Ceviz Üretiminde 35 Yıl Önce Lider Olan Türkiye Günümüzde Gerilere Düştü

Yüzüncü Yıl Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Seyit Mehmet Şen, 1970’lı yıllara kadar ceviz üretiminde ilk sırada yer alan Türkiye’nin bugün 3 ve 4’üncü sıraya gerilediğini belirtti.

Malatya'da 'Her Yönüyle Ceviz Paneli' düzenlendi. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Kongre ve Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen panele katılan eski Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyit Mehmet Şen, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Veli Erdoğan, İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Vekili Doç. Dr. Bayram Murat Asma ve Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bilimleri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rafet Aslantaş, ceviz yetiştiriciliği alanında fide yetiştiriciliği, aşılama, ceviz zararlıları, hastalıklar hakkında bilgi verdiler.

Tarımı geliştirmeyen bir ülkenin gelişmiş ülke sayılmayacağını belirterek konuşmasına başlayan panelin oturum başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyit Şen, “Ceviz sahip çıkmamız gereken önemli bir meyve türüdür. Aslında biz cevizin anavatanı olan ülkelerden biriyiz. 1970’li yıllara kadar bu anlamda tek ülkeydik. Ama bugün 3. ya da 4. sırada yer almaktayız. Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve İran gibi ülkeler ceviz üretimi konusunda önemli bir konuma sahiptir. Dünya ceviz ticaretinin yüz 45’ini ABD yapmaktadır. Biz bugün cevizi satamadığımız gibi 40-50 ton kadar dış ülkelerden almaktayız. Bu da tarımsal araştırma ve gelişmede yeterli değiliz demektir.” dedi.

Prof. Dr. Erdoğan ise 'Cevizde Çoğaltma' başlığıyla hazırladığı sunumunda tohumla çoğaltma, klonal çoğaltma (aşıyla çoğaltma), aşıda başarıyı etkileyen faktörler, aşılı fidan üretimi ve yöntemleri, çeşit değiştirme konularında bilgiler verdi.

Ceviz yetiştiriciliği konusunda pratik bilgiler ve yaygın yanlışlar konusunda konuşan Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rafet Aslantaş, “Bir ceviz bahçesi olarak Anadolu’da ceviz; meyvesi, kerestesi ve ülke topraklarımızın korunması ve güzelleştirilmesi için son derece önemli bir türdür. Yetiştiricilikte cevizin gençlik faktörü ve ekonomik ömrü dikkate alınmalıdır.” ifadesini kullandı.

İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Vekili Doç. Dr. Bayram Murat Asma da 'Hekimhan Cevizinin Genel Özellikleri ve Malatya’da Ceviz Konusunda Yapılan Çalışmalar' başlığıyla hazırladığı sunumu gösterdi. Asma, şunları söyledi: “Malatya ilinin toplam tarım alanı 425 bin hektardır. Yaklaşık 175 bin hektar alan sulanmaktadır. Malatya Meyveciliği Geliştirme Projesi’nde 2009 – 2010 ve 2011 yıllarında toplam 2 bin 156 dekar büyüklüğünde (358 adet) kapama ceviz bahçesi tesis edilmiş, bu proje kapsamında elma, badem, erik, kiraz, asma ve nar içinde en büyük pay cevize aittir. 1993-1996 yılları arasında Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü'nün destekleri ile ‘Malatya ve Çevresinde Çeşit Seleksiyon Projesi’ yürütülmüştür. Malatya’da ceviz konusunda yapılan çalışmada yaklaşık 2 bin ceviz ağacı incelendi. Hekimhan’a bağlı Gelengeç, Dereevler, Güçlü, Kurşunlu, Güzelyurt, Köylü, Kocaözü, Kozdere başta olmak üzere birçok yerden ceviz örnekleri alınmıştır. Verim ve meyve kalitesi iyi olan 82 ağaç üzerinde 3 yıl süren bir çalışma yapılmıştır.