ABD Başkanı Obama, seleflerinin aksine tasarıyı engellemek için hiçbir müdahalede bulunmayınca, ABD’nin savunma, havacılık ve uzay endüstrisinin dünya devi beş büyük şirketi devreye girdi.
GÜL'DEN SON DAKİKA TELEFONU
İLİŞKİLER KOPAR: Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, United Technologies ve Northrop Grumman’ın CEO’ları, Temsilciler Meclisi’ne hitaben ortaklaşa kaleme aldıkları mektupta, “Tasarı geçerse Türk-Amerikan ilişkileri kopar ve ABD’de istihdam tehlikeye girer” dendi. Reuters, beş CEO’nun “nadiren” ortak mektup yazdığını vurguladı.
ABD Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi, Ermeni soykırımı iddialarını içeren tasarıyı bugün oylayacak. ABD Başkanı Barack Obama son dakikaya kadar bu konuda herhangi bir tavır takınmadı. George W. Bush başta olmak üzere geçmiş başkanlar, her yıl gündeme gelen bu tasarıya karşı oy vermeleri için kimi zaman bizzat Kongre üyelerini arayarak Türkiye’nin önemini anlatırlardı.
Uzmanlar Obama’nın sessizliğinin tasarının geçmesi ihtimalini güçlendirdiğini belirtirken, Amerikan savunma, havacılık ve uzay endüstrisinin dev şirketleri Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, United Technologies and Northrop Grumman’ın CEO’ları devreye girdi. Beş CEO, komitenin Demokrat başkanı Howard Berman’a yazdıkları 26 Şubat tarihli mektupta şu ifadeleri kullandı:
ABD’de istihdamı etkiler
“ABD’nin Türkiye’ye savunma ve havacılık ihracatı 2009’da 7 milyar doları geçmiştir ve 2010’da da benzer bir seviyede gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu durum, ABD’de onbinlerce iş yaratılmasını sağlamaktadır. Tasarının komiteden geçmesi halinde ABD-Türkiye ilişkileri kopabilir ve bu durum ABD’de istihdamı da riske atar. Önemli bir NATO müttefikinin ve ticaret partnerinin yabancılaştırılması, ABD’nin jeopolitik çıkarları ve ihracat ile istihdamını artırma çabaları üstünde olumsuz etkiler yaratacaktır.”
Türkiye Avrupa’ya döner
Sektördeki 270 şirketi temsil eden Havacılık ve Uzay Sanayii Birliği de, Kongre’ye hitaben gönderilen bir başka mektupta, Amerikan şirketlerinin Türkiye ile yeni silah satışı anlaşmaları yapmak üzere olduğunu belirterek, Ermeni tasarısının geçmesi durumunda oluşacak zararı telafi edemeyeceklerini vurguladılar. Reuters’e konuşan bir uzman, Türkiye’nin tavrını net olarak belli ettiğini ve tasarı geçerse Avrupalı firmalara dönebileceğini öne sürdü.
F-35 projesi riske girer
Amerikalı yetkililer, tasarının geçmesi durumunda Türkiye’nin de katılımcılarından olduğu 300 milyar dolarlık F-35 ortak savaş uçağı projesinin aksayabileceğinden de korkuyor. Türkiye, yeniden yapılandırılma aşamasında olan ve iki yıl gecikmeyle 2015’te üretimine başlanması beklenen F-35’in “kritik ortağı” olarak niteleniyor.
Ekonomi ve işsizlik varken bununla tarihçiler ilgilensin
TASARIYA karşı çalışan bir diğer grup, Kongre’deki Türk Dostluk Grubu. Grubun eşbaşkanları Steve Cohen, Ed Whitfield ve Kay Granger, hafta başı komite üyelerine mektup yazarak, tasarıya neden karşı çıkmaları gerektiğini anlattılar. Cohen ve Whitfield, Hürriyet’e de şunları söylediler:
Steve Cohen: Türkiye ve Ermenistan arasındaki diplomatik ilişkilerin normalleşmesinde büyük ilerleme kaydedildi. Tasarıya verilecek kabul oyu, Amerika ile en önemli müttefiklerinden Türkiye arasındaki ilişkilere lüzumsuz yere zarar verecektir.
Ed Whitfield: Ekonomik belirsizlikler ve askeri problemlerin yaşandığı bir sırada, ABD, iç politika kaygılarıyla hareket edip stratejik NATO müttefikimiz ve uzun süreli dostumuz Türkiye’yle ilişkilere zarar verecek bir harekette bulunmamalıdır. Tasarı Türkiye ve Ermenistan arasındaki yakınlaşmanın da altını oyar. Kongre bu tartışmaları tarihçilere bırakıp ekonomimizi güçlendirmenin ve yeni iş imkânları yaratmanın yollarına odaklanmalı.
İsveç meclisi de görüşecek
AVRUPA Birliği ülkelerinden İsveç Parlamentosu da benzer bir tasarıyı 17 Mart’ta oylayacak. Ermeni medyasına göre, ülkedeki Türk ve Azeri topluluklarınca tasarıya karşı toplanan 5 bin imzaya rağmen, tasarının parlamentoda görüşülmesi engellenemedi. Tasarı, ABD’deki ile benzer ifadeler içeriyor.