daki 33 endemik kuş türünden biri. Adada iki Akgöz türü var. Cinsin genel özelliği beyaz göz halkası. Adı da buradan geliyor. Bu türümüz ülkenin yağmur ormanlarının olduğu kesimlerde, parklar ve bahçeler gibi ağaçlıklı yerleri seviyor.

Reklam
Reklam

Boyu sadece 11 santimetre kadar ve boğazın altı göğsüne kadar yeşilimsi sarı renkte. Doğanın korunmasına son derece önem veren ülkede paralarının ve posta pullarının çoğundan nadir ve endemik canlıların resimleri var. Sinhala denen Sri Lankaca'da "Lanka Sithasiya" adıyla bilinen bu akgöz türü 35 kuruş (sent)luk posta pulunda yer alıyor.

Sri Lanka Kanguru Keleri (Otocryptis Wiegmanni)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545912/640xauto.jpg)

7'si gövde, 15'i kuyruk; toplam 22 cm kadar uzunluktadır. Dünya üzerinde sadece Sri Lanka'nın yağmur ormanlarının bulunduğu nemli kesiminde yaşar. Tehlike anında sadece arka bacaklarını kullanarak (bipedal = iki bacaklı) kaçışından dolayı kanguruya benzetilmiştir. Ağaçlara tırmanabilir.

Sarı Balaban (Ixobrychus Sinensis)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545924/640xauto.jpg)

36-37 cm kadar boyda, Hindistan ve Sri Lanka'dan, Japonya ve Endonezya'ya kadar olan bölgedeki sulak alanlarda görülür. Diğer balabanlar gibi kamuflaj ustasıdır. Sessiz ve hareketsizce kamışlar gibi su bitkilerinin arasında, onlardan bir parça gibi bekleyerek hem avlarına yaklaşır hem de düşmanlarından gizlenir.

Reklam
Reklam

Varanus Salvator

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545927/640xauto.jpg)

Su Monitörü olarak bilinen Varanus Salvator, Güney ve Güneydoğu Asya'da yaygın bir kertenkele. Boyu 1,5-2 m, ağırlığı 15-20 kg olsa da bazen çok daha büyük olabilirler. Sri Lanka'dakiler 3,20 m ve 90 kg rekor ağırlığı ile Komodo ejderinden sonra dünyanın en ağır kertenkelesidir.

Balıklardan kurbağalara, kaplumbağalardan timsah yavru ve yumurtalarına, farelere kadar pek çok şeyi yer. Ayrıca leşlerle de beslenir. Mükemmel yüzücüdür. Karada sıkça görülür. Gençleri sıkça ağaçlarda görülebilir. Savunma halinde, çeneler, pençeleri, kuyruk hepsi devreye girer.

Küçük Islıkçı Ördek veya Hint Islıkçı Ördeği (Dendrocygna Javanica)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545936/640xauto.jpg)

Adını ötüşünden alan, nispeten küçük bir ördektir. Güney ve Güneydoğu Asya'daki sulak alanlarda, çeltik tarlalarında sıkça gruplar veya sürüler halinde görülürler. Buralarda daha çok gece beslenirler. Ağaçlarda tüneyebilir; bazen ağaç kovuklarında kuluçkaya da yatarlar.

Reklam
Reklam

Benekli Geyik (Axis Axis)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545951/640xauto.jpg)

İngilizce, İspanyolca, Almanca gibi pek çok Avrupa dilinde "Çital" adıyla da bilinen Benekli Geyik (Axis axis), aslında benekli postundan dolayı Hintçe'de bu türe verilen addır. Hindistan, Nepal, Butan, Bangladeş ve Sri Lanka'ya özgü bir geyik türüdür.

İnsanoğlu, bu türü dünyanın değişik yerlerine taşımış, bugün Avrupa içlerinde dahi tutunarak populasyonlar oluşturduğu yerler var. Sri Lanka'dakiler Sri Lanka Benekli geyiği (Axis axis ceylonensis) olarak adaya özgü bir alt türü oluşturur.

Hint Palmiye Sincabı (Funambulus Palmarum)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545960/640xauto.jpg)

Hint Palmiye Sincabı gibi endemik olmayanlar da var. Yine de bölgeye özgü. Doğal olarak sadece Hindistan’ın güneyi ve Sri Lanka’da yaşasa da insanlarca Madagaskar'dan Komorlar'a ve Avustralya'ya kadar pek çok yere taşınmış durumda.

Reklam
Reklam

Hem haylaz hem de canbaz. Palmiye ağaçında baş aşağı pek mahir duruyor. Elektrik tellerinden gayet ustaca geçiyor. Bu tür adada oldukça yaygın. Sincaplar, Hindu inanışında kutsal sayıldığından pek çok aile tarafından besleniyor.

Hint İshak Kuşu (Otus Bakkamoena)

![](https://imgrosetta.mynet.com.tr/file/12545966/640xauto.jpg)

23-24 cm kadar boyda küçük bir baykuş türüdür. Güney ve Güneydoğu Asya'da ormanlar, bahçeler gibi sık ağaçlıklı yerlerde yaşar. Dişi-erkek arasında pek bir renk ve desen farklılığı yoktur.

Renk ve deseninin ortama uyumu nedeniyle çok iyi saklanırlar. Yaygın olmakla beraber bu özellikleri nedeniyle zor görülürler. Gündüzleri daha çok ağaçlarda dinlenir; geceleyin faaldir. Daha çok böcekleri avlayarak beslenirler.

Anahtar Kelimeler: