1864'te Rus-Kafkas Savaşı sonrası 1 milyonun üzerinde Kafkas halkının sürgün edilişinin yarın 159'uncu yılı. Çerkes toplumunun en kalabalık diasporasını oluşturan Türkiye’de Çerkes dernekleri ve federasyonlarının 21 Mayıs’a yönelik çalışmaları devam ederken bu yıl Avrupa Parlamentosu’nda düzenlenecek olan ‘Çerkes soykırım ve sürgünü’ konulu panel ile Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) uluslararası mecrada da yer bulacak.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi sürgünün sembolik kıyılarından biri olan Kefken sahilinde Abhaz Dernekleri Federasyonu’nun (ABHAZFED) katılımlarıyla gerçekleştirilecek ‘Kafkas Sürgünü Anma ve Kültür Alanı Tanıtım’ programı düzenleyecek. Program 21 Mayıs günü saat 16.00’da Kocaeli’nin Kandıra ilçesine bağlı Karaağaç’taki tarihi mezarlıkta başlayacak. 19.00’da Kefken’deki törene geçilerek Çerkesler için sembolik bir önemi olan ‘Nart Ateşi’ yakılacak.
Çerkes Dernekleri Federasyonu (ÇERKESFED) da yarın saat 21.00’de İstiklal Caddesi’ndeki Odakule İş Hanı’nın arkasında toplanacak. “Belleğin Sesi: 21 Mayıs Belgeseli” filmi de bugün gerçekleştirilecek gala ile gösterime çıkacak.
22 Mayıs’ta ise KAFFED, Avrupa Parlamentosu Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı Grubu’nun ev sahipliğinde Brüksel’de Çerkes Soykırım’ını anlatacak. Gerçekleştirilecek panelde “Güncel Siyasi Durum Bağlamında Çerkes Soykırımı ve Sürgününün Devam Eden Etkileri” anlatılacak. Panele Avrupa’daki dernekler, aktivistler ve ilgili akademisyenler davet edilecek
Rusya Federasyonu Konsolosluğu önünde basın açıklamasına son 5 yıldır olduğu gibi bu yıl da izin verilmedi. Valilik açıklamasında sebep olarak ise, “Güvenlik, huzur ve asayişin korunması” gerekçesi dile getiriliyor.
Prof. Dr. Mehmet Hacısalihoğlu ve Dr. Emir Fatih Akbulat’ın akademik danışmanlığını üstlendiği, yapımcılığını Fatih Ekim, yönetmenliğini ise Aybüke Pehlivan’ın yaptığı “Belleğin Sesi: 21 Mayıs Belgeseli”nin galası bugün Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Kongre Merkezi’nde saat 19.00’da başlayacak.
Belgeselde Çerkeslerin Rusya-Kaflas Savaşları sırasında Osmanlı’ya sürgün edildiği dönemde yaşadıkları zorluklar anlatılıyor. Diğer tarafta ise kimlik inşası ve ayakta kalma çabası içerisinde Çerkeslerin önemli hafıza mekânlarına odaklanılıyor. 21 Mayıs’ı sembolik olarak anmak ve protesto etmek gibi soykırım tarihine ilişkin toplumsal pratikleri ve bu pratiklerin gerçekleştirildiği mekânların kolektif hafızasını irdeliyor.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç, Türkiye'nin Kırım Tatar Türklerinin yaşadığı mağduriyetlerin giderilmesi, anavatanlarında kimliklerini koruyarak esenlik ve güven içinde yaşamaları için geçmişte olduğu gibi bugün de desteğini sürdürdüğünü belirtti.
Sözcü Bilgiç, Kırım Tatar ve Çerkes sürgünlerinin yıl dönümleri hakkındaki soruya yazılı yanıt verdi.
Kırım’ın yerli halkı Kırım Tatar Türklerinin 79 yıl önce anavatanlarından zorla koparılarak insanlık dışı şartlarda sürgün edildiğini hatırlatan Bilgiç, "Soydaşlarımızın önemli bir kısmı sürgün sırasında ya da sürgün edildikleri yerlerde yaşamlarını yitirmiştir. Şiddet kullanmadan hak arayışını sürdüren soydaşlarımız, 1944 sürgününden sonra on yıllarca anavatanları olan Kırım Yarımadası'na dönememiştir." ifadelerini kullandı.
Bilgiç, "Türkiye, Kırım Tatar Türklerinin yaşadığı mağduriyetlerin giderilmesi, anavatanlarında kimliklerini koruyarak esenlik ve güven içinde yaşamaları için geçmişte olduğu gibi bugün de desteğini sürdürmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
Çerkes sürgününün 159 yıl önce Kafkas halklarının 21 Mayıs günü öz yurtlarını terk etmeye zorlanarak ağır koşullarda büyük kayıplar verdiği, her yıl hüzünle andıkları bir trajedi olduğunu kaydeden Bilgiç, şunları kaydetti:
"Soydaş Kırım Tatar Türkleri ile kardeş Kafkas halklarının acılarını paylaşıyor, ortak hafızamızda silinmez izler bırakan bu trajik olaylarda hayatlarını kaybedenlere rahmet diliyor ve hatıraları önünde saygıyla eğiliyoruz."
(Fotoğraf: KAFFED)