İSTANBUL (AA) - Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, "2019 yılı başı itibarıyla poşetlerimiz ücretli hale gelecek. Yıllık 30-35 milyar adet poşet tüketiyoruz ülke olarak. Kişi başı poşet tüketimimiz de 440 adet, hedefimiz çok kısa zamanda kullanılan poşet sayısını yıllık 40 adete düşürmek, buradan gelir, şu, bu beklemiyoruz." dedi.
Kurum, İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından verilen "İSO 2018 Çevre Ödülleri"nin ödül törenine katıldı. Sağlıklı bir çevrede yaşamanın en temel insan hakkı olduğuna işaret eden Kurum, bu hakkın sadece insanlara ait bir hak olmadığının altını çizdi.
Çevreyi korumanın bir sorumluluk olduğuna işaret eden Kurum, sanayicilerin bu kapsamda çevre ödülü vermesinin çok önemli olduğunu dile getirdi.
Kurum, dünya nüfusunun 2050'de yaklaşık 9 milyara ulaşacağını anımsatarak şunları kaydetti:
"Köyden kente göç, 1950'de yüzde 24 iken, İstanbul'da şu an yüzde 88, ve Türkiye'ye bakıldığında köyden kente göç oranımız giderek artıyor. Bu, beraberinde çarpık kentleşmeyi de getiriyor. Bu sorunla birlikte, sosyal ve ekonomik sorunlar da şehirlerimizin en büyük problemi haline geliyor. Bunun yanında bizim bir de depremle ilgili sorunumuz var. Deprem bölgesi üzerinde yaşıyoruz. Hem deprem, hem sanayileşme hem çarpık kentleşme hepsini üst üste koyduğunuzda şehirler için büyük sorunlar ardı ardına gelmeye başlıyor."
\
- "Türkiye olarak aslında dünyayı en az kirleten ülkelerden biriyiz"
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli Beşinci Değerlendirme raporundan veriler sunan Kurum, buna göre, son 150 yılda dünya yüzey sıcaklığı +1 derece arttığını, bunun +2'de tutmak için gayret edildiğini, +3 veya +4 olması durumunda yeryüzünün yaşanmaz hale geleceğini aktardı.
Kurum, yine aynı rapora göre, son 100 yılda deniz suyu seviyesinin 19 santimetre arttığına dikkati çekerek, bu yükselişin, deniz canlı türlerini yavaş yavaş yok ettiğine vurgu yaptı.
Atmosferdeki karbondioksit oranının yüzde 42 arttığına dikkati çeken Kurum, bunun da dünyanın en büyük problemlerinden biri haline geldiğini hatırlattı.
Acil olarak üretim ve tüketimin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirten Kurum, şöyle devam etti:
"Aksi halde şehirlerimiz, köylerimiz yaşanamaz bir yer haline gelecek. Ülke olarak biz gelişmekte olan bir ülkeyiz ve Türkiye olarak aslında dünyayı en az kirleten ülkelerden biriyiz. Verilere göre, dünyamızı en çok kirleten ülkeler gelişmiş ülkeler. Çin yüzde 25, ABD yüzde 15, AB ülkeleri yüzde 15 kirlilik oranlarına sahipken Türkiye ise yüzde 0,7 ile çok düşük orana sahip. Biz Bakanlık olarak bu kirliliğin daha az olması için düzenlemeler yapıyoruz."
\
- "Atık geri kazanım tesisleriyle birlikte, yıllık 3,5 milyar lira katma değer sağlıyoruz"
Yapılan düzenlemeler ile ilgili bilgi veren Kurum, plastik alışveriş poşetlerinin ücretli hale getirilmesi, egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayanlara uygulanan cezanın artırılması, yeni imar planlarında bisiklet yollarının zorunlu tutulması gibi düzenlemeler içeren Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin, dün TBMM Genel Kurulunda kabul edildiğini anımsattı.
Sıfır Atık Projesi kapsamında yapılan çalışmalara değinen Kurum, şu bilgileri verdi:
"2017 yılında başladık, proje Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi önderliğinde gidiyor. Bugüne kadar yaklaşık 8 bin 600 kamu kurum ve kuruluşunda bu sıfır atık projesine başlandı, projeden 2023 yılındaki beklentimiz, yıllık 20 milyar lira tasarruf sağlamak. Katı atık düzenleme hizmeti vermeye çalışıyoruz. 2002'de ülkemizin yüzde 23'üne katı atık depolama tesisi hizmeti verilirken, şu an yaklaşık yüzde 75'ine düzenli depolama hizmeti veriyoruz. Bu da, bin 142 belediye ve 55 milyon vatandaşımıza hizmet anlamına geliyor. Atıkların ekonomiye kazandırılması amacıyla, atık geri kazanım tesisleriyle birlikte, yıllık olarak 3,5 milyar lira katma değer sağlıyoruz. Bu alanda 60 bin kişiye doğrudan istihdam sağlıyoruz."
Şu an nüfusun yüzde 85'ine atıksu arıtma hizmeti verildiğine dikkati çekerek, 2023 yılında tüm ülkeye bu hizmeti verme hedefinde olduklarını dile getirdi.
\
- "Hedefimiz her şehirde en az bir Millet Bahçesi yapmak"
Mavi bayraklı plaj sayısının 127'den 459'a çıktığını anımsatan Kurum, şu an Türkiye'nin dünya üçüncüsü olduğunu, dünya birinciliğinin hedeflendiğini söyledi.
Kurum, "Ekonomisi hızla gelişen bir ülke olarak, sera gazı emisyonlarında 2030 yılında artıştan yüzde 21 azaltmayı taahhüt ettik." ifadelerini kullandı.
Millet Bahçeleri ile İstanbul'da yeşil alan miktarının yüzde 10 artırılacağına dikkati çeken Kurum, "Hedefimiz her şehirde en az bir Millet Bahçesi yapmak. Şu an 25 ilin gürültü haritaları hazırlandı. Türkiye genelinde 7 bölgede Temiz Hava Merkezi kurulumlarını 2017 yılı itibariyle tamamladık. Anlık deniz kirliliğini takip ediyoruz. Ceza değil her zaman ödül vermek isteriz.
Ankara Mogan Gölü'nde dip çamuru temizleme işlemlerine başladık ve 1 milyon 600 bin metreküp dip çamurunu temizledik, 2018 sonu itibarıyla burayı bitireceğiz. Çalışmaları bitirdiğimizde Çorlu ve Ergene'de kirlilik haberi duymayacağız ve orada eskisi gibi balıkların yaşadığı nehirler haline gelecek." yorumunu yaptı.
\
- "Atıkları atmamayı öğrenmemiz gerek"
Dün mecliste kabul edilen kanun teklifini anımsatan Kurum, "2019 yılı başı itibarıyla poşetlerimiz ücretli hale gelecek. Yıllık 30-35 milyar adet poşet tüketiyoruz ülke olarak. Kişi başı poşet tüketimimiz de 440 adet." dedi.
Sayının çokluğuna dikkati çeken Kurum, bunların atıldığında toprağa karışmasının bin yıllara varan sürede olduğuna işaret ederek, bunun zararlarından bahsetti.
Bakan Kurum, atıkların gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu atıkları artık atmamayı, millet olarak öğrenmemiz gerek. Bakın burada bile bir sürü su şişesi var. Biz yemekhanede artık yasaklayacağız. 3 bin personel var, bakıyorsunuz 3 bin tane plastik su şişesi... Damacanadan, sebilden içelim. Bunu yapabiliriz. Bunlara her yerde dikkat etmemiz gerekiyor, çünkü bunların doğada kaybolması epey zaman alıyor.
O yüzden biz bu kullanımları azaltmak üzere, plastik poşetleri ücretlendirdik, hedefimiz çok kısa zamanda kullanılan poşet sayısını yıllık 40 adete düşürmek, tek hedefimiz bu. Buradan gelir, şu, bu beklemiyoruz, sadece kullanımı azaltmak istiyoruz. Eskiden olduğu gibi, filelerimiz, bez çantalarımızla alışverişe gideceğiz, o çantaları da bir kaç defa kullanacağız. Bunları da artık promosyon olarak, sanayi odalarımız, bizler hediye olarak verelim."
Getirilen diğer düzenlemeler hakkında bilgi veren Kurum, gemilerden kaynaklı atıkların denize bırakılması konusunda eski cezaları 10 kat artırdıklarına işaret etti.
Kurum, "Denizi kirleten kim olursa olsun bununla ilgili cezai işlemi anında yapacağız." dedi.
Bisiklet ve yürüyüş yolu yapma zorunluluğu, Çevre Dostu Sokaklar gibi çalışmalar hakkında katılımcılara bilgi veren Kurum, sanayicilerden atıkları bertaraf eden ve çevreye duyarlı çalışmalar yapan sanayicilere teşekkür ederek, çevreye duyarlı çalışmalar konusunda sanayicilerden duyarlılık ve destek istedi.
Kurum konuşmasının ardından, ödül alan bazı firmalara ödüllerini takdim etti.