Chargeback, tüketicilerin finansal haklarını koruyan bir mekanizmadır. Bu süreç, haksız işlemlere karşı tüketicilere güvence sağlar ve güvenli bir alışveriş ortamı yaratır. Hem tüketicilerin hem de tüccarların, chargeback süreçlerini iyi anlamaları ve bu konuda bilinçli hareket etmeleri, finansal düzenin sağlıklı işlemesi açısından büyük önem taşır. Bu sayede, haksız işlemlerden doğan mağduriyetler en aza indirilebilir ve tüketici güveni artırılabilir.
Chargeback (Ters İbraz) ne demek sorusuna şu yanıtı verebiliriz:
Chargeback, tüketicinin, kartını kullanarak yaptığı bir harcamanın iadesini talep etmesidir. Bu işlem, genellikle kart sahibinin banka veya kredi kartı sağlayıcısına başvurmasıyla başlar. Chargeback talebi, belirli nedenlerle yapılabilir ve genellikle tüketicinin koruma altına alınmasını amaçlar. Chargeback işlemleri, her ülkenin yasal düzenlemelerine tabidir. Türkiye'de, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) ve bankalar, chargeback süreçlerini belirli kurallar çerçevesinde yürütür. Tüketiciler, bu süreçlerin nasıl işlediği konusunda bilgi sahibi olmalı ve haklarını koruma altına almak için bilinçli olmalıdır.
Chargeback için kart sahibi işlemle ilgili sorunu fark ettiğinde bankasına başvurur ve itiraz formunu doldurur. Bu formda, işlemin neden itiraz edildiği ayrıntılı olarak belirtilir. Banka, chargeback talebini alır ve işlemi inceler. Bu süreçte, ek bilgi veya belgeler talep edilebilir. Banka, itiraz edilen işlemi gerçekleştiren ticari kuruluşa (satıcıya) bildirir ve savunma yapma hakkı tanır. Yapılan inceleme sonucunda, eğer itiraz haklı bulunursa işlem tutarı karta iade edilir. Haksız bulunursa, tüketiciye bilgi verilir ve işlem geçerli kalır. Chargeback kuralları Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından belirlenir. Uluslararası kurallarla uyumlu olmakla birlikte, Türkiye'ye özgü düzenlemeleri de içerir.
Ters ibraz ya da chargeback sebepleri şunlardır:
Chargeback süreci, bir müşterinin yaptığı ödemeye itiraz etmesi ve bankanın bu itirazı incelemesi sürecini ifade eder. Bu süreç, itirazın nedenine göre değişiklik gösterir. Chargeback başvurusu işlemin karta yansıma tarihinden itibaren en fazla 540 gün içerisinde yapılmalıdır. Chargeback süresi, bankadan bankaya değişiklik gösterebilir. Chargeback itiraz süresi genellikle 10 gündür.